Γνωστή ως trepanation(τρύπημα) , η πρακτική της διάνοιξης μιας τρύπας στο κρανίο ήταν μια συνηθισμένη χειρουργική επέμβαση στην προϊστορική εποχή, με παραδείγματα που ανακαλύφθηκαν σε αρχαιολογικούς χώρους σε όλο τον κόσμο. Αφού ανέλυσαν τις κοιλότητες σε 41 νεολιθικά κρανία από τη Γαλλία, οι συγγραφείς μιας νέας μελέτης έριξαν νέο φως στη φύση αυτής της διαδικασίας, αποκαλύπτοντας πόσο επεμβατική ήταν πραγματικά.
Στεγασμένα στο Musée de l’Homme στο Παρίσι, τα κρανία που εξέτασαν οι ερευνητές ήταν ηλικίας μεταξύ 8.000 και 4.000 ετών και 159 από αυτά έδειχναν σημάδια ότι είχαν υποστεί τρύπημα . Χρησιμοποιώντας ένα ψηφιακό παχύμετρο, οι συγγραφείς της μελέτης μέτρησαν το πλάτος αυτών των χειρουργικών ανοιγμάτων, αποκαλύπτοντας ότι το μέσος= τρύπημα ήταν μεταξύ 2,95 και 5,43 εκατοστά πλάτος (1,16 έως 2,14 ίντσες).
Ωστόσο, οι ερευνητές αναφέρουν ότι ορισμένες από τις τρύπες ξεπέρασαν τα 10 εκατοστά (3,9 ίντσες) σε πλάτος. Και όμως, παρά τα προφανή μειονεκτήματα που σχετίζονται με ένα σπασμένο κρανίο, η πλειονότητα των αρχαίων τρυπημάτων παγκοσμίως δείχνουν σημάδια θεραπείας, υποδηλώνοντας ότι οι περισσότεροι ασθενείς πράγματι επιβίωσαν για κάποιο χρονικό διάστημα μετά την επέμβαση.
«Το υψηλό ποσοστό επιβίωσης, παρά τον κίνδυνο εγκεφαλικού οιδήματος, λοίμωξης, αιμορραγίας και σοκ, είναι μια σαφής ένδειξη του υψηλού επιπέδου δεξιοτήτων και εμπειρίας αυτών των πρώιμων χειρουργών που πραγματοποίησαν το τρύπημα», γράφουν οι συγγραφείς της μελέτης. Έχει προταθεί, για παράδειγμα, ότι οι νεολιθικοί γιατροί μπορεί να αποστειρώνουν τα πέτρινα εργαλεία τους πριν σκάψουν στα κρανία ασθενών, ενώ φυτά με φυσικές παυσίπονες ή αντιβιοτικές ιδιότητες μπορεί να έχουν χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσουν τους ασθενείς να ξεπεράσουν τη δοκιμασία τους.
Δεν είναι ξεκάθαρο το γιατί ακριβώς το τρύπημα του κρανίου ήταν τόσο δημοφιλές στην προϊστορία, αν και ορισμένοι μελετητές πιστεύουν ότι η διαδικασία μπορεί να έχει εκτελεστεί για την ανακούφιση της ενδοκρανιακής πίεσης που προκαλείται από τραυματισμό – όπως, πράγματι, εξακολουθεί να συμβαίνει σήμερα σε σπάνιες περιπτώσεις. Από την άλλη πλευρά, ο θρυλικός νευρολόγος και ανθρωπολόγος του 19ου αιώνα, Paul Broca, υπέθεσε ότι η πρακτική μπορεί να είχε συνδεθεί με την πεποίθηση ότι οι επιληπτικές κρίσεις προκλήθηκαν από δαίμονες που έπρεπε να απελευθερωθούν ανοίγοντας τρύπες στο κρανίο.
Όποιο και αν ήταν ο λόγος, το τρύπημα του κρανίου αντιπροσωπεύει ένα συναρπαστικό πειραματικό βήμα στην πορεία της ανθρωπότητας προς τη χειρουργική επάρκεια. Ως εκ τούτου, οι συγγραφείς της μελέτης λένε ότι οι νέες ιδέες τους είναι «πολύ σημαντικές στην προσπάθεια κατανόησης της προέλευσης της σημερινής νευροχειρουργικής ανιχνεύοντας τα πρώτα της βήματα».
Η μελέτη δημοσιεύεται στο περιοδικό World Neurosurgery .
Δείτε ΦΩΤΟ ΕΔΩ
photo: pixabay
