Με την Ουάσιγκτον να απορρίπτει πολλές από τις ανησυχίες της Μόσχας για την ασφάλεια κοντά στα σύνορά της, η προοπτική κλιμάκωσης αυξάνεται. Ο Ivan Timofeev, από τους κορυφαίους εμπειρογνώμονες εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας, εξηγεί στο Russia Today, ποιοί είναι οι δρόμοι της Ρωσίας και της Δύσης, καθώς στο βάθος παραμονεύει πυρηνικό ολοκαύτωμα.

Γράφει:

Οι ΗΠΑ έδωσαν στην Ρωσία γραπτή απάντηση στις προτεινόμενες εγγυήσεις ασφαλείας. Ενώ η Ουάσιγκτον αρνείται να δεχτεί τις απαιτήσεις της Μόσχας για μια νομικά δεσμευτική υπόσχεση ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί περαιτέρω προς τα σύνορά της, έχει δηλώσει ότι είναι έτοιμη να συζητήσει ορισμένα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου των όπλων και της στρατηγικής σταθερότητας (σ.σ. Οι διεθνιστές θέλουν να δελεάσουν τον Πούτιν, προκειμένου να προσχωρήσει στο στρατόπεδο της Μεγάλης Επανεκκίνησης).

Από τα τέλη του περασμένου έτους, και οι δύο πλευρές αυξάνουν με συνέπεια το διακύβευμα και η Ρωσία έχει αναπτύξει σημαντική συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων κοντά στα σύνορά της με την Ουκρανία. Οι ΗΠΑ έχουν ανακοινώσει μια σειρά κυρώσεων και άλλων περιοριστικών μέτρων που λένε ότι θα επιβληθούν στη Ρωσία σε περίπτωση πολέμου. Είναι σαφές ότι ένας άλλος γύρος κλιμάκωσης έχει πάρει τον δρόμο του.

Στο εγγύς μέλλον, η κατάσταση είναι πιθανό να εκτυλιχθεί σύμφωνα με ένα από τα ακόλουθα τρία σενάρια:

Σενάριο πρώτο: Πόλεμος

Είναι αναπόφευκτο ότι εν μέσω ειρηνικών συνθηκών, η Ουκρανία θα ακολουθήσει μια αντιρωσική πορεία. Στην χώρα έχει διαμορφωθεί ένα εξωτερικά χαλαρό αλλά επαρκώς σταθερό πολιτικό καθεστώς, για το οποίο είναι αδύνατοι οι συμβιβασμοί με την Ρωσία.

Η ίδια η ουκρανική κυβέρνηση δεν βλέπει εναλλακτικό τρόπο για να διασφαλίσει την ασφάλεια της χώρας εκτός από την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Η Δύση θα εργαστεί επίσης για την ενσωμάτωση της Ουκρανίας στις δομές ασφαλείας της. Είναι, επομένως, αδύνατο να αλλάξει η πορεία δράσης της Ουκρανίας χωρίς πόλεμο.

Ακόμη και αν η ένταξη στο ΝΑΤΟ δεν πραγματοποιηθεί για τυπικούς λόγους, τα επόμενα χρόνια ή δεκαετίες, τίποτα δεν εμποδίζει την ανάπτυξη νατοϊκών συστημάτων στο έδαφος της χώρας, καθώς και τον ευρείας κλίμακας επανεξοπλισμό των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας με έξοδα των δυτικών χωρών.

Αργά ή γρήγορα, η Ουκρανία θα μετατραπεί σε εφαλτήριο για πιθανές στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά της Ρωσίας. Δεδομένου του μήκους των συνόρων, αυτή η κατάσταση θέτει τη Ρωσία σε μειονεκτική θέση, ασύγκριτη με την ένταξη των χωρών της Βαλτικής στο ΝΑΤΟ. Η στρατιωτική ανάπτυξη της Ουκρανίας από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Δύση αποτελεί θεμελιώδη απειλή για τη Ρωσία.

Ο ουκρανικός στρατός θα μπορούσε να νικηθεί σχετικά γρήγορα και είναι δυνατό να αποφευχθεί ένας παρατεταμένος πόλεμος πραγματοποιώντας μια αστραπιαία επιχείρηση. Επιπλέον, τότε θα ήταν δυνατό είτε να χωριστεί η χώρα σε δύο κράτη, εκ των οποίων το ένα (Ανατολική Ουκρανία) παραμένει στην ρωσική τροχιά και το άλλο (Δυτική Ουκρανία) στην δυτική. Μια άλλη επιλογή είναι μια βίαιη αλλαγή καθεστώτος στην Ουκρανία, με την προσδοκία ότι δεν θα υπάρξει μαζική αντίσταση από τον πληθυσμό.

Οι δυτικές κυρώσεις θα είναι ένα οδυνηρό πλήγμα για την Ρωσία, αλλά δεν θα είναι μοιραίες. Τα οφέλη για την στρατιωτική ασφάλεια είναι μεγαλύτερα από την οικονομική ζημιά. Η ζημιά για την οικονομία δεν θα προκαλέσει δημόσια διαμαρτυρία στην Ρωσία. Μπορεί να διατηρηθεί υπό έλεγχο. Οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας θα υπονομεύσουν περαιτέρω την εμπιστοσύνη στο αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Η Ρωσία θα μπορέσει να υπάρξει ως «φρούριο». Μια έξοδος από την παγκόσμια οικονομία είναι δυνατή, και μάλιστα επιθυμητή. Η ίδια η Δύση βρίσκεται σε παρακμή. Ο επικείμενος θάνατός της είναι αναπόφευκτος. Μια νίκη στην Ουκρανία θα επιφέρει άλλο ένα πλήγμα στην εξουσία των Ηνωμένων Πολιτειών και της Δύσης και θα επιταχύνει την παγκόσμια υποχώρηση τους.

Σε αυτό το σενάριο, θα πρέπει να περιμένουμε μια ριζική κατάρρευση των σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και Δύσης, ασύγκριτη με οποιαδήποτε προηγούμενη κρίση. Θα οδηγήσει σε (α) μαζική απώλεια ζωών. (β) μια σοβαρή και μακροπρόθεσμη οικονομική κρίση στην Ρωσία ως αποτέλεσμα των δυτικών κυρώσεων· (γ) σημαντική στρατιωτικοποίηση της ανατολικής Ευρώπης από το ΝΑΤΟ.

Θα είναι δυνατό να μιλήσουμε για την διαμόρφωση μιας θεμελιωδώς νέας τάξης πραγμάτων στην Ευρώπη. Θα έχει τις ρίζες του σε μια επίπονη αντιπαράθεση. Το μόνο εμπόδιο σε έναν μεγάλο πόλεμο θα είναι τα πυρηνικά όπλα, αν και δεν μπορεί να αποκλειστεί τίποτα. Η Ρωσία σε αυτό το σενάριο γίνεται ένα είδος ευρωπαϊκής Βόρειας Κορέας, αλλά με πολύ ευρύτερες ευκαιρίες.

Σενάριο δεύτερο: Μόνιμη ένταση

Το κόστος μιας στρατιωτικής λύσης στο ουκρανικό ζήτημα είναι πολύ υψηλό. Ακόμη και σε περίπτωση γρήγορης ήττας των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας, προκύπτει το πρόβλημα του ελέγχου της επικράτειας. Το καθεστώς μαριονέτας θα απαιτήσει σημαντικές οικονομικές ενέσεις. Ταυτόχρονα, σίγουρα θα είναι αναποτελεσματικό και διεφθαρμένο. Ενόψει της ζημίας από τις κυρώσεις, η τροφοδοσία του καθεστώτος θα επιδεινώσει περαιτέρω την έλλειψη πόρων εντός της ίδιας της Ρωσίας.

Ακόμη και ο πλήρης έλεγχος του εδάφους της Ουκρανίας δεν θα εμποδίσει την Δύση να σχηματίσει και να εξοπλίσει ουκρανικούς σχηματισμούς σε γειτονικά εδάφη. Ο πόλεμος θα οδηγήσει σε οικονομική παρακμή στα κατεχόμενα, γεγονός που θα κάνει τον πληθυσμό τους ακόμη πιο επιρρεπή στην δυτική προπαγάνδα.

Εάν ένα μέρος της επικράτειας διατηρηθεί από το φιλοδυτικό καθεστώς, η σύγκρουση γίνεται μόνιμη. Ταυτόχρονα, κανένα από τα προβλήματα ασφάλειας της Ρωσίας δεν θα επιλυόταν και ο αριθμός τους θα αυξανόταν μόνο, λόγω της στρατιωτικοποίησης της Ανατολικής Ευρώπης.

Η εσωτερική σταθερότητα της ρωσικής κοινωνίας δεν είναι εγγυημένη, λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική ζημιά από τις κυρώσεις, το κόστος του πολέμου και τις ενέσεις στην Ουκρανία. Ο αναπόφευκτος πληθωρισμός σε αυτή την περίπτωση και η μείωση των ήδη χαμηλών εισοδημάτων είναι γεμάτη με την αύξηση των διαθέσεων διαμαρτυρίας.

Θα μπορούσε να αντισταθμιστεί με στρατιωτικές νίκες, αλλά μόνο για μικρό χρονικό διάστημα. Μια παρατεταμένη οικονομική κρίση ή, στην καλύτερη περίπτωση, η στασιμότητα δημιουργεί την βάση για μια μακροχρόνια κοινωνική διαμαρτυρία. Ταυτόχρονα, ορισμένα πρότυπα κατανάλωσης και τρόπου ζωής έχουν αναπτυχθεί στην ρωσική κοινωνία. Δύσκολα είναι έτοιμη να είναι μια ευρωπαϊκή Βόρεια Κορέα.

Ο παγκόσμιος ρόλος της Δύσης μειώνεται. Για τις ΗΠΑ, η περιοχή Ασίας-Ειρηνικού είναι πράγματι μια αυξανόμενη προτεραιότητα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η Δύση είναι αρκετά αδύναμη για να μην προκαλέσει σημαντική ζημιά στην Ρωσία. Στην Ευρώπη, η Δύση έχει σημαντικά αποθέματα για να συγκρατήσει την Ρωσία, ακόμη και σε περίπτωση αντιπαλότητας με την Κίνα. Η υποστήριξη του Πεκίνου προς τη Ρωσία δεν είναι εγγυημένη σε περίπτωση πολέμου.

Η διατήρηση μόνιμης έντασης στις σχέσεις με τη Δύση παράγει αποτελέσματα. Τουλάχιστον οι δυτικές δυνάμεις αρχίζουν να ακούν τη Ρωσία. Η ένταση είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τη διπλωματία. Είναι απαραίτητο να διατηρηθεί στα σύνορα της Ουκρανίας και να εφαρμοστεί επίσης σε άλλες περιοχές – Λατινική Αμερική, Μέση Ανατολή, περιοχή Ασίας-Ειρηνικού (μαζί με την Κίνα) και Αφρική. Εάν είναι δυνατόν, η Ρωσία μπορεί να λειτουργήσει με σχετικά φθηνές αλλά αποτελεσματικές εκστρατείες, παρόμοιες με τη ρωσική επιχείρηση στην Συρία.

Αυτό το σενάριο δεν αλλάζει ριζικά την κατάσταση στην Ευρώπη. Οι σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Δύσης παραμένουν κατηγοριοποιημένες με ανταγωνισμό, αλλά δεν περνούν τις κόκκινες γραμμές.

Σενάριο Τρίτο: Χαμογέλα και χαιρέτα

Η Ουκρανία είναι ένα τοξικό περιουσιακό στοιχείο για τη Δύση. Τα κέντρα διαχείρισης παραμένουν διεφθαρμένα. Η χώρα δεν είναι προμηθευτής, αλλά καταναλωτής ασφάλειας. Η ένταξη της στο ΝΑΤΟ είναι αντιπαραγωγική για το μπλοκ λόγω ανεπίλυτων συγκρούσεων και αμφίβολων συνεισφορών στην κοινή ασφάλεια. Αντίθετα, η Ουκρανία είναι πηγή πολλών προβλημάτων. Η διάσωσή της είναι ενοχλητική και δαπανηρή.

Εάν η Δύση το κάνει, τότε η Ουκρανία θα μετατρέψει το ΝΑΤΟ σε μια ακόμη πιο ανισόρροπη δομή. Ενώ παραμένει στην δυτική σφαίρα, η Ουκρανία είναι καταδικασμένη σε περαιτέρω υποβάθμιση. Θα υπάρξει μια «μολδαβοποίηση της Ουκρανίας» – δηλαδή μια εκροή πολιτών προς τηΝ Δύση και πρωτογονισμός της οικονομίας της. Η Δύση δεν έχει κανένα λόγο να στηρίξει την Ουκρανία για μεγάλο χρονικό διάστημα με την βοήθειά της. Η βοήθεια θα μειωθεί καθώς η θέση της Ουκρανίας διολισθαίνει στην λίστα προτεραιοτήτων της Δύσης (σ.σ. όλα γίνονται για να πιεστεί απλά ο Πούτιν και να οδηγηθεί σε διαπραγματεύσεις – ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ ΤΟ ΚΑΛΟ ΤΗΣ ΟΥΡΚΑΝΙΑΣ). Χωρίς καμία στρατιωτική επέμβαση, η Ουκρανία θα υποβαθμιστεί, μετατρέποντας σε μια περιφερειακή χώρα και μια προτεραιότητα τρίτης τάξης στην παγκόσμια ατζέντα.

Η Ρωσία έχει σημαντικές στρατιωτικές δυνατότητες για να σταματήσει κάθε απειλή που προέρχεται από το έδαφος της Ουκρανίας και των χωρών του ΝΑΤΟ. Ακόμη και χωρίς την χρήση πυρηνικών όπλων, η Ρωσία σε μια περιφερειακή σύγκρουση μπορεί να προκαλέσει απαράδεκτη ζημιά στους αντιπάλους της στην Ευρώπη. Ο έλεγχος της Κριμαίας διασφαλίζει την κυριαρχία στη Μαύρη Θάλασσα. Η ανάπτυξη όπλων κρούσης ή στοιχείων αντιπυραυλικής άμυνας στο έδαφος της Ουκρανίας είναι δυνατή μακροπρόθεσμα. Αλλά δεν εμποδίζει την Ρωσία να βελτιώσει τα δικά της επιθετικά συστήματα, τα οποία σε κάθε περίπτωση είναι ικανά να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη ζημιά σε έναν πιθανό αντίπαλο.

Το ουκρανικό πολιτικό καθεστώς είναι ασταθές. Η ικανή και μακροπρόθεσμη δουλειά θα επιτρέψει στην Μόσχα να βρει τους μοχλούς επιρροής της στο καθεστώς και στην επικοινωνία με την κοινωνία. Θα είναι δύσκολο για την Ρωσία να μείνει αδιάφορη. Η Ρωσία διαθέτει ανθρωπιστικές ευκαιρίες με την μορφή αγοράς εργασίας και εκπαιδευτικού συστήματος. Είναι πολύ πιο μετριοπαθείς σε σύγκριση με την ΕΕ, αλλά αυτό δεν αναιρεί την δυνατότητα χρήσης τους. Όταν παίζεται το μεγάλο παιχνίδι, οι ανθρωπιστικοί μηχανισμοί παράγουν καλά αποτελέσματα.

Οι σχέσεις με τη Δύση δεν περιορίζονται στην Ουκρανία. Η Ρωσία έχει πολλές διαστάσεις στις οποίες μπορεί να διαπραγματευτεί με την Δύση. Η περιθωριοποίηση της ουκρανικής ατζέντας είναι αρκετά πιθανή, και μάλιστα επιθυμητή. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας είναι πιθανό να καθορίσουν τον ρυθμό για την παγκόσμια πολιτική στις επόμενες δεκαετίες. Καλό είναι να αποφευχθεί η άμεση συμμετοχή σε αυτήν τη σύγκρουση και να αφεθεί χώρος για ελιγμούς.

(…)

Σε αυτό το σενάριο, υπάρχει μερική αποκλιμάκωση του ουκρανικού ζητήματος, αν και ο ανταγωνισμός με την Δύση παραμένει. Η Μόσχα διαχειρίζεται επιδέξια τέτοιους ανταγωνισμούς, διευκολύνοντάς τους όπου είναι δυνατόν, και επομένως υπερφορτώνοντας την Δύση με τοξικά περιουσιακά στοιχεία. Ταυτόχρονα, συνεχίζει να παίζει το παιχνίδι σε όλα τα μέτωπα της παγκόσμιας ατζέντας – από την δράση για το κλίμα μέχρι τον έλεγχο των όπλων (σ.σ. προτεραιότητα δεν είναι ο πόλεμος, αλλά δεν αποκλείεται σε καμία των περιπτώσεων).

Ποιός δρόμος να ακολουθηθεί

Το πρώτο σενάριο είναι προφανώς γεμάτο με σημαντικούς κινδύνους για την Ρωσία. Για την Δύση, είναι επίσης ανεπιθύμητο, αλλά έχει επίσης ορισμένα πλεονεκτήματα με την μορφή της επιταχυνόμενης εδραίωσης του ΝΑΤΟ και της εξάντλησης ενός από τους μεγαλύτερους παγκοσμίους αντιπάλους.

Το δεύτερο σενάριο είναι αρκετά αποδεκτό για την Δύση. Για την Ρωσία, έχει λιγότερους κινδύνους, αλλά τα οφέλη είναι περιορισμένα. Ο κύριος κίνδυνος είναι η σταδιακή συσσώρευση δυτικών πιέσεων. Υπάρχει τέτοιος κίνδυνος και στο τρίτο σενάριο. Η Δύση αισθάνεται επίσης αρκετά άνετα σε αυτό, αλλά η επιτυχία της Ρωσίας δεν είναι προκαθορισμένη και θα εξαρτηθεί από την στρατηγική υπομονή, καθώς και από την ικανότητα διαχείρισης πόρων και χρήσης της ενέργειας του αντιπάλου για τα δικά της συμφέροντα.

Το κύριο καθήκον για την Δύση θα είναι να «ηρεμήσει» την Ρωσία (σ.σ. καθώς ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ να την αντιμετωπίσει και να την νικήσει στρατιωτικά) και να φέρει τον ανταγωνισμό σε μια υποτονική κατάσταση που είναι βολική για τον εαυτό της. Το κύριο καθήκον της Ρωσίας είναι να αποφύγει την υπερβολική υπερένταση (σ.σ. ούτε η Ρωσία μπορεί να νικήσει σε πολλά μέτωπα ταυτόχρονα και θα αναγκαστεί να χρησιμοποιήσει πυρηνικά. Το σενάριο αυτό ουδόλως έχει αποκλειστεί. Ο αρθρογράφος σκέφτεται τι πρέπει να γίνει για αποφευχθεί αυτή η εξέλιξη, η οποία θα «γονατίσει» τους πάντες) και, ταυτόχρονα, να μην βαλτώσει σε μια δαπανηρή αντιπαράθεση, διατηρώντας και χρησιμοποιώντας μοχλούς πίεσης στη Δύση όπου το απαιτούν τα δικά της συμφέροντα.