Τη διάσημη ντετέκτιβ Λευκή Ξέξασπρη καλεί εκτάκτως η νεράιδα Νολάνα για μια πολύ σοβαρή υπόθεση. Έχασε πρόσφατα το μαγικό της ραβδί και βρίσκεται σε απόγνωση, καθώς δεν μπορεί πια να ικανοποιεί κάθε επιθυμία των τεσσάρων παιδιών που έχει βαφτίσει και φιλοξενεί στο σύννεφό της. Η Λευκή ξετυλίγει το κουβάρι των στοιχείων που χρειάζεται για να λύσει την υπόθεση και μαζί με αυτήν τους χαρακτήρες που συνυπάρχουν στη φανταστική ιστορία. Στην πορεία αποκαλύπτονται οι συνέπειες ενός διαζυγίου στον ψυχισμό ενός παιδιού, η απώλεια ενός πατέρα, οι φοβίες των παιδιών, ο καταναλωτισμός, η επιθετικότητα και ο κυνισμός, οι εθισμοί στις οθόνες αλλά και περιστατικά bulling και παρενόχλησης στο σχολικό περιβάλλον.
Τα παραπάνω εκτυλίχθηκαν, στη θεατρική παιδική παράσταση «Πέσαμε απ’ τα σύννεφα» που ανέβηκε ήδη στη Σταυρούπολη, το Ωραιόκαστρο και τον Εύοσμο και διοργανώθηκε από το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Δυτικής Θεσσαλονίκης «Δίκτυο Άλφα», σε συνεργασία με τους Δήμους Παύλου Μελά, Ωραιοκάστρου και Κορδελιού – Ευόσμου.
«Η παράσταση αυτή είναι μια πρωτότυπη δράση για την πρόληψη. Κι αυτό γιατί το θέατρο, και γενικότερα η τέχνη, μιλάει έμμεσα στους ανθρώπους, μέσα από το συναίσθημα. Είναι ένας άλλος τρόπος για να πει κανείς τα πράγματα. Προσφέρει ένα υλικό που το κουβαλάμε και δουλεύει μέσα μας. Την ίδια στιγμή καταφέρνει να αναδείξει τις αιτίες που οδηγούν σε επικίνδυνες συμπεριφορές – παράγοντες κινδύνου, αλλά και να φωτίσει παράγοντες προστασίας, να δείξει δηλαδή τον δρόμο προς μια πιθανή λύση του προβλήματος», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η ψυχολόγος – στέλεχος πρόληψης στο «Δίκτυο Άλφα», το οποίο υποστηρίζεται από τον ΟΚΑΝΑ, Βασιλική Ζουντουρίδου.
Σε ό,τι αφορά την επιλογή της θεματολογίας τονίζει ότι «η επιθετικότητα, ο καταναλωτισμός, οι φοβίες αλλά και οι οθόνες είναι ζητήματα με τα οποία ασχολούνται πάρα πολύ οι επαγγελματίες του Δικτύου Άλφα» και προσθέτει: «έχουμε συνέχεια ραντεβού για τέτοια αιτήματα». Από την άλλη πλευρά μεταφέρει τους συμβολισμούς του θεατρικού έργου, εξηγώντας ότι η νεράιδα που κάνει όλα τα χατίρια στα παιδιά είναι ουσιαστικά ο γονιός – υποστηρικτής που έχει χάσει λίγο τον δρόμο του, θέλει να δίνει, λέει «ναι» σε όλα και φοβάται να δυσαρεστήσει. Η ντετέκτιβ, άλλωστε, είναι ο ενήλικας – υποστηρικτής, ο οποίος δίνει τη λύση, μαθαίνει στα παιδιά την οριοθέτηση και με τον τρόπο αυτό «απελευθερώνει» τα παιδιά.
Οι παράγοντες προστασίας από επικίνδυνες συμπεριφορές
Η κ. Ζουντουρίδου επισημαίνει, παράλληλα, ότι υπάρχουν δυνατότητες ενίσχυσης των παραγόντων προστασίας σε ατομικό επίπεδο, μέσω της εκμάθησης δεξιοτήτων ζωής, όπως η αναγνώριση και η διαχείριση των συναισθημάτων, η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των παιδιών ώστε να γνωρίζουν τα δυνατά και τα αδύναμα στοιχεία τους και να τα αποδέχονται, η τοποθέτηση στόχων και ο έλεγχος των παρορμήσεων, μέσω της εξάσκησης της υπομονής.
Στους παράγοντες προστασίας σε οικογενειακό επίπεδο περιλαμβάνονται η δημιουργία συναισθηματικού κλίματος και η ενίσχυση των δεσμών στην οικογένεια, τουλάχιστον με ένα πρόσωπο φροντίδας, η οριοθέτηση στη διαπαιδαγώγηση ώστε να αποφεύγονται τα δύο άκρα (η υπερβολική ανεκτικότητα και η σκληρή πειθαρχία), η εφαρμογή λίγων, καθαρών και τίμιων κανόνων που προκύπτουν από διαπραγμάτευση, η ουσιαστική επικοινωνία με ανθρώπους, που έχουν τη διάθεση να ακούσουν και να προσπαθήσουν να βρεθεί κάποια λύση και η καθαρή απορριπτική στάση των γονέων απέναντι στις ουσίες και τα πρότυπα βίας.
Στους κοινωνικούς παράγοντες προστασίας, κρίσιμα στοιχεία είναι η στάση που θα αναπτύξει κάποιος απέναντι στην κρίση των θεσμών ώστε να ενταχθεί ομαλά σε κοινωνίες που διέπονται από τους θεσμούς αυτούς, ο θετικός ρόλος των συνομηλίκων, της γειτονιάς, των συμμαθητών, των μεγάλων αδελφών και η αποφυγή συνθηκών όπως η διαθεσιμότητα ουσιών ή η έκθεση σε περιστατικά βίας.
Πώς ξεκίνησε η ιδέα για τη θεατρική παράσταση
Σύμφωνα με την ψυχολόγο του «Δικτύου Άλφα», η ιδέα για να συναντηθούν η πρόληψη και το θέατρο προέκυψε το 2019, πριν από την πανδημία, στις κουβέντες των επαγγελματιών του Κέντρου Πρόληψης με εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, μετά τη λήξη ενός από τα σεμινάρια για την πρόληψη των εξαρτήσεων. Στη συνέχεια συσπειρώθηκαν περισσότεροι εκπαιδευτικοί με το ίδιο μεράκι για έκφραση, συμμετοχή και προσφορά και στα τέλη του 2019 δημιουργήθηκε η πρώτη θεατρική ομάδα εθελοντών συνεργατών στην πρόληψη. Η προσπάθεια διακόπηκε στα χρόνια της πανδημίας και συνεχίστηκε μετά από αυτήν, με σκοπό τα παιδιά μεγαλώνοντας να μπορούν να αυτοπροστατεύονται.
Στο θεατρικό σανίδι, τους ρόλους της παράστασης, που απευθύνεται σε παιδιά νηπιαγωγείου και δημοτικού, υποδύονται μια νηπιαγωγός, έξι δασκάλες και μια μαθήτρια του Καλλιτεχνικού Γυμνασίου Αμπελοκήπων που εκπαιδεύτηκαν από το Δίκτυο Άλφα, ασχολήθηκαν με το θέατρο και με πολύ μεράκι συμμετείχαν στην όλη προσπάθεια.
Οι αντιδράσεις μικρών και μεγάλων
Σε ό,τι αφορά τις αντιδράσεις μικρών και μεγάλων μετά την παρακολούθηση της θεατρικής παράστασης, η κ. Ζουντουρίδου μιλάει με συγκίνηση για τον τρόπο με τον οποίο φεύγουν, «με ένα χαμόγελο, μια ανάταση, με την αίσθηση του ‘μαζί’, αφού στο τέλος όλα τα παιδιά καταφέρνουν να ηρεμήσουν τους δαίμονές τους, βλέπουν μια αλλαγή στον τρόπο που φέρονται, αποκαλύπτονται οι αδυναμίες όλων και όλοι τις διαχειρίζονται με τη βοήθεια των άλλων παιδιών και των ενηλίκων υποστηρικτών».
«Κάτι ακόμη που δεν το περιμέναμε, ήταν οι αντιδράσεις των νέων ανθρώπων από τα ΣΑΕΚ και τα ΕΠΑΛ που ανέλαβαν το μακιγιάζ και τις κομμώσεις των ηθοποιών. Η όλη διαδικασία φαίνεται ότι τους ενθάρρυνε πολύ, αισθάνθηκαν κομμάτι της διαδικασίας και αντιλήφθηκαν ότι η συμμετοχή τους σε αυτήν μπορεί να τους βοηθήσει επαγγελματικά», προσθέτει.
Η αυλαία της παράστασης έκλεισε με ένα τραγούδι και πολλαπλά μηνύματα: «Να ‘χει χρώμα της χαράς να ‘χει λόγια της καρδιάς/ Βγάλε την πένα της καρδιάς και γράψε πώς να αγαπάς /Και να θυμάσαι πιο πολύ ότι αξίζεις».
(ΑΠΕ -ΜΠΕ / Π. Γιούλτση / photo: freepik)
