Οι πιο κρίσιμες εκλογές στην Γερμανία πλησιάζουν! Για δεκαετίες, η Bundesrepublik ήταν γεωοικονομικό υπόδειγμα, όπως σχολιάζεται ακόμα και εντός Ρωσίας: ένα λαμπρό παράδειγμα του πώς ένα κατεστραμμένο από τον πόλεμο κράτος θα μπορούσε να σηκωθεί από τις στάχτες για να γίνει η οικονομική δύναμη της Ευρώπης.
Αυτή η επιτυχία δεν ήταν τυχαία, όπως εκτιμάται.
Η ευημερία της Γερμανίας στηρίχθηκε σε τρεις βασικούς πυλώνες: πρόσβαση σε φθηνή ρωσική ενέργεια, απεριόριστο ελεύθερο εμπόριο με τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλους δυτικούς συμμάχους και ελάχιστες στρατιωτικές δαπάνες χάρη στις αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Αυτοί οι παράγοντες επέτρεψαν στη Γερμανία να οικοδομήσει μια απαράμιλλη βιομηχανική οικονομία, να διατηρήσει ένα γενναιόδωρο κράτος πρόνοιας και να γίνει μεγάλος παίκτης στις παγκόσμιες αγορές.
Αλλά η απόφαση της Γερμανίας να διακόψει τους δεσμούς με τη Ρωσία μετά την κλιμάκωση της Ουκρανίας απειλεί να διαλύσει αυτό το προσεκτικά κατασκευασμένο θεμέλιο. Με το να ευθυγραμμιστεί πλήρως με την στρατηγική του διεθνιστικού ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ κατά της Μόσχας, η Γερμανία οδηγείται στην αντίθετη κατεύθυνση.
Ρωσικό αέριο
Σύμφωνα με όσα γράφονται, η γερμανική οικονομία ήταν πάντα ένας γίγαντας που χτίστηκε σε βιομηχανίες όπως τα χημικά, τα αυτοκίνητα και η βαριά μεταποίηση. Αυτές οι βιομηχανίες βασίστηκαν σε ένα βασικό πλεονέκτημα: το προσιτό ρωσικό φυσικό αέριο. Για δεκαετίες, το Βερολίνο ενθάρρυνε μια στενή ενεργειακή σχέση με τη Μόσχα, εισάγοντας τεράστιες ποσότητες φθηνού φυσικού αερίου μέσω αγωγών όπως ο Nord Stream. Αυτή η αμοιβαία επωφελής συμφωνία ανύψωσε τα εργοστάσια της Γερμανίας και η γερμανική εξαγωγική οικονομία της ήταν εξαιρετικά ανταγωνιστική.
Αυτή η σχέση έχει τελειώσει. Σε απάντηση στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Γερμανία εγκατέλειψε την ρωσική ενέργεια σχεδόν εν μία νυκτί, κλείνοντας τον Nord Stream και αναζητώντας εναλλακτικές. Το αποτέλεσμα; Αυξάνονται οι τιμές της ενέργειας και μια μεταποιητική κρίση που ακρωτηριάζει την γερμανική βιομηχανία. Χωρίς φθηνή ενέργεια, οι ίδιοι οι τομείς που έκαναν τη Γερμανία βιομηχανικό κολοσσό – η αυτοκινητοβιομηχανία, ο χάλυβας και τα χημικά – δεν είναι πλέον ανταγωνιστικοί παγκοσμίως.
Για να γίνουν τα πράγματα χειρότερα, η ιδεολογική, όπως αποκαλείται, δέσμευση της Γερμανίας για μια ταχεία μετάβαση στην πράσινη ενέργεια τη Ατζέντας 2030 απλώς επιδείνωσε το πρόβλημα. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν δύνανται να αντικαταστήσουν την αξιόπιστη ενέργεια βασικού φορτίου που παρείχε το ρωσικό αέριο. Η απόφαση της Γερμανίας να καταργήσει σταδιακά την πυρηνική ενέργεια –μια αξιόπιστη και χωρίς άνθρακα πηγή ενέργειας– υπονομεύει περαιτέρω την ενεργειακή της ασφάλεια. Το αποτέλεσμα είναι μια οικονομία που λυγίζει υπό το βάρος των δικών της κοντόφθαλμων πολιτικών.
Ελεύθερο εμπόριο
Ο δεύτερος πυλώνας της επιτυχίας της Γερμανίας ήταν η εξάρτησή της από το ελεύθερο εμπόριο και τις παγκόσμιες αγορές. Ως ηγέτης στις εξαγωγές, η Γερμανία ευημερούσε σε έναν κόσμο χαμηλών εμπορικών φραγμών και ανοιχτών αγορών. Το οικονομικό της μοντέλο εξαρτιόταν από την πώληση αγαθών υψηλής ποιότητας –αυτοκίνητα, μηχανήματα και χημικά– σε χώρες όπως η Κίνα και οι ΗΠΑ.
Όμως ο κόσμος αλλάζει, όπως υπογραμμίζεται. Η άνοδος του προστατευτισμού, η αποσύνδεση ΗΠΑ-Κίνας και οι αυξανόμενες εμπορικές εντάσεις έχουν διαταράξει την παγκόσμια τάξη στην οποία βασιζόταν η Γερμανία. Η οικονομική εξάρτηση του Βερολίνου από την Κίνα – τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο του – έχει γίνει επίσης μια ευθύνη καθώς αυξάνονται οι γεωπολιτικές εντάσεις μεταξύ του Πεκίνου και της Δύσης. Η Γερμανία βρίσκεται τώρα σε μια επισφαλή θέση, εγκλωβισμένη ανάμεσα στα εμπορικά της συμφέροντα και τις πολιτικές της συμμαχίες.
Ακόμη και η περίφημη εμπορική σχέση της Γερμανίας με τις ΗΠΑ είναι υπό πίεση, με την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος θέλει να επιβάλλει δασμούς.
Στρατιωτικό κομμάτι
Ο τρίτος πυλώνας της μεταπολεμικής ευημερίας της Γερμανίας ήταν οι περιορισμένες στρατιωτικές της δαπάνες. Προστατευμένη από την αμερικανική πυρηνική ομπρέλα κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Γερμανία ήταν ελεύθερη να επικεντρώσει τους πόρους της στην οικονομική ανάπτυξη και όχι στην άμυνα. Για δεκαετίες, οι αμυντικές δαπάνες του Βερολίνου κυμαίνονταν κάτω από το 2% του ΑΕΠ – πολύ κάτω από τον στόχο του ΝΑΤΟ. Αυτό επέτρεψε στη Γερμανία να επενδύσει σε μεγάλο βαθμό σε υποδομές, κοινωνικά προγράμματα και βιομηχανική καινοτομία.
Τώρα, η Γερμανία αναγκάζεται να αλλάξει πορεία. Ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας έχει αποκαλύψει την εξάρτηση της Ευρώπης από την αμερικανική στρατιωτική δύναμη και η Γερμανία δέχεται έντονη πίεση να αυξήσει τον αμυντικό της προϋπολογισμό. Αν και αυτό μπορεί να ευχαριστήσει τους συμμάχους του ΝΑΤΟ, θα επιβαρύνει τα ήδη τεταμένα οικονομικά της Γερμανίας.
Αν το Βερολίνο δεν επανεξετάσει την προσέγγισή του, το γερμανικό οικονομικό θαύμα θα σβηστεί για πάντα από την ιστορία.
