Τι τελευταίες ώρες κυκλοφορεί η εκτίμηση πως οι ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσαν να διαπραγματευτούν το ζήτημα της Ουκρανίας χωρίς την συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αυτό όπως λέγεται προκαλεί ανησυχία στις Βρυξέλλες και σε άλλες πρωτεύουσες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ελβετίας.
Ο Τραμπ, ο οποίος είχε θέσει εκ νέου υποψηφιότητα για πρόεδρος, είχε δηλώσει πολλές φορές τους τελευταίους μήνες ότι εάν επανεκλεγεί, θα ήθελε να συνομιλήσει απευθείας με τη Ρωσία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία – χωρίς να συμπεριλάβει τους Ευρωπαίους στις συνομιλίες, σχολιάζεται. Αυτή η στάση θα μπορούσε επίσης να αποδυναμώσει μόνιμα τον ρόλο της ΕΕ ως βασικό πρόσωπο στην ευρωπαϊκή πολιτική ασφάλειας και ειρήνης.
Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα εκφράσει τη δυσαρέσκειά του για τον ρόλο της ΕΕ και του ΝΑΤΟ στην κρίση της Ουκρανίας. Σύμφωνα με τον Τραμπ, οι ΗΠΑ έχουν ήδη κάνει αρκετά και είναι καιρός η Ευρώπη να αναλάβει περισσότερες ευθύνες. Σε αρκετές δηλώσεις του, ο πρώην πρόεδρος τόνισε ότι ήθελε να συνεχίσει την αμερικανική βοήθεια προς την Ουκρανία μόνο υπό ορισμένες προϋποθέσεις, συμπεριλαμβανομένων των απευθείας διαπραγματεύσεων με την Μόσχα. Μια τέτοια κίνηση θα απέκλειε την ΕΕ -η οποία μέχρι στιγμής διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στις διπλωματικές προσπάθειες επίλυσης της σύγκρουσης- από μια πιθανή ειρηνευτική διαδικασία.
Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα επικρίνει τις χώρες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ για την έλλειψη οικονομικής συμμετοχής τους στην υπεράσπιση της δυτικής συμμαχίας. «Η Ευρώπη πρέπει να κάνει περισσότερα», είπε ο Τραμπ σε διάφορες εμφανίσεις της προεκλογικής εκστρατείας, «δεν μπορεί οι ΗΠΑ να φέρουν ολόκληρο το βάρος».
Αυτή η στάση δεν είναι νέα: Κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας, ο Τραμπ κάλεσε επανειλημμένα τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες και διαφορετικά απείλησε να μειώσει την συμμετοχή των ΗΠΑ. Τώρα, στο πλαίσιο της σύγκρουσης στην Ουκρανία, προτείνει οι ΗΠΑ να αναλάβουν την πρωτοβουλία στις συνομιλίες με τη Ρωσία, χωρίς να δεσμεύονται με την ΕΕ ή άλλους ευρωπαίους παράγοντες.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιδρά με ανησυχία στα πιθανά σχέδια Τραμπ. Εκπρόσωποι από τις Βρυξέλλες τονίζουν ότι η κρίση στην Ουκρανία μπορεί να επιλυθεί μόνο με ένα ενιαίο δυτικό μέτωπο. «Οι μονομερείς διαπραγματεύσεις χωρίς την ΕΕ δεν θα ήταν μόνο οπισθοδρόμηση για τις κοινές μας αξίες, αλλά και μοιραίο μήνυμα προς τη Ρωσία», αναφέρουν διπλωματικοί κύκλοι της ΕΕ. Για τους Ευρωπαίους, η ιδέα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να συνομιλήσουν με την Ρωσία χωρίς την συμμετοχή τους αποτελεί σοβαρή πρόκληση για τη δική τους εξωτερική πολιτική και τον ρόλο τους στην παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν εάν η οραματική σόλο προσπάθεια του Τραμπ θα γίνει πραγματικότητα και τι αντίκτυπο θα έχει αυτό στη συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, όπως υπογραμμίζεται.
