Η ιστορική τριήμερη σύνοδος κορυφής BRICS 2023 ολοκληρώθηκε στα τέλη Αυγούστου στην πόλη Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής.
Ποια είναι τα αποτελέσματα της εκδήλωσης και πώς θα μπορούσε να επηρεάσει την παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων στο εγγύς μέλλον;
Οι ηγέτες της Βραζιλίας , της Ρωσίας , της Ινδίας , της Κίνας και της Νότιας Αφρικής , οι οποίες μαζί αποτελούν την ομάδα των μεγάλων αναδυόμενων οικονομιών που ονομάζονται BRICS , ενέκριναν την Διακήρυξη του Γιοχάνεσμπουργκ ΙΙ την τελευταία ημέρα της 15ης συνόδου κορυφής .
Τα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν να ενισχύσουν το πλαίσιο αμοιβαία επωφελούς συνεργασίας BRICS στους τρεις πυλώνες της πολιτικής και ασφάλειας, της οικονομικής και χρηματοοικονομικής και της πολιτιστικής συνεργασίας και της συνεργασίας μεταξύ ανθρώπων. Δεσμεύτηκαν επίσης να ενισχύσουν την στρατηγική εταιρική σχέση προς όφελος του λαού τους μέσω της προώθησης της ειρήνης, μιας πιο αντιπροσωπευτικής, δικαιότερης διεθνούς τάξης, ενός ανανεωμένου και μεταρρυθμισμένου πολυμερούς συστήματος, της βιώσιμης ανάπτυξης και της ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς (σ.σ. ΕΠΟΜΕΝΩΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΤΑΞΗ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΜΙΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΣ ΥΠΕΡΔΥΝΑΜΗΣ, ΑΛΛΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΣΥΓΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΜΕΣΩ ΜΙΑΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΠΟΛΥΜΕΡΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ).
Νέο Δίκαιο, Εμπόριο και Χρηματοοικονομικό Σύστημα
Οι BRICS ζήτησαν να διατηρηθεί το «ανοιχτό, διαφανές, δίκαιο, προβλέψιμο, χωρίς αποκλεισμούς, ισότιμο, αμερόληπτο και βασισμένο σε κανόνες πολυμερές σύστημα εμπορίου με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ ) στον πυρήνα του».
Η ομάδα εξέφρασε τις ανησυχίες της για μονομερή παράνομα μέτρα που επηρεάζουν το εμπόριο και διακήρυξε την ανάγκη δημιουργίας ενός δίκαιου και προσανατολισμένου στην αγορά συστήματος γεωργικών εμπορικών συναλλαγών που θα βοηθούσε να τερματιστεί η πείνα και να επιτευχθεί η επισιτιστική ασφάλεια.
«Ζητούμε την μεταρρύθμιση των θεσμών του Bretton Woods, συμπεριλαμβανομένου ενός μεγαλύτερου ρόλου για τις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ηγετικών θέσεων στα ιδρύματα του Bretton Woods, που αντικατοπτρίζουν τον ρόλο των αναδυόμενων αγορών και των αναπτυσσόμενων οικονομιών (EMDC) στην παγκόσμια οικονομία », αναφέρεται στην δήλωση.
Προηγουμένως, οι ηγέτες των BRICS έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση στον αυξανόμενο ρόλο της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας (σ.σ. Αντίβαρο στην Παγκόσμια Τράπεζα των διεθνιστών;;;), που ιδρύθηκε από τον όμιλο το 2015 για να διευκολύνει την χρηματοδότηση νέων έργων υποδομής και διαφόρων προσπαθειών από τις αναπτυσσόμενες χώρες.
Τοπικά νομίσματα και νέα συστήματα πληρωμών ως εναλλακτική λύση στο δολάριο
Οι BRICS τόνισαν την σημασία της ενθάρρυνσης της χρήσης τοπικών νομισμάτων στο διεθνές εμπόριο και στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές μεταξύ των μελών του ομίλου καθώς και των εμπορικών τους εταίρων.
«Ανησυχούμε ότι τα παγκόσμια χρηματοοικονομικά συστήματα και συστήματα πληρωμών χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο ως εργαλεία γεωπολιτικής αμφισβήτησης. Η παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη βασίζεται σε προβλέψιμα παγκόσμια συστήματα πληρωμών και στην ομαλή λειτουργία των τραπεζών, των αλυσίδων εφοδιασμού, του εμπορίου, του τουρισμού, καθώς και των χρηματοοικονομικών ροών», είπε ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Σίριλ Ραμαφόσα, φωτογραφίζοντας τις ΗΠΑ.
Ομοίως, μια μέρα νωρίτερα, ο Πρόεδρος της Βραζιλίας Λούλα ντα Σίλβα αναφέρθηκε στην ιδέα μιας «νέας μονάδας αναφοράς» για τα κράτη BRICS, η οποία θα προστατεύει τις αναδυόμενες αγορές από την αστάθεια των νομισμάτων της G7 που προκαλείται από ανεύθυνα νομισματικά μέτρα.
Ενώ η έννοια του κοινού νομίσματος δεν συζητήθηκε λεπτομερώς κατά την διάρκεια της 15ης συνόδου κορυφής, ο Ρώσος υπουργός Οικονομικών Anton Siluanov αποκάλυψε στις 22 Αυγούστου ότι τα κράτη μέλη των BRICS συνεχίζουν να συζητούν την δημιουργία μιας «ενιαίας λογιστικής μονάδας». Ο Siluanov εξήγησε ότι δεν είναι στην πραγματικότητα ένα ενιαίο νόμισμα (παρόμοιο με το ευρώ στην ΕΕ), αλλά ένα μέσο “στο οποίο το κόστος των παραδόσεων εμπορευμάτων και τα σημεία αναφοράς για ορισμένα αγαθά μπορούν να εκφραστούν ώστε να μην εξαρτώνται από ένα ενιαίο νόμισμα ή κέντρο έκδοσης». Η προτεινόμενη ενιαία λογιστική μονάδα θα αποτελέσει εναλλακτική λύση στο δολάριο ΗΠΑ , σύμφωνα με τον υπουργό.
Την τελευταία ημέρα της συνόδου κορυφής, οι ηγέτες των BRICS ανακοίνωσαν ότι αποφάσισαν να προσκαλέσουν την Αργεντινή, την Αίγυπτο, το Ιράν, την Αιθιοπία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Σαουδική Αραβία να ενταχθούν στην ομάδα.
«Αποφασίσαμε να προσκαλέσουμε τη Δημοκρατία της Αργεντινής, την Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου, την Ομοσπονδιακή Λαϊκή Δημοκρατία της Αιθιοπίας, την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, το Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να γίνουν πλήρη μέλη του BRICS. θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2024», δήλωσε η Ramaphosa την Πέμπτη.
Η είσοδος νέων μελών στους BRICS είναι μόνο η πρώτη φάση της διαδικασίας διεύρυνσης του ομίλου, όπως λέγεται!
Πώς θα μπορούσε το BRICS+ να επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία και πολιτική;
Η ένταξη έξι νέων μελών καθώς και η στροφή σε νέα συστήματα πληρωμών θα μπορούσαν να έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο στην παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων, σύμφωνα με συνομιλητές του Sputnik.
Συγκεκριμένα, το συνολικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν των BRICS+ θα ανέλθει συνολικά στο 37% του παγκόσμιου ΑΕΠ ως προς την ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (PPP), ενώ ο πληθυσμός του ομίλου θα αντιστοιχεί στο 46% του παγκόσμιου πληθυσμού, όπως παρατήρησε ο πρόεδρος της Βραζιλίας Luiz Inacio Lula da Silva την τελευταία ημέρα της συνόδου κορυφής.
«Όσο μεγαλύτερο είναι, τόσο πιο εύκολο θα είναι να έχουμε ένα σύστημα εκκαθάρισης», είπε στο Sputnik ο Angelo Giuliano, πολιτικός και οικονομικός αναλυτής με έδρα το Χονγκ Κονγκ και συνέχισε: «Όσο περισσότερες χώρες εντάσσονται, τόσο περισσότερες χώρες θα θέλουν να προσχωρήσουν σε αυτό το σύστημα».
«Έτσι αυτό θα αμφισβητούσε πλήρως την ηγεμονία του δολαρίου ΗΠΑ […] Η πρώτη προτεραιότητα για αυτές τις χώρες είναι να αμφισβητήσουν την ηγεμονία του δολαρίου ΗΠΑ, να παρακάμψουν το δολάριο και να περάσουν από ένα σύστημα εκκαθάρισης που θα ωφελούσε πραγματικά όλους και θα εξασφαλίσει μια ανεξαρτησία. Θέλουν να ανακτήσουν κατά κάποιο τρόπο την κυριαρχία τους, επειδή το δολάριο χρησιμοποιείται ως ‘όπλο’ από τις ΗΠΑ», συνέχισε.
Ταυτόχρονα, η δέσμευση των BRICS για ένταξη θα δώσει φωνές σε εκείνες τις αναδυόμενες οικονομίες του Παγκόσμιου Νότου (ΕΔΩ τι σημαίνει Παγκόσμιος Νότος) που υποεκπροσωπούνται εδώ και πολύ καιρό στους δυτικοκεντρικούς διεθνείς οργανισμούς, σύμφωνα με τον Τζουλιάνο.
“Στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, για παράδειγμα, δεν έχουμε αφρικανικές χώρες, επομένως δεν μπορούν να αλλάξουν τον ΟΗΕ. Ίσως οι BRICS να είναι το νέο θεμέλιο για τον μελλοντικό ΟΗΕ”, υποστήριξε ο ειδικός, προσθέτοντας ότι αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει ” τεράστιο ταρακούνημα» στο δυτικό κατεστημένο.
Ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο είναι η απόφαση της Σαουδικής Αραβίας να ενταχθεί στους BRICS, δεδομένου ότι εδώ και πολύ καιρό θεωρείται «ένας απολύτως κρίσιμος αυτοκρατορικός σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών», όπως λέει ο Πάτρικ Μποντ, καθηγητής πολιτικής οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Witwatersrand. Νωρίτερα, η Σαουδική Αραβία επέδειξε αποφασιστικότητα να διαφοροποιήσει τις εξωτερικές της σχέσεις τηρώντας τις δεσμεύσεις που ανέλαβε στον ΟΠΕΚ+ , παρά την πίεση από την Ουάσιγκτον. Ο Μποντ αναφέρθηκε επίσης στην προσέγγιση του Ριάντ με το Πεκίνο και σε μια ιστορική ειρηνευτική διευθέτηση μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν με τη μεσολάβηση της Κίνας. Η Σαουδική Αραβία διέκοψε ακόμη και την αποκλειστική ιστορική της σχέση με το πετροδολάριο και άρχισε να πουλά μέρος του πετρελαίου της σε γουάν, τόνισε ο καθηγητής.
«Αυτά είναι τα πράγματα που αντικατοπτρίζουν την μεταβαλλόμενη παγκόσμια τάξη στην οποία η αμερικανική δύναμη πρέπει να προσαρμοστεί στο να χάσει ορισμένους από τους ιμπεριαλιστές συμμάχους της, όπως η Σαουδική Αραβία και πιθανώς επίσης η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα», είπε ο Μποντ στο Sputnik, προσθέτοντας ότι η Αιθιοπία έχει επίσης υιοθετήσει μια πιο ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική, παρά τους μακροχρόνιους δεσμούς της χώρας με την Δύση.
«Η Αιθιοπία ανυπομονεί να ενταχθεί στους [BRICS] για να προωθήσει την νέα εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης της Αιθιοπίας υπό τον πρωθυπουργό Abiy Ahmad», ανέφερε ο Yasin Ahmad, επικεφαλής του Αιθιοπικού Ινστιτούτου Δημόσιας Διπλωματίας, μιλώντας στο Sputnik.
Ο Αιθίοπας μελετητής τόνισε ότι το έθνος θέλει επίσης να απομακρυνθεί από το δολάριο και να συμμετάσχει στην δημιουργία ενός πολυπολικού συστήματος διεθνών σχέσεων.
Η ιστορική 15η Σύνοδος Κορυφής των BRICS έχει γίνει προφανώς ορόσημο, δείχνοντας στον Παγκόσμιο Νότο ένα νέο εναλλακτικό μοντέλο ανάπτυξης και προσφέροντας ελευθερία επιλογής.
Αυτό ή θα το δεχτεί η διεθνιστική Δύση και θα προχωρήσει σε παγκόσμια συγκυβέρνηση με το αντίπαλο δέος ή θα οδηγηθούμε σε τρίτο παγκόσμιο πόλεμο!
