Η διεθνής ομάδα επιστημόνων περιγράφει τη διαδικασία ως απομάκρυνση των απορριμμάτων που συσσωρεύονται στον εγκέφαλο κατά τις ώρες της εγρήγορσης.

Οι ερευνητές γνωρίζουν ήδη ότι ο εγκέφαλος έχει μια ενσωματωμένη διαδικασία αφαίρεσης αποβλήτων που ονομάζεται «γλυμφικό σύστημα», το οποίο κυκλοφορεί υγρό στον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό για να το καθαρίσει.

Η διαδικασία βοηθά στην απομάκρυνση των τοξικών πρωτεϊνών που σχηματίζουν κολλώδεις πλάκες που συνδέονται με νευρολογικές διαταραχές, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ – αλλά το τι οδηγεί το σύστημα παρέμενε ασαφές μέχρι τώρα.

Δανοί επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης ανακάλυψαν ότι ένα μόριο που ονομάζεται νορεπινεφρίνη παίζει βασικό ρόλο στον καθαρισμό του εγκεφάλου στα ποντίκια.

Κατά τη διάρκεια του βαθύ ύπνου, το εγκεφαλικό στέλεχος απελευθερώνει μικροσκοπικά κύματα νορεπινεφρίνης περίπου μία φορά κάθε 50 δευτερόλεπτα.

Ο ανώτερος συγγραφέας της μελέτης, ο καθηγητής Maiken Nedergaard του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ στη Νέα Υόρκη, εξήγησε ότι η νορεπινεφρίνη πυροδοτεί τη συστολή των αιμοφόρων αγγείων, δημιουργώντας αργούς παλμούς που δημιουργούν μια ρυθμική ροή στο περιβάλλον υγρό για να απομακρύνει τα απόβλητα.

Είπε, «Είναι σαν να ανοίγεις το πλυντήριο πιάτων πριν πέσεις για ύπνο και να ξυπνάς με καθαρό μυαλό.

Για να βρουν ενδείξεις, αυτή και η ομάδα της εξέτασαν τι συμβαίνει στα ποντίκια όταν ο εγκέφαλος κοιμάται. Επικεντρώθηκαν στη σχέση μεταξύ της νορεπινεφρίνης και της ροής του αίματος κατά τις περιόδους βαθύ ύπνου.

Βρήκαν ότι τα κύματα νορεπινεφρίνης συσχετίζονται με διακυμάνσεις στον όγκο του αίματος του εγκεφάλου, υποδηλώνοντας ότι η νορεπινεφρίνη πυροδοτεί έναν ρυθμικό παλμό στα αιμοφόρα αγγεία.

Στη συνέχεια, οι ερευνητές συνέκριναν τις αλλαγές στον όγκο του αίματος με τη ροή του εγκεφαλικού υγρού, διαπιστώνοντας ότι οι διακυμάνσεις της ροής του εγκεφαλικού υγρού αντιστοιχούν σε αλλαγές όγκου αίματος. Τα αγγεία λειτουργούν ως αντλίες για να ωθήσουν το περιβάλλον εγκεφαλικό υγρό για να ξεπλύνει τα απόβλητα.

«Μπορείτε να δείτε τη νορεπινεφρίνη ως αυτόν τον μαέστρο μιας ορχήστρας», εξήγησε η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Δρ Natalie Hauglund, από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Τα ευρήματά τους μπορεί επίσης να προσφέρουν πληροφορίες για το πώς ο κακός ύπνος μπορεί να συμβάλλει σε νευρολογικές διαταραχές όπως το Αλτσχάιμερ.

photo:pixabay