Το Racetrack Playa φιλοξενεί ένα διαρκές μυστήριο της Κοιλάδας του Θανάτου. Σε όλη την επιφάνεια αυτής της ξηρής λίμνης, που ονομάζεται επίσης «playa», υπάρχουν εκατοντάδες βράχοι –μερικοί που ζυγίζουν έως και 320 κιλά – που φαίνεται να έχουν συρθεί στο έδαφος, αφήνοντας συγχρονισμένα μονοπάτια που μπορούν να εκτείνονται για εκατοντάδες μέτρα.

Ποια ισχυρή δύναμη θα μπορούσε να τους κινήσει; Οι ερευνητές έχουν ερευνήσει αυτό το ερώτημα από τη δεκαετία του 1940, αλλά κανείς δεν έχει δει τη διαδικασία σε δράση – μέχρι τώρα.

Μετά από χρόνια εικασιών, ερευνητές με υπομονή , απομακρυσμένες οθόνες καιρού, κάμερες και πέτρες που είναι εξοπλισμένες με GPS λένε ότι ανακάλυψαν τη δύναμη πίσω από το φαινόμενο.

Σε μια εργασία που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PLOS ONE στις 27 Αυγούστου , μια ομάδα με επικεφαλής το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Scripps, UC San Diego, ο παλαιοβιολόγος Richard Norris αναφέρει παρατηρήσεις από πρώτο χέρι του φαινομένου.

Επειδή οι πέτρες μπορούν να κάθονται για μια δεκαετία ή περισσότερο χωρίς να κινούνται, οι ερευνητές αρχικά δεν περίμεναν να δουν την κίνηση αυτοπροσώπως. Αντίθετα, αποφάσισαν να παρακολουθούν τα βράχια εξ αποστάσεως εγκαθιστώντας έναν μετεωρολογικό σταθμό υψηλής ανάλυσης ικανό να μετράει τις ριπές σε διαστήματα ενός δευτερολέπτου και να τοποθετεί 15 βράχους με ειδικά κατασκευασμένες μονάδες GPS που ενεργοποιούνται με κίνηση. (Η Υπηρεσία Εθνικού Πάρκου δεν τους άφησε να χρησιμοποιήσουν εγγενείς βράχους, έτσι έφεραν παρόμοια πετρώματα από εξωτερική πηγή.)

Το πείραμα δημιουργήθηκε τον χειμώνα του 2011 με την άδεια της Υπηρεσίας Πάρκων. Στη συνέχεια – σε αυτό που ο Ralph Lorenz του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, ένας από τους συγγραφείς της εργασίας, υποψιαζόταν ότι θα ήταν «το πιο βαρετό πείραμα ποτέ» – περίμεναν να συμβεί κάτι.

Αλλά τον Δεκέμβριο του 2013, ο Νόρις και ο συν-συγγραφέας και ξάδερφός του Τζιμ Νόρις έφτασαν στην Κοιλάδα του Θανάτου για να ανακαλύψουν ότι η ξηρή λίμνη(playa) ήταν καλυμμένη με μια λίμνη νερού βάθους επτά εκατοστών. Λίγο μετά, οι βράχοι άρχισαν να κινούνται.

«Η επιστήμη μερικές φορές έχει ένα στοιχείο τύχης», είπε ο Ρίτσαρντ Νόρις. «Περιμέναμε να περιμένουμε πέντε ή δέκα χρόνια χωρίς να κινηθεί τίποτα, αλλά μόνο δύο χρόνια μετά το έργο, απλώς ήμασταν εκεί την κατάλληλη στιγμή για να το δούμε να συμβαίνει αυτοπροσώπως».

Οι παρατηρήσεις τους δείχνουν ότι η μετακίνηση των βράχων απαιτεί έναν σπάνιο συνδυασμό γεγονότων. Πρώτον, η ξηρή λίμνη γεμίζει με νερό, το οποίο πρέπει να είναι αρκετά βαθύ για να σχηματίσει αιωρούμενο πάγο κατά τις κρύες νύχτες του χειμώνα, αλλά αρκετά ρηχό για να εκθέσει τα βράχια. Καθώς οι νυχτερινές θερμοκρασίες πέφτουν κατακόρυφα, η λίμνη παγώνει για να σχηματίσει λεπτά φύλλα πάγου, τα οποία πρέπει να είναι αρκετά λεπτά για να κινούνται ελεύθερα αλλά αρκετά παχιά για να διατηρούν τη δύναμή τους. Τις ηλιόλουστες μέρες, ο πάγος αρχίζει να λιώνει και να διασπάται σε μεγάλα πλωτά κομμάτια, τα οποία ελαφροί άνεμοι οδηγούν κατά μήκος της ξηρής λίμνης, σπρώχνοντας βράχους μπροστά τους και αφήνοντας ίχνη στη μαλακή λάσπη κάτω από την επιφάνεια.

«Στις 21 Δεκεμβρίου 2013, η διάσπαση του πάγου συνέβη ακριβώς γύρω στο μεσημέρι, με ήχους σκασίματος και σπασίματος που προέρχονται από όλη την επιφάνεια της παγωμένης λίμνης», είπε ο Ρίτσαρντ Νόρις. «Είπα στον Τζιμ, «Αυτό είναι!»»

Αυτές οι παρατηρήσεις ανέτρεψαν προηγούμενες θεωρίες που είχαν προτείνει ανέμους με δύναμη τυφώνα, διάβολους σκόνης, λείες μεμβράνες φυκιών ή παχιά φύλλα πάγου ως πιθανούς παράγοντες που συνέβαλαν στην κίνηση των βράχων. Αντίθετα, οι βράχοι κινούνταν κάτω από ελαφρούς ανέμους περίπου 3-5 μέτρων το δευτερόλεπτο (10 μίλια την ώρα) και οδηγούνταν από πάγο πάχους λιγότερο από 3-5 χιλιοστά (0,25 ίντσες), κάτι πολύ λεπτό για να πιάσει μεγάλους βράχους και να τους σηκώσει από την ξηρή λίμνη.

Περαιτέρω, οι βράχοι κινούνταν μόνο μερικά εκατοστά ανά δευτερόλεπτο (2-6 μέτρα ανά λεπτό), ταχύτητα που είναι σχεδόν ανεπαίσθητη σε απόσταση και χωρίς ακίνητα σημεία αναφοράς.

Οι μεμονωμένοι βράχοι παρέμειναν σε κίνηση για οπουδήποτε από μερικά δευτερόλεπτα έως 16 λεπτά. Σε μια εκδήλωση, οι ερευνητές παρατήρησαν βράχους σε απόσταση τριών γηπέδων ποδοσφαίρου μεταξύ τους που άρχισαν να κινούνται ταυτόχρονα και ταξίδεψαν πάνω από 60 μέτρα πριν σταματήσουν. Οι βράχοι συχνά μετακινούνταν πολλές φορές πριν φτάσουν στον τελικό τους τόπο ανάπαυσης.

Λύθηκε λοιπόν τελικά το μυστήριο των βράχων που ολισθαίνουν;

“Τεκμηριώσαμε πέντε γεγονότα κίνησης στους δυόμισι μήνες που υπήρχε η λίμνη και μερικά περιλάμβαναν εκατοντάδες βράχους», λέει ο Richard Norris, «Έχουμε δει λοιπόν ότι ακόμη και στην Κοιλάδα του Θανάτου, διάσημη για τη ζέστη του, ο αιωρούμενος πάγος είναι μια ισχυρή δύναμη στην κίνηση των βράχων”.

photo: pixabay