Τα θαλάσσια choke-points (σημείο με μεγάλη διέλευση) είναι ζωτικής σημασίας για το παγκόσμιο εμπόριο και λειτουργούν ως εργαλεία γεωπολιτικής επιρροής.
Ποιά έχουν την μεγαλύτερη σημασία;
Διώρυγα του Σουέζ
Οικονομική σημασία: Περίπου το 12% του παγκόσμιου εμπορίου, αξίας άνω του 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων ετησίως, και περίπου 8 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα (mb/d) συνήθως διέρχονται από το κανάλι .
Στρατηγική σημασία: Η Διώρυγα του Σουέζ είναι η συντομότερη διαδρομή μεταξύ Ασίας και Ευρώπης, καθιστώντας την έναν πιθανό μοχλό πίεσης στο παγκόσμιο εμπόριο.
Γεωπολιτική χρησιμότητα: Η κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα που προκλήθηκε από τον πόλεμο του Ισραήλ στην Γάζα εμπόδισε τη ροή του εμπορίου μέσω της Διώρυγας του Σουέζ. Η κατάσταση χρησιμοποιείται από τον φιλοπαλαιστινιακό Άξονα Αντίστασης για να αναγκάσει το Τελ Αβίβ σε κατάπαυση του πυρός στην Γάζα.
Τα στενά του Ορμούζ
Οικονομική σημασία: Τα στενά του Ορμούζ είναι το πιο κρίσιμο choke-point στον κόσμο, με σχεδόν 21 mb/d πετρελαίου, ή περίπου το 21% της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου, να διέρχεται καθημερινά από αυτό.
Στρατηγική σημασία: Το στενό περιέχει οκτώ μεγάλα νησιά, τα περισσότερα που ελέγχονται από το Ιράν. Η Τεχεράνη μπορεί να χρησιμοποιήσει το στενό ως μοχλό στο πλαίσιο της δυναμικής της περιφερειακής της ισχύος.
Τα στενά του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων
Οικονομική σημασία: Αυτά τα στενά είναι από τις πιο πολυσύχναστες ενεργειακές διαδρομές που διακινούν 3,4 mb/d πετρελαίου, ή περίπου το 3% του παγκόσμιου εμπορίου πετρελαίου.
Στρατηγική σημασία: Τα στενά διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη συνεχιζόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία. Το κλείσιμο των Στενών το 2022 από την Τουρκία βάσει της Σύμβασης του Μοντρέ εμποδίζει τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ να αυξήσουν την παρουσία τους στην Μαύρη Θάλασσα.
Στενά της Μαλάκκα
Οικονομική σημασία: Τα Στενά της Μαλάκκα είναι το κύριο choke-point της Ασίας, μεταφέρει περίπου το 30-40% του παγκόσμιου εμπορίου, ή περίπου 3,5 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, και μεταφέρει περίπου 23,7 mb/d πετρελαίου.
Στρατηγική σημασία: Είναι ο συντομότερος θαλάσσιος δρόμος μεταξύ της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Ασίας. Ένας πιθανός αποκλεισμός του στενού θέτει ένα «δίλημμα Malacca» για την Κίνα, η οποία βασίζεται στην πλωτή οδό για τα δύο τρίτα του θαλάσσιου εμπορίου και των παραδόσεων ενέργειας. Αμερικανοί στρατιωτικοί επιστήμονες έχουν προτείνει την αξιοποίηση αυτού του σημείου ενάντια στο Πεκίνο.
Διώρυγα του Παναμά
Οικονομική σημασία: Η διώρυγα διαχειρίζεται περίπου το 5% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου, μεταφέροντας περίπου 270 δισεκατομμύρια δολάρια σε φορτίο ετησίως, συμπεριλαμβανομένων 2,1 mb/d πετρελαίου.
Στρατηγική σημασία: Η Διώρυγα του Παναμά συνδέει τον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό και είναι υψίστης σημασίας τόσο από οικονομικής όσο και από στρατηγικής άποψης για τις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ κυριαρχούν επί του παρόντος στο κανάλι, με τις αμερικανικές εξαγωγές και εισαγωγές να αντιπροσωπεύουν περίπου το 73% της κυκλοφορίας του. Ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ πρότεινε πρόσφατα την ανάληψη της διώρυγας για να αντιμετωπίσει τις σημαντικές επενδύσεις της Κίνας στον Παναμά. Ο ανταγωνισμός αυτός αναμένεται να κλιμακωθεί το 2025.
