Μετά τις πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου Καΐς Σάγιεντ ο οποίος κατήγγειλε τους «κερδοσκόπους», το υπουργείο Εμπορίου απαγόρευσε, από την 1η Αυγούστου, σε περίπου 1.500 «μοντέρνα», όπως αποκαλούνται, αρτοποιεία, να αγοράζουν επιδοτούμενο αλεύρι. Πριν από την επανάσταση του 2011 στην Τυνησία αυτά τα αρτοποιεία, που απασχολούν περίπου 18.000 υπαλλήλους, επιτρεπόταν να προμηθεύονται τακτικά ένα ποσοστό αλεύρων με επιδότηση.
«Κάνουμε καθιστική διαμαρτυρία επειδή μας απαγορεύουν να ασκούμε τη συνηθισμένη δραστηριότητά μας, δηλαδή να φτιάχνουμε ψωμί», είπε ο Μοχάμεντ Τζαμάλι, ο πρόεδρος της Ένωσης Μοντέρνων Αρτοποιείων, προαναγγέλλοντας και άλλες κινητοποιήσεις τις επομενες εβδομάδες. «Οι άνθρωποι αυτοί δεν ασκούν πλέον το επάγγελμά τους εδώ και μία εβδομάδα», πρόσθεσε, περιστοιχισμένος από διαδηλωτές που κρατούσαν πλακάτ με συνθήματα όπως «Ψωμί, ελευθερία, εθνική αξιοπρέπεια» και «Χιλιάδες εργαζόμενοι θα απολυθούν».
«Βρεθήκαμε χωρίς εισόδημα, 1.500 φούρνοι θα κλείσουν, ο καθένας απασχολεί 6-7 υπαλλήλους», είπε ο Αμπντελμπεκί Αμπντελάουι, 43 ετών, εκφράζοντας τον φόβο ότι οι αρτοποιοί θα καταλήξουν «στη φυλακή» γιατί δεν θα μπορούν να πληρώσουν τα ενοίκια και τα δάνειά τους.
Εκτός από επιδοτούμενο ψωμί, οι «μοντέρνοι» φούρνοι προσφέρουν στους καταναλωτές και άλλα είδη ψωμιού και γλυκών, τα οποία παρασκευάζονται εν μέρει από επιδοτούμενα άλευρα, κρατώντας έτσι σχετικά χαμηλά τις τιμές. Όμως τους τελευταίους μήνες, το επίσημο και ξεχωριστό δίκτυο των 3.737 αρτοποιείων που διαθέτουν επιδοτούμενο ψωμί έναντι 190 μιλίμ (0,06 λεπτά του ευρώ, μηδαμινή τιμή που ισχύει από το 1984), καταγγέλλει ότι υπάρχει έλλειψη αλεύρων και καθημερινά σχηματίζονται ουρές από τα ξημερώματα.
Φοβούμενος τη λαϊκή οργή, ο πρόεδρος Καΐς Σάγιεντ κατήγγειλε στις 27 Ιουλίου τα «μη ταξινομημένα αρτοποιεία» (αυτά που δεν ανήκουν στο επίσημο δίκτυο) επειδή χρησιμοποιούν επιδοτούμενα άλευρα. «Τελείωσε, σήμερα (…) Πρέπει να ληφθούν μέτρα για να χορηγείται ψωμί σε όλους τους Τυνήσιους», ανέφερε σε ένα βιντεοσκοπημένο μήνυμά του.
Οικονομολόγοι που μίλησαν στο Γαλλικό Πρακτορείο είπαν ωστόσο ότι η «κρίση του ψωμιού» στην πραγματικότητα συνδέεται με την ανεπαρκή τροφοδοσία της αγοράς με αλεύρι επιδοτούμενο από το κράτος. Σε μια οικονομία οικοδομημένη πάνω στους χαμηλούς μισθούς (ο κατώτερος μισθός είναι 480 δηνάρια, δηλαδή 140 ευρώ), το κράτος αγοράζει από τη δεκαετία του 1970 τα βασικά προϊόντα και τα ξαναρίχνει στην αγορά σε πολύ χαμηλές τιμές. Λόγω του μεγάλου χρέους της όμως η Τυνησία έχει έλλειψη ρευστότητας και οι προμηθευτές θέλουν να πληρώνονται εκ των προτέρων, κάτι που σημαίνει ότι οι αγορές δεν επαρκούν. «Το κράτος δεν αγοράζει αρκετά σιτηρά και επομένως δεν υπάρχει αρκετό αλεύρι, ούτε και ψωμί, λόγω της δημοσιονομικής κρίσης την οποία (το κράτος) δεν ομολογεί», εξήγησε ο οικονομολόγος Εζεντίν Σαϊντάν.
Στο μήνυμά του ο πρόεδρος Σάγιεντ αναφέρθηκε στο «ψωμί των πλουσίων», που θα πωλείται από τα «μοντέρνα» αρτοποιεία και στο «ψωμί για τους φτωχούς».
«Δεν θα επιλυθεί το πρόβλημα επιβάλλοντας μια ενιαία τιμή για το ψωμί», υποστήριξε ο Σαϊντάν, κάνοντας λόγο για «κομμουνιστική λογική».
Το θέμα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο για την Τυνησία όπου οι ταραχές του ψωμιού (μετά τον διπλασιασμό της τιμής του από τη μια μέρα στην άλλη) στοίχισαν τη ζωή σε 150 ανθρώπους την περίοδο 1983/84.
Μια νεαρή αρτοποιός, η Χανέν Μπουγκέρα, η επιχείρηση της οποίας απασχολεί 30 ανθρώπους, απάντησε μέσω του Facebook στον Σάγιεντ, καταγγέλλοντας «μια ομιλία μίσους που ωθεί τους Τυνήσιους τον έναν εναντίον του άλλου» αλλά και υποστηρίζοντας ότι ο πρόεδρος «δεν κατανοεί την κατάσταση».
«Δεν είμαστε πλούσιοι», γράφει η Μπουγκέρα, εξηγώντας ότι η ίδια ήταν άνεργη καθηγήτρια, δημιούργησε την επιχείρησή της μαζί με την οικογένειά της και σπανίως παίρνει ρεπό. «Μιλάτε για πλούσιους και φτωχούς για να μας διχάσετε και να λιμοκτονήσουμε. Είμαι έτοιμη να φυλακιστώ υπερασπιζόμενη τα δικαιώματά μου», πρόσθεσε.
ΑΠΕ-ΜΠΕ/eurokinissi
