διασωθεί σε ένα αραβικό χειρόγραφο που φυλάσσεται κλειδωμένο ως μέρος των πολύτιμων περιουσιακών στοιχείων των Βιβλιοθηκών του Πανεπιστημίου του Λέιντεν στην Ολλανδία.
Η αποκάλυψη γίνεται σε έναν νέο τόμο 50 κεφαλαίων με τίτλο «Προφήτες, Ποιητές και Μελετητές» και εκδόθηκε πρόσφατα από τις εκδόσεις Leiden University Press.
Ο Απολλώνιος (Απολλώνιος ο Περγεύς 262 π.Χ.–190 π.Χ. )πιστεύεται ότι είναι ένας από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς της Ελλάδας και είναι γνωστός για το βιβλίο του με τεράστια επιρροή, «Τα Κωνικά» στο οποίο εισάγει τις έννοιες των υπερβολών, των ελλείψεων και των παραβολών.
Τα “Κωνικά” ήταν ένα από τα πιο βαρυσήμαντα έργα των αρχαίων ελληνικών μαθηματικών. Το έργο ασχολείται με τη θεωρία των ελλείψεων, των παραβολών και των υπερβολών—τις καμπύλες που μπορείτε να δείτε αν φωτίσετε έναν φακό σε έναν τοίχο. Το έργο του Απολλώνιου περιλαμβάνει οκτώ βιβλία, αλλά μόνο τα τέσσερα πρώτα ήταν διαθέσιμα στους Ευρωπαίους μελετητές κατά την Αναγέννηση.
Τα χαμένα βιβλία —τόμοι 5 και 7— μεταφέρθηκαν στο Πανεπιστήμιο του Leiden από τον διάσημο Ολλανδό ανατολίτη και μαθηματικό Jacob Golius, ο οποίος τα είχε αγοράσει για το πανεπιστήμιο ως μέρος μιας συλλογής σχεδόν 200 χειρογράφων κατά τη διάρκεια των διάφορων ταξιδιών του στη Μέση Ανατολή.
Η πρόσφατα αποκαλυφθείσα αραβική μετάφραση των χαμένων βιβλίων του Απολλώνιου συνοδεύεται από λεπτομερή εικονογράφηση και εξαίσια αραβική καλλιγραφία. Ο Ολλανδός μαθηματικός και ιστορικός της επιστήμης, Jan Pieter Hogendijk, τόνισε τη σημασία αυτών των χειρογράφων ως συμβόλων των πνευματικών επιτευγμάτων των ισλαμικών επιστημόνων, σημειώνοντας την ακρίβεια και την καλλιτεχνική τους ποιότητα. «Αυτά τα χειρόγραφα είναι μια απόδειξη της ψυχικής πειθαρχίας και της εστίασης των δημιουργών τους», δήλωσε ο Hogendijk.
Τα 50 κεφάλαια του βιβλίου αγγίζουν την ιστορία των σχέσεων της Ολλανδίας με την Ανατολή, ιδιαίτερα τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, τονίζοντας ότι οι πρώτες συναντήσεις με αραβικά χειρόγραφα έγιναν στις αρχές του 17ου αιώνα.
Ο 17ος αιώνας είδε τον πρώτο Ολλανδό, τον Thomas Erpenius, να αποκτά υπεροχή στις ανατολικές σπουδές. «Επικεντρώθηκε σε εκδόσεις αραβικών κειμένων, εκδόσεις για μαθητές και κυρίως σε μια αραβική γραμματική που θα παρέμενε σε χρήση ως τυπικό έργο για περισσότερους από δύο αιώνες», γράφουν οι επιμελητές του τόμου στο εισαγωγικό τους κεφάλαιο.
Τα χειρόγραφα που αγόρασε ο Γκόλιος για τις βιβλιοθήκες του Πανεπιστημίου του Λέιντεν προσελκύουν την προσοχή πολλών μελετητών που έχουν συνεισφέρει στον τόμο. Για παράδειγμα, ένα κεφάλαιο εστιάζει σε ένα αραβικό χειρόγραφο του 11ου αιώνα, το οποίο είναι μια μετάφραση των χαμένων μαθηματικών έργων που αποδίδονται στον Απολλώνιο.
Ο τόμος, σύμφωνα με τους εκδότες, «χρησιμεύει ως εισαγωγή σε περισσότερες από 50 συνεισφορές μελετητών και βιβλιοθηκονόμων που είναι καλά εξοικειωμένοι με διάφορες πτυχές των συλλογών (των Πανεπιστημιακών Βιβλιοθηκών του Λέιντεν), αρχαίες και σύγχρονες».
Ο τόμος Προφήτες, ποιητές και μελετητές, που περιλαμβάνει συνεισφορές από περισσότερους από 50 μελετητές και βιβλιοθηκονόμους, εμβαθύνει στην ιστορία της δέσμευσης της Ολλανδίας με τη Μέση Ανατολή, ιδιαίτερα κατά τις αρχές του 17ου αιώνα.
Εκτός από το αραβικό χειρόγραφο στο οποίο βρέθηκαν τα δύο χαμένα έργα του Απολλώνιου, υπάρχουν αποσπάσματα και μελέτες στον τόμο που πραγματεύονται ποικίλες επιστημονικές παραδόσεις που επικρατούσαν στους Άραβες κατά τον Μεσαίωνα.
Δείτε ΦΩΤΟ ΕΔΩ
photo: pixabay
