Οι αρχές του Ουζμπεκιστάν ανακοίνωσαν χθες Σάββατο την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης για έναν μήνα στην αυτόνομη περιφέρεια Καρακαλπάκσταν, έπειτα από σπάνιες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις που ανάγκασαν τον πρόεδρο Ζαφκάτ Μιρζίγιοεφ να ακυρώσει τη σχεδιαζόμενη αναθεώρηση του Συντάγματος.
Σε ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε, το γραφείο Τύπου της ουζμπεκικής προεδρίας εξήγησε ότι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης έχει σκοπό να «εγγυηθεί την ασφάλεια των πολιτών» και «την επιστροφή του κράτους του δικαίου» σε αυτή τη φτωχή περιφέρεια (επισήμως, αυτόνομη «δημοκρατία») του βορειοδυτικού Ουζμπεκιστάν.
Το μέτρο τέθηκε σε ισχύ τα μεσάνυχτα (τοπική ώρα) και θα διαρκέσει ως τη 2η Αυγούστου, διευκρίνισε η προεδρία.
Μερικές ώρες νωρίτερα, ο ουζμπέκος πρόεδρος Ζαφκάτ Μιρζίγιοεφ μετέβη επιτόπου και ανακοίνωσε ότι εγκαταλείπεται το σχέδιο αναθεώρησης του Συντάγματος που θα μείωνε την αυτονομία της Καρακαλπάκσταν.
Χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν προχθές Παρασκευή εναντίον της αναθεώρησης στους δρόμους της Νούκους, πρωτεύουσας της περιφέρειας αυτής, που καλύπτεται κυρίως από έρημο.
Η μαζική κινητοποίηση χαρακτηρίζεται η σοβαρότερη πρόκληση μέχρι σήμερα για την εξουσία του προέδρου Μιρζίγιοεφ, στην εξουσία από το 2016.
Η αναθεώρηση προέβλεπε κυρίως ότι η δημοκρατία των 2 εκατομμυρίων κατοίκων θα έχανε το «κυρίαρχο» καθεστώς της και το δικαίωμα να οργανώσει δημοψήφισμα για την αυτοδιάθεσή της.
Οι αυθόρμητες διαδηλώσεις είναι πολύ σπάνιες –και επίσης παράνομες– στο Ουζμπεκιστάν, χώρα με αυταρχικό καθεστώς, την πολυπληθέστερη από τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της κεντρικής Ασίας, με περίπου 35 εκατομμύρια κατοίκους.
Χθες Σάββατο οι ουζμπεκικές αρχές ανακοίνωσαν πως προχώρησαν σε σειρά συλλήψεων, την επομένη της αντικυβερνητικής μαζικής κινητοποίησης.
«Μια ομάδα αποτελούμενη από οργανωτές ταραχών και ανθρώπων που πρόβαλαν αντίσταση στις δυνάμεις επιβολής της τάξης συνελήφθησαν», ανέφεραν το κοινοβούλιο, η κυβέρνηση και η αστυνομία στην δημοκρατία της Καρακαλπάκσταν σε ανακοίνωση που δημοσιοποίησαν.
Σύμφωνα με το κείμενο, οι ύποπτοι προσπαθούσαν να καταλάβουν δημόσια κτίρια στη διαδήλωση στην πρωτεύουσα Νούκους.
Χθες Σάββατο, το γραφείο Τύπου της προεδρίας ανακοίνωσε πως ο κ. Μιρζίγιοεφ είχε συνάντηση με τους βουλευτές της Καρακαλπάκσταν και ότι όλα τα άρθρα του Συντάγματος που αφορούν στην αυτόνομη δημοκρατία αυτή θα μείνουν ως έχουν, «στη βάση (…) των απόψεων που εκφράστηκαν από τους κατοίκους της Καρακαλπάκσταν».
Ο Ζαφκάτ Μιρζίγιοεφ, που ανέλαβε την εξουσία το 2016 –μετά τον θάνατο του προκατόχου του, του ανελέητου Ισλάμ Καρίμοφ– πιστώθηκε εκτενείς οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Όμως, αφού επανεξελέγη την περασμένη χρονιά, κατηγορείται πως προχώρησε σε νέα αυταρχική στροφή.
Με τη σχεδιαζόμενη αναθεώρηση του Συντάγματος η διάρκεια της προεδρικής θητείας θα αυξανόταν από τα πέντε στα επτά χρόνια, κάτι που αφορούσε και τον εν ενεργεία αρχηγό του κράτους.
Το οικονομικό άνοιγμα της χώρας φρέναρε μια αλληλουχία κρίσεων, από την πανδημία του νέου κορονοϊού ως την εισβολή στην Ουκρανία στην οποία προχώρησε η Ρωσία, εταίρος-κλειδί του Ουζμπεκιστάν.
Η Καρακαλπάκσταν συνδέεται με την ξήρανση της λιμνοθάλασσας Αράλης, μιας από τις χειρότερες ανθρωπογενείς περιβαλλοντικές καταστροφές στον κόσμο.
amna/ scr
