Μικρή αίσθηση προκάλεσε τότε μέσα στον οργασμό αγοραπωλησιών πολυτελών ιδιοκτησιών εκείνης της εποχής.
Όπως πολλά ακίνητα σε αυτήν την πασπαλισμένη με χρυσόσκονη γωνιά του Λονδίνου, το Εδουαρδιανό κτίριο από τούβλα στη λεωφόρο Sloane μετατράπηκε σε πολυτελή διαμερίσματα, με ένα πλήθος καταστημάτων στο ισόγειο, όπου σήμερα λειτουργούν μπουτίκ μόδας, γκαλερί τέχνης, ντελικατέσεν και ένα υπερσύγχρονο health club, στο οποίο η συνδρομή ξεκινά από 615 λίρες το μήνα.
Ωστόσο, η αρχική συμφωνία άφησε έναν σημαντικό επενδυτή –το Βατικανό– με σοβαρές οικονομικές απώλειες. Φαίνεται να είναι δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες, εκατομμύρια λίρες τα χρήματα που χάθηκαν.
Αυτό το ακίνητο του Τσέλσι, ως εκ τούτου, βρίσκεται στο επίκεντρο ενός επικού σκανδάλου διαφθοράς που εμπλέκει μερικές από τις ανώτατες προσωπικότητες της Καθολικής Εκκλησίας. Φαίνεται ότι περιλαμβάνει σεξ, χρήματα, πορνεία και ξέπλυμα χρήματος από υψηλά ιστάμενες προσωπικότητες και συνεργάτες του Βατικανού-μαζί με μια απίθανη πλοκή εκβιασμών τόσο συγκλονιστική που μοιάζει να έχει βγει από τις σελίδες ενός μυθιστορήματος του Νταν Μπράουν.
Η υπόθεση είναι ίσως η χειρότερη κρίση διαφθοράς για την Καθολική Εκκλησία από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν ο Ρομπέρτο Κάλβι – χρηματοοικονομικός σύμβουλος και ευρέως γνωστός ως «ο τραπεζίτης του Θεού» λόγω των δεσμών του με το Βατικανό – βρέθηκε κρεμασμένος κάτω από τη γέφυρα Blackfriars στο Λονδίνο, με τις τσέπες του γεμάτες με τούβλα και περισσότερα από 10.000 λίρες σε μετρητά σε τρία διαφορετικά νομίσματα…
Ο έκπτωτος Καρδινάλιος στο σκαμνί
Οι προκαταρκτικές δικαστικές διαδικασίες ολοκληρώθηκαν την Τρίτη σε ειδικό δικαστήριο στην Αγία Έδρα, όπου ο πρώην συνεργάτης του Πάπα Φραγκίσκου, Άντζελο Μπέκιου, έγινε ο πρώτος Καρδινάλιος από τον 17ο αιώνα που κάθισε στο εδώλιο του κατηγορουμένου σε μια ποινική δίκη. Ανώτατος διπλωμάτης του Βατικανού, θεωρούμενος ως ο de facto αρχηγός του επιτελείου του Ποντίφικα, ο 73χρονος Μπέκιου ήταν μέχρι πέρυσι επίσης υπεύθυνος του «γραφείου Saint-making» του Πάπα Φραγκίσκου, το οποίο αποφασίζει αν θα αγιοποιήσει απλούς θνητούς.
Κάποιοι μάλιστα τον θεωρούσαν ως επικρατέστερο υποψήφιο για να γίνει ο επόμενος Πάπας. Τώρα, όλα αυτά αποτελούν παρελθόν και αντιμετωπίζει οκτώ ποινικές κατηγορίες.
Τόσο υψηλή ήταν η θέση του Μπέκιου στην Καθολική Εκκλησία, ώστε ο Πάπας Φραγκίσκος έπρεπε να αλλάξει τη νομοθεσία του Βατικανού, ώστε να μπορεί να δικασθεί (και καταδικασθεί;) σε ποινικό δικαστήριο (προηγουμένως, οι Καρδινάλιοι μπορούσαν να δικαστούν μόνο από τους ομόβαθμούς τους).
Επίσης, στη δίκη για την υπόθεση, η οποία έχει αφήσει άναυδη την Ιταλία, βρίσκονται εννέα ακόμη πρόσωπα μεταξύ των οποίων ο Ραφαέλε Μινκιόνε, ένας Ιταλός playboy χρηματοοικονομικός σύμβουλος, η Σεσίλια Μαρόνια, μια λαμπερή Ιταλίδα ειδικός πληροφοριών και υπεύθυνη ασφαλείας με το παρατσούκλι «Μάτα Χάρι του Βατικανού» και ο Φαμπρίτσο Τιραμπάσι, λογιστής του Βατικανού για πολλά χρόνια, που βρέθηκε να κατέχει ελβετικό τραπεζικό λογαριασμό με 1,3 εκατομμύρια ευρώ συν μια συλλογή νομισμάτων και μεταλλίων αξίας 8,5 εκατομμυρίων ευρώ.
Μαζί, αντιμετωπίζουν συνολικά 78 ξεχωριστές κατηγορίες που απαριθμούνται σε ένα κατηγορητήριο 487 σελίδων, το οποίο τους αποκαλεί «ηθοποιούς σε ένα σάπιο, ληστρικό και προσοδοφόρο σύστημα», οι οποίοι για χρόνια χρησιμοποιούσαν τους τραπεζικούς λογαριασμούς της Εκκλησίας ως «ένα είδος ΑΤΜ» για να πλουτίζουν παράνομα οι ίδιοι και οι οικογένειές τους. Σε 30.000 σελίδες συμπληρωματικών αποδεικτικών στοιχείων απεικονίζεται το Βατικανό ως φωλιά διαφθοράς και ανηθικότητας.
Οι εισαγγελείς ισχυρίζονται ότι τεκμηριώνουν βαριές παράνομες τραπεζικές μεταφορές, γραπτά μηνύματα μεταξύ συνεργατών, τσάντες με μετρητά που αλλάζουν χέρια, μυστικές συναντήσεις σε πολυτελή ξενοδοχεία και κεφάλαια της Εκκλησίας που ξοδεύονται ασύστολα σε ιερόδουλες και είδη πολυτελείας από τα καταστήματα Prada και Louis Vuitton.
Από την πλευρά τους, οι κατηγορούμενοι αρνούνται τις κατηγορίες. Λένε ότι είναι αθώα θύματα ενός κυνηγιού μαγισσών που ξεκίνησε λίγο αφότου ο Πάπας Φραγκίσκος, 84 ετών -που ανέλαβε τα καθήκοντά του το 2013- κήρυξε «πόλεμο κατά της διαφθοράς» στο Βατικανό, όπου η διαχείριση τεράστιων χρηματικών ποσών είναι βουτηγμένη στα σκάνδαλα εδώ και δεκαετίες.
Ο δικαστής της Μαφίας, οι κατηγορούμενοι και οι κομπίνες
Ο Τζουζέπε Πινιατόνε ένας από τους πιο φοβερούς και τρομερούς Ιταλούς δικαστές πολέμιους της Μαφίας που βοήθησε να συλληφθεί ο επικεφαλής της Σικελικής Cosa Nostra, τέθηκε επικεφαλής των ερευνών. Σύντομα προέκυψε ότι εκατομμύρια, και ίσως δισεκατομμύρια ευρώ δαπανήθηκαν χωρίς να υπάρχει έλεγχος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τεράστιες αμοιβές πήγαιναν στο δίκτυο συμβούλων και αξιωματούχων που βοηθούσαν το Βατικανό να διοχετεύει χρήματα σε εξωτικές, συχνά επικίνδυνες επενδύσεις.
Συχνά, φαινόταν το κύκλωμα αυτό να έχει τεράστια κέρδη ενώ η Εκκλησία υφίστατο «μυστηριώδεις» ζημιές. Υπήρχαν επίσης υποψίες ότι αξιωματούχοι του Βατικανού που υπέγραφαν τις συμφωνίες έπαιρναν μίζες. Και πολύ σύντομα το πρώην εκθετήριο αυτοκινήτων Harrods στο Τσέλσι, στο οποίο η Αγία Έδρα φαίνεται να επένδυσε περίπου 200 εκατομμύρια λίρες, έγινε το επίκεντρο της έρευνας του Πινιατόνε.
Λεπτομέρειες για την επένδυση της Εκκλησίας στο Τσέλσι εμφανίστηκαν το 2019 όταν η αστυνομία του Βατικανού εισέβαλε στα γραφεία της Γραμματείας του Κράτους, της πανίσχυρης δημόσιας υπηρεσίας της Αγίας Έδρας. Η Γραμματεία διοικούνταν από τον Μπέκιου μεταξύ των ετών 2011 – 2018 και εκείνος (μεταξύ άλλων) προήδρευε σε ένα χαρτοφυλάκιο ακινήτων που περιελάμβανε 5.251 ακίνητα σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων 1.200 στο Λονδίνο, το Παρίσι και την Ελβετία. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, κατασχέθηκαν έγγραφα που έδειχναν ότι η Γραμματεία είχε αποφασίσει το 2014 να επενδύσει 170 εκατομμύρια λίρες σε επενδυτικό ταμείο που διαχειρίζεται ο Ραφαέλε Μινκιόνε.
Το μισό από το ποσό αυτό τοποθετήθηκε σε αυτό που οι εισαγγελείς χαρακτηρίζουν ως «κερδοσκοπικά» χρηματοοικονομικά προϊόντα. Το άλλο μισό χρησιμοποιήθηκε για το 45 % των μετοχών στην ιδιοκτησία της λεωφόρου Sloane. Οι εισαγγελείς ισχυρίζονται ότι η συμφωνία «υπερεκτίμησε κατάφωρα» την πραγματική αξία του κτιρίου. Μέχρι τα τέλη του 2018, οι επενδύσεις είχαν ήδη χάσει περίπου 15 εκατομμύρια λίρες, σύμφωνα με τη δικογραφία, ωθώντας το Βατικανό να αναζητήσει μια στρατηγική εξόδου που θα «έσωζε ό, τι μπορούσε να σωθεί » και θα έκοβε τους δεσμούς με τον Mινκιόνε και το fund του.
Ένας μεσίτης, ο Τζιανλουίτζι Τόρτζι προσλήφθηκε για να διαπραγματευτεί την αγορά του υπόλοιπου κτιρίου. Το έκανε με αντάλλαγμα επιπλέον 40 εκατομμύρια λίρες. Οι εισαγγελείς ισχυρίζονται, ωστόσο, ότι ο Τόρτζι εξαπάτησε το Βατικανό , φτιάχνοντας τη συμφωνία με τέτοιο τρόπο ώστε να έχει στην κατοχή του όλες τις μετοχές με δικαίωμα ψήφου στην εταιρεία που ήλεγχε την ιδιοκτησία του Τσέλσι. Λέγεται ότι στη συνέχεια εκβίασε για άλλα 15 εκατομμύρια λίρες την Εκκλησία για να αποκτήσει νόμιμα το κτίριο – για το οποίο το Βατικανό νόμιζε ότι είχε ήδη πληρώσει. Δύο ανώτερα στελέχη του AIF, του Οικονομικού θεματοφύλακα του Βατικανού, τα οποία φέρεται να αγνόησαν τις ανωμαλίες αυτής της συναλλαγής, είναι επίσης κατηγορούμενοι στην ίδια δίκη. Το ίδιο και ο Νίκολα Σκουιλάτσε, δικηγόρος με έδρα το Μιλάνο που επιμελήθηκε τη συμφωνία του Λονδίνου για την Αγία Έδρα και ο Μάουρο Καρλίνο, υπάλληλος στη Γραμματεία του Κράτους του Βατικανού.
Ο Φαμπρίτσιο Τιραμπάσι, αξιωματούχος του Βατικανού που ενεργούσε ως σύνδεσμος με τον Τόρτζι και κατηγορείται ότι ωφελήθηκε παράνομα από τη συμφωνία, βρίσκεται επίσης στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Όταν η αστυνομία έκανε έφοδο στα δύο σπίτια του, φέρεται να βρήκε κουτιά παπουτσιών γεμάτα μετρητά, αρχεία από λογαριασμούς σε ελβετικές τράπεζες και πολύτιμα νομίσματα και μετάλλια. Κατηγορείται επίσης ότι πρόσφερε στον Τόρτζι μια πόρνη ως κίνητρο για να ολοκληρώσει τη συμφωνία ιδιοκτησίας του ακινήτου στο Τσέλσι, έναν ισχυρισμό τον οποίο αρνείται.
Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ο Μπέκιου κατηγορείται για την απομύζηση των αποθεμάτων του Βατικανού μέσω της αρχικής επένδυσης, την οποία υπέγραψε ενώ διηύθυνε τη Γραμματεία το 2014, και ότι επέβλεπε τις καταστροφικές προσπάθειες για τη διάσωσή της. Κατηγορείται επίσης για προσπάθεια εξαγοράς μαρτύρων γα να πετύχει την κάλυψή του, όταν οι ερευνητές άρχισαν να ερευνούν τη συμφωνία.
Ενώ δεν υπάρχει καμία κατηγορία σε βάρος του Καρδιναλίου ότι αποκόμισε ο ίδιος με απάτη προσωπικό όφελος, εν τούτοις κατηγορείται για τη διοχέτευση κεφαλαίων του Βατικανού ποσού εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ σε φίλους και μέλη της οικογένειάς του. Οι εισαγγελείς ισχυρίζονται, για παράδειγμα, ότι κανόνισε ώστε 800.000 ευρώ να σταλούν σε φιλανθρωπικό ίδρυμα που διαχειρίζεται ο αδερφός του. Τα μετρητά, λένε, κατέληξαν να «χρησιμοποιούνται ευρέως για σκοπούς άλλους από τους φιλανθρωπικούς σκοπούς για τους οποίους προορίζονταν», συμπεριλαμβανομένου ενός δανείου στην ανιψιά του για να την βοηθήσει να αποκτήσει ένα ακίνητο στη Ρώμη.
Οι φίλοι του Μπέκιου λένε ότι μπορεί να έχουν γίνει πραγματικά σοβαρά λάθη στη συμφωνία με το ακίνητο του Τσέλσι, αλλά αυτή εποπτευόταν κυρίως από αξιωματούχους και όχι από τον ίδιο τον Καρδινάλιο. «Η εξοχότητά του επέβλεπε ένα μεγάλο υπουργείο με ευθύνη για τα πάντα, από τις διπλωματικές αποστολές μέχρι τη συγγραφή των ομιλιών του Πάπα», λέει κάποιος. «Τα οικονομικά θέματα ανατέθηκαν σε ένα διοικητικό γραφείο στο οποίο είχε περιορισμένη συμμετοχή». Προσθέτουν ότι όλα τα χρήματα που αποστέλλονταν στο φιλανθρωπικό ίδρυμα του αδελφού του είχαν υπολογιστεί σωστά και τα τιμολόγια και οι τραπεζικές καταστάσεις αποδεικνύουν ότι δαπανήθηκαν σωστά –πολλά δαπανήθηκαν για την κατασκευή ενός φούρνου σε μια φτωχή περιοχή της Σαρδηνίας που απασχολεί 15 άτομα και βοηθά στη σίτιση των φτωχών της περιοχής.
Η «σύμβουλος ασφαλείας» με τα …απαραίτητα Chanel
Έπειτα, είναι και αυτές οι περίεργες πληρωμές που φαίνεται ότι ο Μπέκιου έκανε στη κατηγορούμενη, Σεσίλια Μαρόνια, μια λαμπερή 40χρονη από τη Σαρδηνία με ακριβά γούστα, την οποία προσέλαβε ως εξωτερικό σύμβουλο ασφαλείας. Έχει ονομαστεί «Μάτα Χάρι» και «κυρία του Καρδινάλιου» από τον ιταλικό Τύπο, που ισχυρίζεται ότι ενίοτε λειτουργούσε ως ένα είδος κατασκόπου παρέχοντας στον Μπέκιου πληροφορίες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να εκβιάσουν πιθανούς εχθρούς του, που επεδίωκαν να αποκαλύψουν τη διαφθορά στο Βατικανό.
Οι εισαγγελείς καταγγέλλουν ότι υπεξαίρεσε 575.000 ευρώ από χρήματα της Εκκλησίας που ο Μπέκιου ισχυρίστηκε ότι της έστελνε για λύτρα για την απελευθέρωση καθολικών ομήρων στο εξωτερικό. Τα τραπεζικά αρχεία από τη Σλοβενία, μέσω της οποίας διοχετεύονταν διάφορα ποσά σε αυτήν, δείχνουν ότι μέρος των μετρητών χρησιμοποιήθηκε για την πληρωμή λογαριασμών σε πολυτελή καταστήματα και ξενοδοχεία.
Η Mαρόνια αρνείται την υπεξαίρεση υποστηρίζοντας στην ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera ότι, μέσα σε τέσσερα χρόνια, ο Μπέκιου της έδωσε τα μετρητά ως αμοιβή της και έξοδα για την εργασία της χρησιμοποιώντας «ένα δίκτυο σχέσεων στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή για να προστατεύσει τα γραφεία παπικών πρεσβευτών και αποστολές από περιβαλλοντικούς και τρομοκρατικούς κινδύνους». Ισχυρίστηκε ότι μερικά από τα χρήματα που δαπανήθηκαν για είδη πολυτελείας – 2.000 λίρες στην Prada και 7.300 λίρες στην Chanel – ήταν απαραίτητα για την εκτέλεση των καθηκόντων της για λογαριασμό του Βατικανού. Αν και ήταν αρκετά κοντά στον Καρδινάλιο ώστε να διανυκτερεύσει στο διαμέρισμά του τον Σεπτέμβριο του 2020, σύμφωνα με τους εισαγγελείς, απορρίπτει ως «παράλογο» τον ισχυρισμό πως ήταν ερωμένη του Μπέκιου.
Πώς «τελείωσαν» τον μαχητικό ανταγωνιστή Καρδινάλιο
Μια τελευταία στρώση ίντριγκας σε αυτό το περίπλοκο αλλά συναρπαστικό «παραμύθι» περιλαμβάνει έναν ανταγωνιστή του Μπέκιου, τον Καρδινάλιο Τζορτζ Πελ. Ένας από τους πιο σημαντικούς επικριτές της οικονομικής διαφθοράς στο Βατικανό, ο Πελ εξέπεσε θεαματικά από το αξίωμά του το 2017, αφού κατηγορήθηκε για σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων στην Αυστραλία δεκαετίες πριν. Δικάστηκε και κρίθηκε ένοχος, αλλά αφέθηκε ελεύθερος από το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας τον περασμένο Απρίλιο, έχοντας παραμείνει έναν χρόνο πίσω από τα κάγκελα.
Σε μια υπόθεση όπου η απονομή της δικαιοσύνης θεωρήθηκε κακοδικία , προέκυψε ότι η καταδίκη του Πελ βασίστηκε στην αβάσιμη κατάθεση ενός μόνο μάρτυρα. Δεν υπήρχε σχεδόν κανένα αποδεικτικό στοιχείο και υπήρχαν πολλές αντιφατικές καταθέσεις, που έθεσαν υπό έντονη αμφισβήτηση την αξιοπιστία του μάρτυρα κατηγορίας. Μετά την απελευθέρωση του Πελ , άρχισαν να εμφανίζονται ισχυρισμοί στα ιταλικά μέσα ενημέρωσης ότι ο καρδινάλιος Μπέκιου είχε στείλει χρήματα σε αυστραλιανούς τραπεζικούς λογαριασμούς ως πληρωμή για κατάθεση εναντίον του καρδινάλιου Πελ. Υποστηρίχθηκε ότι αυτό είχε ως κίνητρο την επιθυμία να παρέμβει στην εκστρατεία κατά της διαφθοράς.
Ωστόσο, υπάρχουν λίγα τεκμηριωμένα στοιχεία που να υποστηρίζουν τέτοιες φήμες και διαψεύδονται σθεναρά από τον Μπέκιου, οι φίλοι του οποίου το περιγράφουν ως «θεωρία συνωμοσίας». Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, η υπόθεση είναι ένα ακόμη καταστροφικό πλήγμα για την Καθολική Εκκλησία, η οποία εξακολουθεί να υποφέρει από τις σεξουαλικές κακοποιήσεις παιδιών που διαπράχτηκαν από παιδόφιλους ιερείς και μοναχούς εδώ και πολλές δεκαετίες.
Και, μέσα σε όλα, η μοίρα του «τραπεζίτη του Θεού», Ρομπέρτο Κάλβι, που δολοφονήθηκε στο Blackfriars – λιγότερο από πέντε μίλια από την ιδιοκτησία στο Τσέλσι που βρίσκεται τώρα στο επίκεντρο αυτής της κολοσσιαίων διαστάσεων υπόθεσης διαφθοράς – δεν μπορεί ποτέ να είναι πολύ μακριά από τις σκέψεις των εμπλεκομένων. Πολύ περισσότερο δε από τη στιγμή ένας συνεργάτης του Κάλβι, ο Σικελός χρηματοοικονομικός σύμβουλος Μάικλ Σιντόνα, ο οποίος συμβούλευε την Αγία Έδρα για επενδύσεις, δολοφονήθηκε μερικά χρόνια αργότερα, με κυάνιο στον καφέ του…
Δεν είναι περίεργο ότι οι κατηγορούμενοι, καθώς και αρκετοί μάρτυρες, λέγεται ότι κοιτούν πίσω από την πλάτη τους. «Η εξοχότητά του αισθάνεται μεγάλη θλίψη και πόνο που οδηγήθηκε σε δίκη με εντολή του Αγίου Πατέρα», λέει ένας φίλος του Μπέκιου. «Ωστόσο, σέβεται επίσης τη διαδικασία και ανυπομονεί να αναγνωριστεί η αθωότητά του από το δικαστήριο και να αποδείξει στον Πάπα και στον κόσμο ότι είναι αθώος».
Η δίκη, η οποία αναβλήθηκε αυτήν την εβδομάδα, θα συνεχιστεί τον Οκτώβριο και αναμένεται να διαρκέσει μέχρι το νέο έτος. Δεν υπάρχει σώμα ενόρκων. Αντ ‘αυτού, μια ομάδα τριών δικαστών θα αποφασίσει εάν καθένας από τους δέκα κατηγορούμενους – συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου που κάποτε θεωρήθηκε ως μελλοντικός Πάπας – είναι ένοχος ή όχι.
(protothema – φωτο: pexels)
