Δεν είναι άνθρακας, λάδι ή πολύτιμα ορυκτά, αλλά σπόροι!
Εκατομμύρια από αυτές τις μικροσκοπικές καφέ κηλίδες, από περισσότερες από 930.000 ποικιλίες καλλιέργειες τροφίμων, αποθηκεύονται στο Global Seed Vault στο Spitsbergen, μέρος του αρχιπελάγους Svalbard της Νορβηγίας. Πρόκειται ουσιαστικά για μια τεράστια θυρίδα ασφαλείας, που φιλοξενεί τη μεγαλύτερη συλλογή γεωργικής βιοποικιλότητας στον κόσμο. «Μέσα σε αυτό το κτίριο υπάρχουν 13.000 χρόνια αγροτικής ιστορίας», λέει ο Brian Lainoff, επικεφαλής συντονιστής συνεργασιών του Crop Trust, που διαχειρίζεται το θησαυροφυλάκιο, καθώς ανοίγει την τεράστια ατσάλινη πόρτα που οδηγεί μέσα στο βουνό.
Θα ήταν δύσκολο να βρει κανείς ένα μέρος πιο απομακρυσμένο από την παγωμένη ερημιά του Σβάλμπαρντ.
Το Global Seed Vault έχει ονομαστεί το θησαυροφυλάκιο “Doomsday”, ” Θησαυροφυλάκιο της Αποκάλυψης”, το οποίο δημιουργεί μια εικόνα ενός αποθέματος σπόρων για χρήση σε περίπτωση αποκαλυπτικού γεγονότος ή παγκόσμιας καταστροφής.
Το Global Seed Vault στη Νορβηγική Αρκτική, το οποίο άνοιξε το 2008, είναι κλειστό για το κοινό και καλύπτεται από μυστήριο και αντικείμενο πολλών θεωριών στο Διαδίκτυο. Πέρυσι έγινε ο εορτασμός της 15ης επετείου του θησαυροφυλάκιου, και όλοι προσκλήθηκαν σε μια εικονική περιήγηση για να δουν μέσα την τεράστια συλλογή κονδύλων, ρυζιού, δημητριακών και άλλων σπόρων που είναι θαμμένοι βαθιά στο βουνό πίσω από πέντε σετ μεταλλικών θυρών.
Η βαθιά κατάψυξη, που έχει σχεδιαστεί για να διαρκέσει για πάντα, συνδιαχειρίζεται η νορβηγική κυβέρνηση, η Crop Trust και η NordGen, η τράπεζα γονιδίων των σκανδιναβικών χωρών. Σύμφωνα με όσα ισχυρίζονται οι επιστήμονες, οι σπόροι θα μπορούσαν να περιέχουν απαντήσεις στις γεωργικές προκλήσεις που θέτει η “κλιματική κρίση”, ενώ μελετώνται επίσης, παράσιτα, αλλαγές στα πρότυπα βροχόπτωσης και η απώλεια βιοποικιλότητας. Το θησαυροφυλάκιο ανοίγει τρεις φορές το χρόνο για να δέχεται νέες καταθέσεις από άλλες τράπεζες σπόρων σε όλο τον κόσμο.
«Είναι λίγο σαν να βρίσκεσαι σε καθεδρικό ναό. Έχει ψηλά ταβάνια και όταν στέκεσαι μέσα στο βουνό, δεν ακούγεται σχεδόν καθόλου ήχος. Το μόνο που μπορείτε να ακούσετε είναι ο εαυτός σας», λέει η Lise Lykke Steffensen, εκτελεστική διευθύντρια της NordGen, η οποία είναι υπεύθυνη για την καθημερινή λειτουργία του θόλου. «Όταν ανοίγετε την πόρτα είναι -18 C – το διεθνές πρότυπο για τη διατήρηση των σπόρων – που είναι πολύ, πολύ κρύο. Στη συνέχεια, βλέπετε όλα τα κουτιά με σπόρους από όλες αυτές τις χώρες. Έχω πάει τόσες φορές και εξακολουθώ να είμαι περίεργη».
Μέσα βρίσκονται οι τρεις θάλαμοι σπόρων, ο καθένας από τους οποίους μπορεί να αποθηκεύσει σχεδόν 3.000 κουτιά σπόρων. Κάθε είδος σφραγίζεται σε αεροστεγή σακούλα αλουμινίου και φυλάσσεται στο κουτί της χώρας του. Καθώς κάνετε το δρόμο σας ανάμεσα σε κάτι που μοιάζει με τα ράφια μιας αποθήκης DIY, μπορείτε να κάνετε κλικ στο πλαίσιο μιας χώρας για να μάθετε περισσότερα.
Οι “ειδικοί” λένε ότι τα κοιτάσματα είναι θαμμένα τόσο βαθιά στον μόνιμο παγετό που θα είναι ασφαλή για αιώνες. Οι σπόροι αντικαθίστανται κάθε μερικές δεκαετίες και αν το σύστημα ψύξης αποτύχει, πιθανότατα θα χρειαζόταν εκατοντάδες χρόνια για να ανέβει η θερμοκρασία μέσα στα θησαυροφυλάκια πάνω από το μηδέν.
«Η εικονική περιήγηση δίνει σε όλους την ευκαιρία να κοιτάξουν μέσα. Πιστεύουμε ότι αυτό είναι ένα γενικό ζήτημα διαφάνειας και λογοδοσίας στο ευρύτερο κοινό», λέει ο Stefan Schmitz, εκτελεστικός διευθυντής του Crop Trust. «Αυτό που είναι ασφαλισμένο μέσα στο θησαυροφυλάκιο είναι ένα από τα πιο σημαντικά παγκόσμια δημόσια αγαθά που έχουμε στη Γη. Αλλά πρέπει να τα προστατεύσουμε, να τα ασφαλίσουμε και να διασφαλίσουμε ότι θα διατηρηθούν στο διηνεκές».
(Με πληροφορίες από TheGuardian / photo: pixabay)
