Τα ευρήματα αυτής της μελέτης, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Genome Biology , διερευνούν το DNA πάνω από 100 σκελετικών υπολειμμάτων που βρέθηκαν σε αρχαίες νεκροπόλεις στην κεντρική Ιταλία, καλύπτοντας μια περίοδο άνω των χιλίων ετών, από την Εποχή του Σιδήρου έως την Ύστερη Αρχαιότητα . Μέσω μιας διεπιστημονικής ανάλυσης, η ομάδα κατόρθωσε να κατανοήσει καλύτερα τις μεταναστεύσεις, τις πολιτιστικές επαφές και τη γενετική εξέλιξη των Piceni , ενός αινιγματικού πολιτισμού που άκμασε στην Αδριατική πριν από την άνοδο της Ρώμης .
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι Piceni παρουσιάζουν μια αξιοσημείωτη γενετική διαφοροποίηση σε σύγκριση με τους πληθυσμούς κατά μήκος της Τυρρηνικής ακτής της ιταλικής χερσονήσου, υποδηλώνοντας ότι αυτές οι δύο κοινότητες ανέπτυξαν ξεχωριστά χαρακτηριστικά επηρεασμένα από το γεωγραφικό και πολιτισμικό τους πλαίσιο.
Ο Fulvio Cruciani, γενετιστής πληθυσμού στο La Sapienza και συν-συγγραφέας της έρευνας, σημειώνει ότι η ανάλυση του αρχαίου DNA είναι απαραίτητη για την κατανόηση των μετακινήσεων πληθυσμών και των πολιτισμικών αλληλεπιδράσεων σε προηγούμενες εποχές. Εξετάζοντας το γενετικό υλικό, οι επιστήμονες μπορούν να εντοπίσουν μεταναστευτικές διαδρομές και συνδέσεις μεταξύ των Piceni και άλλων πολιτισμών, ρίχνοντας φως στη γενετική σύνθεση αυτής της κοινωνίας.
Η εργασία υπογραμμίζει επίσης τη σημασία της νεκρόπολης Novilara, μια βασική τοποθεσία στη μελέτη του γονιδιώματος Piceni. Μέσω της ανάλυσης του DNA από τα υπολείμματα που βρέθηκαν εκεί, ανακαλύφθηκε ότι, αν και οι Piceni είχαν μια ξεχωριστή κουλτούρα, μοιράζονταν γενετικές ομοιότητες με άλλους σύγχρονους πολιτισμούς , υποδηλώνοντας τη συνέχεια με προϋπάρχοντες πολιτισμούς στην Ιταλία.
Ωστόσο, εντοπίστηκαν σημαντικές διαφορές, ιδιαίτερα μεταξύ των πληθυσμών που βρίσκονται στην ακτή της Αδριατικής, οι οποίοι εμφάνιζαν μοναδικά γενετικά χαρακτηριστικά λόγω των εμπορικών και πολιτιστικών επαφών στην Αδριατική Θάλασσα. Αυτό δείχνει ότι η συνεχής ανταλλαγή με άλλους μεσογειακούς πολιτισμούς άφησε ένα μοναδικό γενετικό σημάδι στους Piceni , διαφορετικό από αυτό των τυρρηνικών ομάδων.
Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα ευρήματα της έρευνας είναι η φαινοτυπική ποικιλομορφία των Piceni, που ξεχώριζαν για τα φυσικά χαρακτηριστικά όπως ανοιχτόχρωμα μάτια και ξανθά μαλλιά, χαρακτηριστικά λιγότερο κοινά σε άλλους πληθυσμούς της περιοχής , όπως οι Ετρούσκοι ή οι Λατίνοι.
Αυτό το φαινοτυπικό χαρακτηριστικό, που σχετίζεται με γενετικές επαφές με ομάδες από τη Βόρεια Ευρώπη και την Εγγύς Ανατολή, κάνει τους Piceni μια μοναδική περίπτωση στο πολιτιστικό μωσαϊκό της προ-ρωμαϊκής Ιταλίας . Αυτή η φυσική ποικιλομορφία φαίνεται να αντανακλά το μείγμα γενετικών επιρροών που βιώνει αυτός ο πολιτισμός λόγω της γεωγραφικής του θέσης και των αλληλεπιδράσεων με άλλους λαούς. Η φαινοτυπική ποικιλομορφία του Piceni υποδηλώνει ένα επίπεδο κοσμοπολιτισμού , υπονοώντας ότι αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να έχουν γίνει πιο έντονα με την πάροδο του χρόνου λόγω της συνεχούς εισροής μεταναστών και εμπόρων στην περιοχή.
Για τον Beniamino Trombetta, έναν άλλο συγγραφέα της μελέτης και καθηγητή Ανθρώπινης Γενετικής στο La Sapienza, τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας είναι θεμελιώδη για την κατανόηση της πολυπλοκότητας της δημογραφικής και πολιτιστικής ανάπτυξης στην Ιταλία. Σύμφωνα με την Trombetta, η μελέτη ανοίγει νέες δυνατότητες για την επανερμηνεία της ιστορίας της χερσονήσου, δείχνοντας ότι μια κοσμοπολίτικη κοινωνία άρχισε να σχηματίζεται στην Ιταλία κατά την Εποχή του Σιδήρου και έφτασε στο αποκορύφωμά της κατά τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία . Αυτή η προοπτική υποδηλώνει ότι οι ρίζες της ιταλικής πολιτιστικής ποικιλομορφίας δεν οφείλονται μόνο στη ρωμαϊκή επέκταση αλλά και στις πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών που υπήρχαν ήδη στην περιοχή.
Η χρήση του αρχαίου DNA στην αρχαιολογική και ιατρική έρευνα έχει αποκτήσει αυξανόμενη συνάφεια τα τελευταία χρόνια, με μελέτες όπως αυτή να παρέχουν βασικές πληροφορίες για την αναδόμηση της ανθρώπινης ιστορίας και την κατανόηση της εξέλιξης των πληθυσμών.
Η γενετική ανάλυση όχι μόνο επιτρέπει τη μελέτη των μεταναστεύσεων και των σχέσεων μεταξύ των πολιτισμών, αλλά βοηθά επίσης στην κατανόηση της υγείας και των γενετικών πτυχών που επιμένουν μέχρι σήμερα. Η σημασία μιας τέτοιας έρευνας αναγνωρίστηκε το 2022 όταν το Νόμπελ Ιατρικής απονεμήθηκε σε μελέτες που σχετίζονται με το αρχαίο DNA, υπογραμμίζοντας τη σημασία αυτών των ευρημάτων στον ιατρικό τομέα.
Αυτή η διεπιστημονική μελέτη, που συνδυάζει τη γενετική, την αρχαιολογία και την ιστορία, αντιπροσωπεύει μια σημαντική πρόοδο στην κατανόηση των αρχαίων πολιτισμών στην Ιταλία και την ανάπτυξη της αρχαιογενετικής. Σε αυτό το πλαίσιο, οι Piceni παύουν να είναι «φαντάσματα» για τα οποία λίγα ήταν γνωστά , όπως περιγράφεται από τον αρχαιολόγο Massimo Pallottino το 1975, και αναδεικνύονται ως ένας πολύπλοκος και δυναμικός πολιτισμός του οποίου η γενετική και πολιτιστική κληρονομιά έχει διατηρηθεί μέχρι σήμερα.
Δείτε ΦΩΤΟ ΕΔΩ
photo: pixabay
