Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στις 25 Οκτωβρίου στο περιοδικό iScience, αναλύει σκελετικά υπολείμματα που ανακαλύφθηκαν το 1938 στο κάστρο Sverresborg στη Νορβηγία.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα οστά μπορεί να ανήκουν σε μια φιγούρα από το Sverris Saga, ένα ιστορικό ποίημα πεζογραφίας που τεκμηριώνει τη βασιλεία του βασιλιά Sverre Sigurdsson και αφηγείται ένα δραματικό περιστατικό το 1197, όπου το σώμα ενός άνδρα φέρεται να πετάχτηκε στο πηγάδι του κάστρου για να δηλητηριάσει την παροχή νερού του.
Το Sverris Saga είναι μια λεπτομερής περιγραφή της ζωής και της κυριαρχίας του βασιλιά Sverre, ο οποίος διεκδίκησε τον νορβηγικό θρόνο στα τέλη του 12ου αιώνα. Αυτή η περίοδος σημαδεύτηκε από έντονες μάχες για την εξουσία, ειδικά μεταξύ του πιστού στρατού «Birkebeiner» του Sverre και μιας αντίπαλης φατρίας γνωστής ως «Baglers», που υποστηρίζεται από τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.
Σύμφωνα με το έπος, κατά τη διάρκεια μιας επιδρομής Bagler στο Sverresborg το 1197, οι επιτιθέμενοι πέταξαν ένα πτώμα στο πηγάδι του κάστρου – μια ωμή μέθοδο που είχε στόχο να μολύνει το νερό και να καταστήσει το φρούριο ακατοίκητο για τον Sverre και τους άνδρες του. Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν αρχικά ανθρώπινα οστά στο πηγάδι κατά τις ανασκαφές το 1938, αν και εκείνη την εποχή μπορούσαν να κάνουν μόνο μια οπτική εξέταση.
Τώρα, μια ομάδα με επικεφαλής τον Michael D. Martin, καθηγητή στο Νορβηγικό Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας, συνδύασε χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα και γενετική αλληλουχία για να εξετάσει αυτά τα κατάλοιπα πιο προσεκτικά. Η ανάλυσή τους τοποθετεί τον θάνατο του άνδρα γύρω στο 1197, ευθυγραμμίζοντας με το χρονοδιάγραμμα των γεγονότων που περιγράφονται στο έπος. «Αυτή είναι η πρώτη φορά που ένα άτομο που περιγράφεται σε αυτά τα ιστορικά κείμενα βρέθηκε πραγματικά», είπε ο Μάρτιν, προσθέτοντας ότι νέες γονιδιωματικές μέθοδοι καθιστούν δυνατή την επανεκτίμηση αρχαίων υπολειμμάτων σε όλη την Ευρώπη.
Η ανάλυση του DNA υποδηλώνει ότι ο άνδρας, γνωστός ως ο «Καλός άνδρας», πιθανότατα είχε μπλε μάτια, ξανθά ή καστανά μαλλιά και μέτριο τόνο δέρματος. Περαιτέρω γενετικά στοιχεία συνδέουν επίσης την καταγωγή του με την περιοχή Vest-Agder στη νότια Νορβηγία – μια περιοχή που ελέγχεται από τους Baglers, υπονοώντας ότι ο άνδρας μπορεί να ήταν μέρος της επιτιθέμενης δύναμης.
Οι ερευνητές εξήγαγαν DNA από ένα δόντι, καθώς τα ίδια τα οστά ήταν πολύ κακώς διατηρημένα για τον προσδιορισμό της αλληλουχίας του γονιδιώματος. Η ομάδα του Martin συνεργάστηκε με τον Agnar Helgason της deCODE Genetics στην Ισλανδία, συγκρίνοντας το DNA του Well-man με τα σύγχρονα νορβηγικά και ευρωπαϊκά γονιδιώματα αναφοράς.
«Η μεγαλύτερη έκπληξη για όλους μας ήταν ότι ο Well-man δεν προερχόταν από τον τοπικό πληθυσμό», είπε ο Μάρτιν, προτείνοντας ότι οι επιτιθέμενοι μπορεί να είχαν πετάξει έναν από τους πεσόντες στρατιώτες τους για να μολύνουν το πηγάδι.
Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι παραμένει αδύνατο να επιβεβαιωθεί με απόλυτη βεβαιότητα ότι αυτά είναι πράγματι τα οστά που περιγράφονται στο έπος. «Αν και δεν μπορούμε να αποδείξουμε ότι τα υπολείμματα που ανακτήθηκαν από το πηγάδι μέσα στα ερείπια του Κάστρου Sverresborg είναι αυτά του ατόμου που αναφέρεται στο Sverris Saga, τα περιστασιακά στοιχεία συνάδουν με αυτό το συμπέρασμα», έγραψαν οι συγγραφείς της μελέτης.
Η Anna Petersén, αρχαιολόγος στο Νορβηγικό Ινστιτούτο Έρευνας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, σημείωσε ότι ενώ η γενετική έρευνα μπορεί να τεκμηριώσει ιστορικά γεγονότα με έναν «πιο ουδέτερο τρόπο», το ίδιο το έπος μπορεί να μην είναι απολύτως πραγματικό. «Το κείμενο δεν είναι απολύτως σωστό – αυτό που έχουμε δει είναι ότι η πραγματικότητα είναι πολύ πιο περίπλοκη από το κείμενο», εξήγησε.
Ο Μάρτιν και η ομάδα του ελπίζουν να εφαρμόσουν αυτές τις μεθόδους σε άλλες ιστορικές προσωπικότητες. Ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τον Άγιο Όλαφ, τον προστάτη άγιο της Νορβηγίας, που πιστεύεται ότι είναι θαμμένος κοντά στον καθεδρικό ναό του Τρόντχαϊμ. «Εάν τελικά αποκαλυφθούν τα λείψανά του, θα μπορούσε να γίνει κάποια προσπάθεια να περιγραφεί φυσικά και να εντοπιστεί η καταγωγή του χρησιμοποιώντας γενετική αλληλουχία», σημείωσε ο Μάρτιν.
Αυτή η έρευνα αποκαλύπτει περισσότερα για μια μυστηριώδη εποχή στη σκανδιναβική ιστορία, επικυρώνοντας πιθανώς μια από τις παλαιότερες αναφορές βιολογικού πολέμου.
Δείτε ΦΩΤΟ ΕΔΩ
photo: pixabay
