Τον μακροχρόνιο δανεισμό μουσειακών συλλογών έως και 50 έτη προβλέπει τροπολογία του υπουργείου Πολιτισμού που κατατέθηκε προσφάτως στην Βουλή, εγείροντας πολλά ερωτηματικά.

Όπως μεταδίδεται, η επίμαχη ρύθμιση προβλέπει πως για την προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας και εφόσον παρέχονται επαρκείς εγγυήσεις για την ασφαλή μεταφορά, έκθεση και επιστροφή τους, το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού μπορεί να αποφασίζει την «μακροχρόνια εξαγωγή αντικειμένων των συλλογών των μουσείων πλην αυτών της παρ. 2, τα οποία αντικείμενα μπορεί να αποτελούν και μνημεία, προκειμένου να εκτεθούν σε μουσειακούς ή παρεμφερείς χώρους, ιδίως όταν η ονομασία του τόπου έκθεσής τους ταυτίζεται με ή περιέχει εκείνη του εξάγοντος μουσείου και εκτίθενται μόνο δικές τους συλλογές» ενώ σε άλλο σημείο αναφέρεται πως «με την ίδια απόφαση προσδιορίζονται οι ειδικότεροι όροι της εξαγωγής καθώς και η διάρκειά της η οποία δεν μπορεί να υπερβεί τα 25 έτη δυνάμενη να ανανεωθεί άπαξ».

Ερωτηματικά προκαλεί το γεγονός ότι στις συνοδευτικές εκθέσεις και στον πίνακα «Διατάξεις αξιολογουμενης ρύθμισης», αρχικά γενόταν λόγος για δανεισμό 50 + 50 έτη, δηλαδή ένας αιώνας!!!

Η υπουργός Πολιτισμού προχώρησε στη συνέχεια σε αλλαγές. Έτσι, από τα 50 συν 50 χρόνια δανεισμού των συλλογών που αρχικά προβλεπόταν, τα μείωσε στα 25 συν 25, ενώ στην συνέχεια υιοθέτησε πρόταση του ΚΙΝΑΛ, σύμφωνα με την οποία η ανανέωση, μετά το πέρας των πρώτων 25 ετών, θα γίνεται ανά 5ετία και το ΚΑΣ να έχει σοβαρό λόγο στην απόφαση.

Πρόκειται για πολλαπλάσιο χρόνο από τα όσα ίσχυαν τις τελευταίες δεκαετίες. Σε ποιούς θέλουμε να δώσουμε κομμάτια από την πολιτιστική μας κληρονομία και για ποιόν λόγο, με ποιο αντίτιμο;;;

Χαρακτηριστικό είναι πως την ρύθμιση που προβλέπει μακροχρόνιο δανεισμό, έως και 50 έτη (με ανανεώσεις), υπερασπίστηκε ο πρώην πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι στις αποθήκες των ελληνικών μουσείων βρίσκονται χιλιάδες αντικείμενα μεγάλης πολιτιστικής αξίας. Αίσθηση μάλιστα προκάλεσε το γεγονός ότι η ομιλία του πρώην πρωθυπουργού χειροκροτήθηκε και από παριστάμενους βουλευτές της ΝΔ.

«Ως υπουργός Πολιτισμού στα νιάτα μου αλλά και ως πρωθυπουργός επισκέφθηκα πολλές φορές όλα τα μουσεία. Στις αποθήκες του αρχαιολογικού μουσείου υπάρχουν άπειρα αρχαιολογικά ευρήματα. Αυτά δεν θα τα δει όχι μόνο ο Έλληνας ή ο τουρίστας αλλά ούτε το φως του ήλιου σε 100 – 200 χρόνια. Άρα αντί να βρίσκονται στις αποθήκες θα είναι πολύ μεγάλη προσφορά στην πατρίδα και τον ελληνισμό να λάμψουν σε άλλα μουσεία μεταδίδοντας το πνεύμα του ελληνισμού και της αρχαίας Ελλάδας σε άλλους λαούς» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Παπανδρέου.

Το νομοσχέδιο της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη ψηφίστηκε αργά το βράδυ της Πέμπτης (10.12) στην Βουλή.

Μιλώντας στο tvxs.gr για τις αλλαγές που πέρασαν από τη Βουλή, η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων Δέσποινα Κουτσούμπα αναλύει τρεις διατάξεις που αφορούν σε δυνατότητα πιθανής εκποίηση μνημείων, την 50ετή εξαγωγή ελληνικών αρχαιοτήτων στο εξωτερικό και πρόβλεψη κλεισίματος μικρών μουσείων της επαρχίας που ενδεχομένως δεν «βγάζουν τα έξοδά τους».

Μέσα στον νόμο που ψηφίστηκε «έχουν περειφρύσει διατάξεις οι οποίες είναι πάρα πολύ αρνητικές για το μέλλον της πολιτιστικής κληρονομιάς, προς την κατεύθυνση της ιδιωτικοποίησης και εκποίησής της», αναφέρει η κα. Κουτσούμπα.

ΠΡΩΤΗ ΔΙΑΤΑΞΗ

«Η πρώτη διάταξη είναι η ανάθεση της ακίνητης περιουσίας του πρώην ΤΑΠΑ, νυν ΟΔΑΠ σε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Εδώ περιλαμβάνονται όχι σκέτα ακίνητα αλλά μνημεία. Όλα τα κτίρια και μνημεία στη μεσαιωνική πόλη της Ρόδου, τα αντίστοιχα ακίνητα στην προστατευόμενη περιοχή της Πλάκας, όλα τα κτίρια των μουσείων, με τα πωλητήρια και αναψυκτήριά τους. Δεν μπορεί να γίνεται διαχείριση όλης αυτής της περιουσίες με τη λογική του κέρδους και μόνο. Όλα αυτά τα κτίρια έχουν απαλλοτριωθεί για αρχαιολογικούς σκοπούς και συμβάλλουν στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και μιας ενότητας. Για παράδειγμα στη μεσαιωνική πόλη της Ρόδου ο λόγος που προστατεύουμε αυτά τα μνημεία είναι για να παραμείνει η φυσιογνωμία της μεσαιωνικής πόλης της Ρόδου. Αν εφαρμοστεί στην πράξη η λογική που διαπνέει το νομοσχέδιο, μην εκπλαγείτε αν δείτε πολλά από αυτά τα μνημεία να μετατρέπονται σε εστιατόρια ή ακόμα και να εκποιούνται», τονίζει η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΙΑΤΑΞΗ

«Η δεύτερη διάταξη αφορά στην τροπολογία που κατέθεσε νύχτα η υπουργός Πολιτισμού και αλλάζει όλο το άρθρο 45 του αρχαιολογικού νόμου, δηλαδή τη μουσειακή πολιτική της χώρας εν γένει. Η τροπολογία αυτή κατατέθηκε αιφνιδιαστικά, χωρίς διαβούλευση. Ένα τμήμα της αφορά στην εξαγωγή αρχαιοτήτων στο εξωτερικό για 50 χρόνια, θέμα που είχε συζητηθεί στην επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής. Είναι τρομακτικό ότι τολμούν στη Βουλή και το υπερασπίζονται λέγοντας ότι οι αρχαιότητες πρέπει να αποτελούν πρεσβευτές της χώρας στο εξωτερικό. Μα αυτό συμβαίνει ήδη, με τις διεθνείς περιοδικές εκθέσεις που κάνουμε. Με βάση το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο αυτές οι εκθέσεις γίνονται με πάρα πολύ αυστηρά κριτήρια, σχεδιασμένες από το υπουργείο Πολιτισμού, με τις ελληνικές αρχαιότητες να μην εκτίθενται δίπλα σε κλεμμένες αρχαιότητες. Αυτές οι εκθέσεις αποτελούν πολιτιστική διπλωματία. Δε γίνεται πολιτιστική πολιτική χαρίζοντας αρχαιότητες. Τα 50 χρόνια σημαίνουν «δανεικά κι αγύριστα». Τουλάχιστον εγώ δε θα ζω για να δω αν θα επιστραφούν. Αυτό που κάνουν είναι αρχοντοχωριατισμός και όχι πολιτιστική διπλωματία», λέει η κα. Κουτσούμπα.

Η πρόεδρος των Αρχαιολόγων τοποθετήθηκε και πάνω στις διαρροές του υπουργείου Πολιτισμού που βλέπουν το παράρτημα του Μουσείου Μπενάκη στη Μελβούρνη της Αυστραλίας να ακολουθεί το παράδειγμα του παραρτήματος του Λούβρου στο Άμπου Ντάμπι: «Είναι ντροπή να λέει το υπουργείο «μουσείο Μπενάκη στη Μελβούρνη όπως Λούβρο στο Άμπου Ντάμπι». Γιατί το μεγάλο πλεονέκτημα των ελληνικών δημόσιων μουσείων και αρχαιοτήτων είναι ότι έχεις τη μοναδική ευκαιρία να βλέπεις την Κόρη της Ακρόπολης δίπλα στην Ακρόπολη που ήταν εκτεθειμένη. Έχεις την ευκαιρία να βλέπεις τα ευρήματα της Κνωσσού στον τόπο που γεννήθηκαν. Το Λούβρο δεν είναι τέτοιο μουσείο, είναι μουσείο αποικιακό με κλεμμένες αρχαιότητες κι έτσι άνοιξε παράρτημα στο Άμπου Ντάμπι. Αυτή τη μουσειακή πολιτική θέλουμε να ακολουθήσουμε;»

Καλούμενη να σχολιάσει πάνω την τοποθέτηση του Γιώργου Παπανδρέου με την οποία ο πρώην πρωθυπουργός υποστήριξε ότι με την μακροχρόνια εξαγωγή ελληνικών αρχαιοτήτων μπορούν να αξιοποιηθούν αρχαιότητες που μένουν στα υπόγεια του Αρχαιολογικού Μουσείου εδώ και πολλές δεκαετίες, η κα. Κουτσούμπα απάντησε: «Αφού κατά τη γνώμη του Γιώργου Παπανδρέου αυτές οι αρχαιότητες δεν έχουν αξία στα υπόγεια, γιατί δεν προτείνει να τα πουλήσουμε κιόλας; Το ίδιο πράγμα είναι».

ΤΡΙΤΗ ΔΙΑΤΑΞΗ

Η τρίτη διάταξη την οποία η κα. Κουτσούμπα θεωρεί πολύ αρνητική για τη διαχείριση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς περιέχεται στην ίδια τροπολογία με την προηγούμενη. «Η υπουργός τροποποιεί το άρθρο που αφορά στα μουσεία και εισάγει μία πρωτοφανή διάταξη με την οποία θα μπορεί να διακόπτει τη λειτουργία δημόσιων μουσείων σε περίπτωση που δεν πληρούν κάποιες προϋποθέσεις. Είναι σαν να μας λέει ότι τα μικρά μουσεία της επαρχίας τα οποία εξυπηρετούν πολλούς άλλους σκοπούς πέρα από τα εισιτήρια, τα οποία μένουν συχνά χωρίς προσωπικό εξαιτίας παραλείψεων του ίδιου του υπουργείου, θα αξιολογηθούν ως μη βιώσιμα και θα κλείσουν. Δεν έχει γίνει διάλογος γι’ αυτό και είναι τρομακτικό», υπογραμμίζει η πρόεδρος των αρχαιολόγων.

ΦΩΤΟ EUROKINISSI