Μετά τον πόλεμο ενάντια στους Ολύμπιους θεούς, ο Δίας τον καταδίκασε να κρατά το θησαυροφυλάκιο του ουρανού (ή την ουράνια σφαίρα) στους ώμους του για όλη την αιωνιότητα.
Από όλες τις γλυπτικές αναπαραστάσεις του μυθολογικού Τιτάνα Άτλαντα που έγιναν κατά τους ελληνορωμαϊκούς χρόνους, η παλαιότερη που έχει διασωθεί είναι ο Άτλας Farnese . Πρόκειται για ρωμαϊκό αντίγραφο χαμένου ελληνιστικού πρωτοτύπου, που κατασκευάστηκε τον 2ο αιώνα μ.Χ. (γύρω στο έτος 150), και σήμερα στεγάζεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης.
Το άγαλμα έχει ύψος 2,1 μέτρα και η σφαίρα που κρατά ο Τιτάνας έχει διάμετρο 65 εκατοστά. Εκτός από το παλαιότερο γλυπτό του Άτλαντα που βρέθηκε μέχρι σήμερα, το έργο είναι σημαντικό γιατί δείχνει την πρώτη γνωστή αναπαράσταση της ουράνιας σφαίρας .
Απεικονίζει τον νυχτερινό ουρανό όπως φαίνεται μέσα από τη σφαίρα, με ανάγλυφα 41 από τους 48 κλασικούς αστερισμούς που καταγράφηκαν από τον Πτολεμαίο τον 1ο αιώνα μ.Χ., συμπεριλαμβανομένων του Κριού, του Κύκνου και του Ηρακλή.
Πιστεύεται ότι η παράσταση στη σφαίρα, την οποία ο Ρωμαίος γλύπτης αντέγραψε με λάθη από το ελληνικό πρωτότυπο, είναι εμπνευσμένη από έναν προηγουμένως γραμμένο κατάλογο. Από αυτή την άποψη, ο καθηγητής Bradley E. Schaefer από το State University της Λουιζιάνα προτείνει ότι το μοντέλο που ακολουθήθηκε είναι ο Κατάλογος Αστέρων που συνέταξε ο Ίππαρχος της Νίκαιας το 129 π.Χ.
Ο κατάλογος του Ίππαρχου περιείχε τη θέση και τις εκλειπτικές συντεταγμένες 850 αστέρων σε 48 αστερισμούς . Συγκρίνοντάς τον με τον πρώτο γνωστό δυτικό κατάλογο, που έφτιαξε ο Τιμόχαρης Αλεξανδρείας περίπου 150 χρόνια νωρίτερα, ο Ίππαρχος συνειδητοποίησε ότι η θέση των άστρων είχε αλλάξει, οδηγώντας τον στην ανακάλυψη της μετάπτωσης των ισημεριών, δηλαδή της αλλαγής του προσανατολισμού, του άξονα περιστροφής της Γης, σύμφωνα με το άρθρο του labrujulaverde.
Κανένα αντίγραφο του καταλόγου του Ίππαρχου δεν έχει διασωθεί, μόνο περιγραφές του στο έργο του Σχόλιο , επομένως η αξία του Farnese Atlas για να μας δείξει αυτόν τον κατάλογο είναι ανεκτίμητη.
Δείτε ΦΩΤΟ ΕΔΩ
photo: pixabay
