Ο Παγκόσμιος Νότος, μια ευρεία ομάδα εθνών συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου μέρους της Αφρικής, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής, αναδύθηκε από τα βάθη της αφάνειας για να επιδείξει την δύναμή του εν μέσω της κρίσης στην Ουκρανία, αρνούμενος να υποκύψει στη θέληση των δυτικών πλούσιων χωρών.
Πώς ορίζεται ο Παγκόσμιος Νότος; Ποια έθνη πληρούν τις προϋποθέσεις;
Γράφει το Sputnik σε ένα αρκετά σημαντικό άρθρο:
Το ακαδημαϊκό και δημόσιο ενδιαφέρον για τον όρο «Παγκόσμιος Νότος» έχει αυξηθεί τον τελευταίο ενάμιση χρόνο εν μέσω των θεμελιωδών μετασχηματισμών που παρατηρούνται στην παγκόσμια πολιτική, στρατιωτική και οικονομική τάξη κατά την διάρκεια του συνεχιζόμενου πολέμου αντιπροσώπων ΝΑΤΟ-Ρωσίας στην Ουκρανία και την προσπάθεια υπό την ηγεσία των ΗΠΑ να περιοριστεί η αυξανόμενη παγκόσμια οικονομική ισχύς και η γεωπολιτική επιρροή της Κίνας.
Καθώς η Νότια Αφρική προετοιμάζεται να φιλοξενήσει δεκάδες ηγέτες από την Αφρική και άλλες χώρες του παγκόσμιου Νότου στη Σύνοδο Κορυφής BRICS στο Γιοχάνεσμπουργκ την επόμενη εβδομάδα, τα αμερικανικά επιχειρηματικά μέσα έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για την αυξανόμενη άρνηση του Παγκόσμιου Νότου να ακολουθήσει την γραμμή της Ουάσιγκτον στην πολιτική κατά της Ρωσίας ή στην αντιπαράθεση με την Κίνα. Αντίθετα, πολλοί έχουν δείξει αυξανόμενη ετοιμότητα και ικανότητα να ενεργούν ως κυρίαρχοι και ανεξάρτητοι παράγοντες στην παγκόσμια σκηνή.
Τι είναι ο Παγκόσμιος Νότος; Πώς ορίζεται;
Ο όρος «Παγκόσμιος Νότος» εμφανίστηκε για πρώτη φορά κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου για να αναφερθεί στις ευρείες οικονομικές διαιρέσεις μεταξύ πλουσιότερων, γενικά βιομηχανοποιημένων βόρειων εθνών και αναπτυσσόμενων χωρών του Νότου, πολλές από τις οποίες μέχρι τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 παρέμειναν μέρος της δυτικοευρωπαϊκής αποικίας ή συνέχισαν να υποτάσσονται στην δυτική νεοαποικιοκρατία .
(…)
Σε γενικές γραμμές, ο Παγκόσμιος Νότος αναφέρεται σε χώρες με χαμηλότερο εισόδημα ή έθνη με σχετικά χαμηλό επίπεδο κοινωνικοοικονομικής και βιομηχανικής ανάπτυξης σε σύγκριση με τα πλουσιότερα βόρεια έθνη.
(…)
Ποιες χώρες βρίσκονται στον Παγκόσμιο Νότο;
Οι περισσότεροι σύγχρονοι χάρτες που δείχνουν το χάσμα μεταξύ των παγκόσμιων εθνών του Βορρά και του Παγκόσμιου Νότου αφορούν την περιοχή κατά μήκος του Τροπικού του Καρκίνου, με το Μεξικό και μεγάλο μέρος της Καραϊβικής, την Νότια Αμερική, το μεγαλύτερο μέρος αν όχι ολόκληρη την Αφρική, την Μέση Ανατολή, την Κεντρική, Ανατολική και Νοτιοανατολική Ασία (εκτός Ιαπωνίας, Αυστραλίας, Νέας Ζηλανδίας)!
Όλες αυτές οι χώρες αναφέρονται ως μέλη του Παγκόσμιου Νότου. Ο Παγκόσμιος Νότος αντιπροσωπεύει πάνω από το 85 τοις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού και κοντά στο 40 τοις εκατό του παγκόσμιου ΑΕΠ. Η συντριπτική πλειονότητα των εθνών στον λεγόμενο Παγκόσμιο Νότο απέφυγε να επιβάλει κυρώσεις στην Μόσχα.
Είναι η Κίνα μέλος; Η Τουρκία;
Ορισμένα έθνη συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και της Τουρκίας , εξακολουθούν να ταυτίζονται με τον Παγκόσμιο Νότο, και είναι τέτοια η ταύτιση που πιστεύεται ότι θα βοηθήσει στην διαφοροποίησή τους από την Δύση, κάτι που θα συμβάλλει στην δημιουργία νέων πολιτικών και οικονομικών συσχετισμών που θα βασίζονται στην αίσθηση της αλληλεγγύης και του ανήκειν.
Τι είναι το Voice of the Global South Summit;
Τον Ιανουάριο του 2023, η Ινδία φιλοξένησε το πρώτο Voice of the Global South Summit , ένα εικονικό φόρουμ το οποίο το Δελχί χαρακτήρισε ως «κοινή πλατφόρμα για να συζητηθούν οι ανησυχίες, τα συμφέροντα και οι προτεραιότητες που επηρεάζουν… αναπτυσσόμενες χώρες και επίσης για την ανταλλαγή ιδεών και λύσεων και το πιο σημαντικό, να ενωθούμε με φωνή και σκοπό στην αντιμετώπιση των κοινών ανησυχιών και προτεραιοτήτων». Η σύνοδος κορυφής στέφθηκε με επιτυχία, με εκπροσώπους από περίπου 125 χώρες να συμμετάσχουν, ενώ η συνάντηση έγινε «η μεγαλύτερη ψηφιακή διάσκεψη των ηγετών και των υπουργών του αναπτυσσόμενου κόσμου» που συγκεντρώθηκε ποτέ, σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών της Ινδίας. Αν και οι μελλοντικές δυνατότητες της πρωτοβουλίας υπό την ηγεσία της Ινδίας δεν έχουν ακόμη φανεί, είναι ίσως η πιο σημαντική προσπάθεια από την ίδρυση του Κινήματος των Αδεσμεύτων το 1961 για τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης από το μπλοκ ομαδοποίησης των εθνών του Παγκόσμιου Νότου στην 21η αιώνας.
ΕΔΩ ο Χάρτης συμμετεχόντων στη διάσκεψη κορυφής Voice of Global South, που διοργανώθηκε από την Ινδία τον Ιανουάριο του 2023. Η λίστα των συμμετεχόντων περιλάμβανε τις περισσότερες από τις χώρες που παραδοσιακά συνδέονται με τον Παγκόσμιο Νότο, εκτός από την Κίνα και το Πακιστάν.
Τι Μέλλον Μπορεί να Περιμένει ο Παγκόσμιος Νότος;
Η συνεχής άνοδος του μπλοκ BRICS, που περιλαμβάνει τέσσερα έθνη του παγκόσμιου Νότου (Βραζιλία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική), συν τη Ρωσία, ένα μη δυτικό μέλος του Παγκόσμιου Βορρά που επιδιώκει να βάλει τα θεμέλια μιας πολυπολικής παγκόσμιας τάξης, δικαιολογημένα δίνει ελπίδες ότι οι σημερινές κοινωνικοοικονομικές ανισορροπίες και ανισότητες μεταξύ Βορρά και Νότου μπορούν σταδιακά να επιλυθούν μέσω της εμφάνισης εναλλακτικών λύσεων έναντι των δυτικών θεσμών και μπλοκ για τη διευκόλυνση της ανάπτυξης και της ανεξαρτησίας του Νότου.
Ταυτόχρονα, οι αυξανόμενες ανησυχίες στις δυτικές χώρες για την άνοδο των εναλλακτικών κέντρων εξουσίας στον αναπτυσσόμενο κόσμο υποδηλώνουν ότι η μετάβαση από την μονοπολικότητα υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους στην πολυπολικότητα θα βρει απέναντι την Δύση, η οποία θα χρησιμοποιήσει όσα μέσα έχει στην διάθεσή της για να την εμποδίσει!
