Εκεί που τώρα στέκεται η εκκλησία της Αναλήψεως με θέα στον Σαρωνικό, κάποτε υπήρχε ιερό αφιερωμένο στον Δία, του οποίου τα κύρια κτήρια βρίσκονται πιο κάτω στη βόρεια πλαγιά του βουνού και είχαν προηγουμένως ερευνηθεί από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο.
Ωστόσο, η παρουσία αμυντικού τείχους και κατοικιών στην κορυφή υποδηλώνει ότι το ακρωτήρι αυτό χρησιμοποιούνταν και ως καταφύγιο σε περιόδους κινδύνου. Όπως αποδείχθηκε από προηγούμενες ανασκαφές στις αρχές του 20ου αιώνα, υπάρχουν υπολείμματα ανθρώπινης δραστηριότητας που εκτείνονται σχεδόν τέσσερις χιλιετίες στην κορυφή.
Στόχος της νέας έρευνας ήταν η καταγραφή και η χρονολόγηση των υπολειμμάτων, τόσο από την προϊστορία όσο και εκείνων που σχετίζονται με το ιερό του Διός. Ορισμένα ευρήματα, όπως ένα μυκηναϊκό κεραμικό ειδώλιο με τροχούς, που εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αίγινας, υποδηλώνουν θρησκευτική χρήση της κορυφής του βουνού από την Εποχή του Χαλκού.
Το 2023 ανασκάφηκε ένα μυκηναϊκό κτήριο διαστάσεων περίπου 4,5 επί 3 μέτρων, οριοθετημένο από τρεις τοίχους και έναν μεγάλο βράχο. Στο εσωτερικό του βρέθηκαν γύρω στα τριάντα αγγεία (μαγειρικά σκεύη, αποθηκευτικά δοχεία, αποθηκευτικά πιθάρια κ.λπ.), τα οποία διατηρήθηκαν γιατί ο χώρος καλυπτόταν από τις μεγάλες πέτρες από τους γκρεμισμένους τοίχους.
Τα αγγεία χρονολογούνται στην περίοδο της καταστροφής των μυκηναϊκών ανακτόρων και στη μεταανακτορική περίοδο. Η ανασφάλεια που επικρατούσε εκείνη την εποχή οδήγησε ορισμένους κατοίκους της Αίγινας να εγκατασταθούν σε υψηλότερα εδάφη και συγκεκριμένα σε αυτή την κορυφή, που ήταν ήδη γνωστή ως τόπος λατρείας.
Σε βαθύτερα στρώματα, πάνω στο βράχο, βρέθηκαν κεραμικά από τη Γεωμετρική έως τη Ρωμαϊκή περίοδο, αποδεικνύοντας τη συνεχή χρήση της περιοχής για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η λατρεία του Δία στο όρος Ελλάνιον είναι γνωστή από αρχαίες πηγές, όπως ο Παυσανίας. Η εκκλησία είναι χτισμένη σε αρχαία θεμέλια. Η ανακάλυψη κορινθιακών κεραμικών πλακιδίων τεκμηριώνει την ύπαρξη ενός αρχαίου κτιρίου στην κορυφή, πιθανώς ενός μικρού ναού.
Βρέθηκαν λείψανα θυσιών βόρεια της εκκλησίας, σε ένα σκοτεινό στρώμα με χιλιάδες μικρά θραύσματα καμένων οστών ζώων. Τα κεραμικά από τη γεωμετρική περίοδο έως τη ρωμαϊκή περίοδο μαρτυρούν την παρατεταμένη χρήση του χώρου.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα αυτό το μοναδικό μέρος, η ίδια ελληνοελβετική ομάδα διεξάγει επιφανειακές εξερευνήσεις γύρω από το όρος Ελλάνιο.
Αυτή η περιοχή, η οποία είναι σχεδόν ακατοίκητη σήμερα, είναι γεμάτη από ίχνη ανθρώπινης παρουσίας, που χρονολογούνται από την προϊστορία έως τα μέσα του 20ου αιώνα, όπως οχυρώσεις, τοίχοι αναβαθμίδων, αρχαίος πύργος, λατομεία, επιγραφές αρχαίων βράχων, στυλό και χωράφια, στέρνες , εγκαταλελειμμένους οικισμούς και μια σπηλιά δράκων .
Η έρευνα θα συνεχιστεί για δύο ακόμη χρόνια, σύμφωνα με το πενταετές πρόγραμμα, καθώς η περιοχή έχει σημαντικά νέα ευρήματα. Το ιερό του Διός Ελλάνιου προσθέτει στο σημαντικό αρχαιολογικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει το νησί της Αίγινας. Το 2023, η Επιθεώρηση Αρχαιοτήτων ξεκίνησε μια προσπάθεια ανάδειξης, ασφάλειας και αποκατάστασης των μνημείων του νησιού.
Ξεκινώντας από τον ναό του Απόλλωνα στη θαλάσσια είσοδο του νησιού, ενισχύθηκε ο μοναδικός εναπομείνας κίονας του ναού. Παράλληλα, γίνονται προσπάθειες για τη βελτίωση του Αρχαιολογικού Μουσείου.
Στο ιερό της Αφαίας, εξέχουσα θέση στην αρχαιότητα που συμπληρώνει το νοητό τρίγωνο του Παρθενώνα και του Ακρωτηρίου του Σουνίου, θα ξεκινήσουν αμέσως οι εργασίες για την ανάδειξη του επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου με έργα τέχνης στο εσωτερικό, καθώς και τον φωτισμό του ναού.
Ανάλογη προσπάθεια θα γίνει και με το όρος Ελλάνιον, όπου ο πατέρας των θεών, ο Δίας, τιμούνταν σε ένα τραχύ ακρωτήριο που πρέπει να είναι προσβάσιμο στο κοινό.
Δείτε ΦΩΤΟ
photo: pixabay
