Υπήρξε ένας από τους κορυφαίους συνθέτες όλων των εποχών, τα έργα του οποίου αποτελούν μέρος του ρεπερτορίου κάθε ορχήστρας που σέβεται τον εαυτό της.

Ο Μότσαρτ, δεν ήταν ένας απλός συνθέτης, ήταν και παραμένει ένα φαινόμενο. Πρόκειται για έναν αξεπέραστο μύθο, ένα λαϊκό είδωλο.

Είχε το χάρισμα να γράφει ταυτόχρονα σύνθετες αλλά και -εύκολες να αποτυπωθούν στη μνήμη- μελωδίες.

(photo: pixabay)

Παρόλο που ο Μότσαρτ έζησε μόνο 35 χρόνια, πρόλαβε να συνθέσει περίπου 600 έργα (συμφωνικά, δωματίου, κονσέρτα, εκκλησιαστικά, όπερες και χορωδιακά), τα περισσότερα από τα οποία είναι δημοφιλή αριστουργήματα της κλασικής μουσικής.

Σε ηλικία μόλις τριών ετών, άρχισε να παίζει πιάνο, στα πέντε του συνέθετε και στα έξι του έδωσε το πρώτο του κοντσέρτο. Πρόκειται για τον ορισμό της μουσικής ιδιοφυΐας.

Περνούσε συχνά πολύ χρόνο στο πιάνο χτυπώντας πλήκτρα και η ευχαρίστηση στο πρόσωπό του έδειχνε πότε κάτι του ακουγόταν καλό.

Όταν ήταν τεσσάρων χρονών ο πατέρας του ο οποίος ήταν αναπληρωτής διευθυντής της ορχήστρας στην αυλή του Αρχιεπισκόπου του Σάλτσμπουργκ και έμπειρος δάσκαλος, άρχισε να του διδάσκει κάποια μινουέτα και κομμάτια στο πιάνο, σαν παιχνίδι. Είναι εκπληκτικό ότι μπορούσε να παίζει άψογα και με μεγάλη λεπτότητα, τα μουσικά κομμάτια κρατώντας πάντα τέλεια το μέτρο.

Παρακάτω περιγράφονται κάποια από τα σπουδαιότερα έργα του Μότσαρτ:

1. Ρέκβιεμ (1791, ημιτελές)

Το Ρέκβιεμ καταλαμβάνει μια πολύ ιδιαίτερη θέση στον κόσμο της κλασικής μουσικής.

Το Ρέκβιεμ του 1791, είναι ένα αριστούργημα απαράμιλλης ομορφιάς, δύναμης και πάθους.

Το πιο συναισθηματικό μέρος αυτού του εξαιρετικού έργου είναι η Lacrimosa, στη σύνθεση της οποίας ο Μότσαρτ άφησε την τελευταία του πνοή.

2. Vesperae solennes de confessore (Πανηγυρικός Εσπερινός)

Ο Μότσαρτ έγραψε πολλά χορωδιακά κομμάτια, αλλά λίγα είναι τόσο συναρπαστικά όσο το σόλο προς το τέλος αυτού του έργου.

Ο Πανηγυρικός Εσπερινός αποτελείται από έξι ψαλμούς, οι τρεις πρώτοι από τους οποίους έχουν εύθυμη, έως και πληθωρική διάθεση. Ακολουθεί ένας πιο αυστηρός τέταρτος ψαλμός (που τον τραγουδούν a capella) και ένα γαλήνιο και ήρεμο πέμπτο μέρος.

3. Κουαρτέτο εγχόρδων Νο. 19 στη C, «Dissonance» (1785)

Το κουαρτέτο Dissonance είναι ένα κουαρτέτο εγχόρδων (ένα είδος μουσικής δωματίου για δύο βιολιά, βιόλα και τσέλο ) με τέσσερα θέματα. Ολοκληρώθηκε στις 14 Ιανουαρίου 1785 και διακρίθηκε ιδιαίτερα για την απόκλισή του —ειδικά στην αργή εισαγωγή— από τους τότε τυποποιημένους κανόνες της αρμονίας.

(photo: pexels)

4. Κοντσέρτο για πιάνο Νο. 21 στη C, K467 (1785) – « Κονσέρτο Elvira Madigan»

Τα Κοντσέρτα για πιάνο του Μότσαρτ είναι από τα σπουδαιότερα αριστουργήματά του, αποκαλύπτοντας τόσο την ορχηστρική του ικανότητα όσο και τη δημιουργία της αίσθησης του δράματος.

Η δημοφιλία αυτού του κονσέρτου οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη σουηδική ταινία Elvira Madigan (1967), στην οποία ακούγεται το λυρικό δεύτερο μέρος του και από το οποίο προέρχεται το όνομά του.

Και τα κονσέρτα με τους αριθμούς 17, 19, 22, 23 και 25 είναι όλα εντυπωσιακά όπως φυσικά και τα δύο μεγάλα κοντσέρτα 20 και 24, με το τελευταίο ειδικά να εκφράζει τη ρομαντική διάθεση με την εκφραστική γραφή για πιάνο και τη θυελλώδη διάθεση.

Το Κονσέρτο Νο 20, μάλιστα, ψηφίστηκε ως ένα από τα μεγαλύτερα κοντσέρτα για πιάνο όλων των εποχών.

5. Συμφωνία αρ. 25 (1773)

Ένα από τα πιο γνωστά και πιο δραματικά έργα του Μότσαρτ, η Συμφωνία Νο. 25 προήλθε από την πένα του 17χρονου Μότσαρτ το 1773, και είναι μία από τις δύο μόνο συμφωνίες που έγραψε σε μινόρε – η άλλη είναι η Συμφωνία Αρ. 40. Ο αριθμός 25, πράγματι, είναι γνωστή ως η «Little G minor» συμφωνία, σε αντίθεση με τη Νο. 40, η οποία είναι γραμμένη στο ίδιο κλειδί αλλά σε μεγαλύτερη κλίμακα.

6. Serenade No. 10 ‘Gran Partita’

Το έργο που είναι πιο γνωστό ως «Gran Partita» είναι στην πραγματικότητα το δέκατο από μια σειρά πνευστών σερενάτας του Μότσαρτ, που περιλαμβάνει επίσης το Eine Kleine Nachtmusik. Η Σερενάτα Νο. 10 είναι μία σύνθεση για 12 πνευστά (δύο όμποε , δύο κλαρίνα , δύο κόρνα μπάσετ, δύο φαγκότα και τέσσερα κόρνα ) και ένα κοντραμπάσο.

Το κομμάτι ακούγεται στη σπουδαία ταινία του Μότσαρτ του 1984 Amadeus Εμφανίζεται στην πρώτη συνάντηση μεταξύ του Μότσαρτ και του επίδοξου αντιπάλου του, Σαλιέρι .

7. Σονάτα για πιάνο Νο. 11 (1783)

Ο Μότσαρτ συνέθεσε περίπου 18 (επίσημα αναγνωρισμένες) σονάτες για σόλο πιάνο. Η πιο γνωστή είναι η Σονάτα για πιάνο Νο. 11 σε Λα μείζονα. Αυτή οφείλει μεγάλο μέρος της δημοτικότητάς της στο τρίτο της θέμα, το «Rondo alla Turca» (ή «Τουρκική Πορεία»).

Πρόκειται για ένα κεντρικό έργο στο ρεπερτόριο του κλασικού πιάνου, το οποίο δικαίως αγαπήθηκε.

Ξεκινάει με ένα λυρικό και χαριτωμένο θέμα, ακολουθούμενο από έξι παραλλαγές. Καθένα από αυτά διερευνά τις μελωδικές και αρμονικές δυνατότητες μέσα στο κύριο θέμα με όμορφα ευρηματικούς τρόπους.

Το έργο τελειώνει με το περίφημο «Rondo alla Turca», με έναν ρυθμό ζωντανό, παιχνιδιάρικο και ρυθμικό. Είναι ένα κλασικό κομμάτι για πιανίστες όλων των επιπέδων.

8. The Marriage of Figaro – Οι γάμοι του Φιγκαρό (όπερα, 1786)

Η σπουδαιότερη όπερα όλων των εποχών δεν είναι άλλη από τους “Γάμους του Φίγκαρο” .

9. Κοντσέρτο για βιολί Νο. 5 (1775)

Όπως συμβαίνει με πολλές συνθέσεις του Μότσαρτ, η επιλογή ενός αγαπημένου κοντσέρτου για βιολί είναι αρκετά δύσκολη. Το κονσέρτο για βιολί Νο. 5 του Μότσαρτ, το οποίο συμπεριλάβαμε στη λίστα μας με τα μεγαλύτερα κοντσέρτα για βιολί όλων των εποχών .

Λοιπόν, γιατί το νούμερο 5; Ο λόγος είναι ότι η ορχήστρα έχει περισσότερα να κάνει σε αυτό το τελευταίο κοντσέρτο αλλά και γιατί το φινάλε του μένει αξέχαστο.

10. Συμφωνία αρ. 41 (1788)

Σε μια εκπληκτική έκρηξη δημιουργικότητας, ο Μότσαρτ συνέθεσε τις τρεις τελευταίες συμφωνίες του σε λιγότερο από τρεις μήνες – και κάθε μία ένα αριστούργημα.

Ερχόμαστε λοιπόν στις συμφωνίες του Μότσαρτ όπου είναι σχεδόν αδύνατο να διαλέξουμε κάποια έναντι κάποιας άλλης (ή πολλών άλλων). Αλλά αν πρέπει να επιλέξουμε οπωσδήποτε, θα διαλέξουμε την τελευταία συμφωνία του Μότσαρτ, με τον αριθμό 41, γνωστή και ως Συμφωνία με το όνομα «Δίας».

Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο τελευταίο του θέμα με την εκθαμβωτική φούγκα της κλασικής μουσικής, με πέντε πολύπλοκες και όμορφες μελωδίες να πλέκονται έξυπνα (και, όσο προχωρά η κίνηση, όλο και πιο συγκινητικά) η μία γύρω από την άλλη.

11. Κοντσέρτο για κλαρινέτο (1791)

Το τελευταίο κονσέρτο του συνθέτη, το Κονσέρτο για κλαρινέτο, ολοκληρώθηκε περίπου τρεις μήνες πριν πεθάνει ο Μότσαρτ τον Δεκέμβριο του 1791. Είναι ένα κομμάτι που φαίνεται να διεγείρει ποικίλες συναισθηματικές αντιδράσεις: ορισμένοι ακροατές βρίσκουν μια ατμόσφαιρα απαράμιλλης χαράς ενώ άλλοι εντοπίζουν πιο μελαγχολικές αποχρώσεις κάτω από την χαρούμενη πρώτη αίσθηση.

12. Ο μαγικός αυλός

Ο Μαγικός Αυλός, είναι γερμανική όπερα σε δύο πράξεις. Η σύνθεση ολοκληρώθηκε το 1791, κατά το τελευταίο έτος ζωής του Μότσαρτ. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 30 Σεπτεμβρίου 1791 στο θέατρο του Βάιντεν της Βιέννης, όπου όπως είναι φυσικό, σημείωσε μεγάλη επιτυχία.

(photo εξωφύλλου: pexels)