Κορυφώνεται η κίνηση στην εορταστική αγορά με τις προτιμήσεις των καταναλωτών για τα δώρα να παραμένουν σταθερά οι ίδιες, με την ένδυση και υπόδηση στη κορυφή, τα δώρα, τα παιχνίδια και τα καλλυντικά να ακολουθούν, ενώ οι έμποροι προσδοκούν ότι ο τζίρος τους θα ξεπεράσει τα περυσινά επίπεδα και θα κινηθεί πάνω από τα 4 δισ. ευρώ.

Σήμερα, Κυριακή, τα εμπορικά καταστήματα θα λειτουργήσουν με ωράριο από τις 11 το πρωί μέχρι τις 6 το απόγευμα ενώ οι αλυσίδες καταστημάτων και τα πολυκαταστήματα θα μείνουν ανοικτά μέχρι τις 8 το βράδυ.

Σε ό,τι αφορά στο ωράριο των καταστημάτων μέχρι και τα Χριστούγεννα, Δευτέρα 23 Δεκεμβρίου θα λειτουργήσουν από τις 9 το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ ενώ την Τρίτη 24 Δεκεμβρίου (Παραμονή Χριστουγέννων) το ωράριο λειτουργίας για τα εμπορικά καταστήματα είναι από τις 9 το πρωί μέχρι τις 6 το βράδυ. Την Τετάρτη 25 Δεκεμβρίου και την Πέμπτη 26 Δεκεμβρίου είναι αργία.

Ενόψει Πρωτοχρονιάς, τα καταστήματα θα ανοίξουν και πάλι την Παρασκευή 27 Δεκεμβρίου, με συνεχές ωράριο, 9 το πρωί με 9 το βράδυ, το Σάββατο θα είναι ανοικτά από τις 9 το πρωί μέχρι τις 6 το απόγευμα και την επόμενη Κυριακή τα εμπορικά καταστήματα θα λειτουργήσουν από τις 11 το πρωί μέχρι τις 6 το απόγευμα ενώ πολυκαταστήματα και αλυσίδες καταστημάτων θα λειτουργήσουν από τις 11 το πρωί μέχρι τις 8 το βράδυ. Την Τρίτη 31 Δεκεμβρίου, παραμονή Πρωτοχρονιάς, τα εμπορικά καταστήματα θα λειτουργήσουν μέχρι τις 6 το απόγευμα ενώ Τετάρτη 1 Ιανουαρίου και Πέμπτη 2 Ιανουαρίου θα είναι κλειστά.

Οι έλεγχοι είναι συνεχείς σε όλο το εύρος της αγοράς, για αθέμιτη κερδοφορία, παραπλανητικές εκπτώσεις κ.α. ενώ το υπουργείο Ανάπτυξης, πέρα από την ενίσχυση της δράσης των ελεγκτικών μηχανισμών, προτείνει στους ίδιους τους καταναλωτές να κάνουν καλή έρευνα αγοράς και να αξιοποιούν το ψηφιακό παρατηρητήριο τιμών e-Καταναλωτής. Από τις πλευρά τους και οι οργανώσεις των καταναλωτών προτείνουν να γίνεται καλή έρευνα αγοράς πριν την επιλογή και σε ότι αφορά στις ηλεκτρονικές αγορές, οι αγοραστεί, να είναι πολύ προσεκτικοί στην επικοινωνία των προσωπικών δεδομένων τους.

ΕΚΠΟΙΖΩ: Τι να προσέχουν οι καταναλωτές όταν αγοράζουν παιχνίδια και τρόφιμα

Σύμφωνα με έρευνες, όπως αναφέρει η Ένωση Καταναλωτών Ποιότητα Ζωής σε ανάρτηση της στην ηλεκτρονική σελίδα της, η εορταστική ατμόσφαιρα μπορεί να επηρεάσει την καταναλωτική συμπεριφορά, οδηγώντας σε αυξημένες δαπάνες και αγορές που συχνά υπερβαίνουν τον προϋπολογισμό που έχουμε κάνει για τις αγορές των Χριστουγέννων. Σημαντικό μέρος των εορταστικών προετοιμασιών αποτελούν οι χριστουγεννιάτικες αγορές παιχνιδιών και τροφίμων για το οικογενειακό τραπέζι. Ωστόσο, η διαδικασία επιλογής και αγοράς παιχνιδιών ενέχει προκλήσεις που συνδέονται με την ασφάλεια, την ποιότητα και την καταλληλότητα τους.

Όπως σημειώνει η ΕΚΠΟΙΖΩ, με βάση τις διεθνείς προδιαγραφές και τις συστάσεις επιστημονικών φορέων, είναι απαραίτητο οι καταναλωτές όταν αγοράζουν παιχνίδια να υιοθετήσουν μια προσεκτική και ενημερωμένη προσέγγιση και να δίνουν βάση στα εξής:

1. Πιστοποιήσεις ασφαλείας και ηλικιακή καταλληλότητα. Όταν αγοράζουμε ένα παιχνίδι πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας κάποιους παράγοντες. Τα δείγματα παιχνιδιών, στα οποία διενεργούνται οι απαραίτητοι έλεγχοι και δοκιμές είναι ελάχιστα σε σχέση με το μεγάλο αριθμό παιχνιδιών που κυκλοφορεί στην αγορά και για αυτό το λόγο θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί.

• Ελέγχουμε τη σήμανση του παιχνιδιού. Η ένδειξη CE δηλώνει ότι το παιχνίδι πληροί τις απαιτήσεις ασφαλείας που ορίζονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Σήμερα, όλα τα παιχνίδια που κυκλοφορούν στην Ενιαία Ευρωπαϊκή Αγορά θα πρέπει να φέρουν την ένδειξη CE κατά τρόπο ορατό και ανεξίτηλο. Παράλληλα, είναι σκόπιμο να εξετάζεται εάν το παιχνίδι έχει λάβει πιστοποίηση από ανεξάρτητους οργανισμούς, που εστιάζουν σε αυστηρά πρότυπα ασφαλείας, όπως το ASTM International.
• Τα παιχνίδια που προορίζονται για παιδιά άνω των 3 ετών, πρέπει να αναγράφουν σήμανση απαγόρευσης ηλικίας και δεν πρέπει να αγοράζονται ή να χρησιμοποιούνται από μικρότερα παιδιά λόγω του κινδύνου πνιγμού.

2. Χημική ασφάλεια και σύνθεση υλικών. Κατά την αγορά παιχνιδιών προσέχουμε το υλικό κατασκευής. Αποφεύγουμε τα παιχνίδια που περιέχουν PVC ή φθαλικές ενώσεις. Η παραγωγή και η εμπορία στην ελληνική αγορά κάθε είδους μαλακών μασητικών παιχνιδιών από PVC που προορίζονται μέχρι 3 ετών απαγορεύεται. Τα τοξικά χημικά, αν υπάρχουν, μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία των παιδιών μέσω της επαφής ή της εισπνοής.

3. Ποιότητα και προέλευση. Οι καταναλωτές ενθαρρύνονται να προτιμούν παιχνίδια από επώνυμους κατασκευαστές και αξιόπιστες επιχειρήσεις και να μην αγοράζουν από πλανόδιους πωλητές που δεν διαθέτουν τις σχετικές άδειες. Τις περισσότερες φορές τα παιχνίδια άγνωστης προέλευσης έχουν αυξημένες πιθανότητες να μην συμμορφώνονται με τα πρότυπα ασφαλείας. Εξίσου σημαντική είναι και η δυνατότητα πρόσβασης σε πληροφορίες για τον κατασκευαστή και την εταιρεία διανομής. Επίσης, η επιλογή του παιχνιδιού πρέπει να γίνεται και με βάση τα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις του κάθε παιδιού.

4. Αποδείξεις αγοράς και επιστροφή προϊόντων. Αν κάποιο παιχνίδι είναι ελαττωματικό, οι καταναλωτές έχουν κάθε δικαίωμα να το επιστρέψουν. Όσοι καταναλωτές πραγματοποιήσουν ηλεκτρονικά τις αγορές τους, έχουν το δικαίωμα να το επιστρέψουν σε διάστημα 14 ημερολογιακών ημερών από τη στιγμή της αγοράς, είτε γιατί το μετάνιωσαν είτε γιατί το προϊόν είναι ελαττωματικό. Οι αποδείξεις αγοράς θα πρέπει πάντα να φυλάσσονται, για να μπορέσουν οι καταναλωτές να έχουν αποδεικτικό ώστε να ζητήσουν ακόμη και τα χρήματά τους πίσω. Εάν κάποιος καταναλωτής δεν λάβει απόδειξη οφείλει να τη ζητήσει ή εάν αντιληφθεί πως νοθεύεται ο ανταγωνισμός (π.χ. εάν το προϊόν έχει ίδια ακριβώς τιμή σε αρκετά καταστήματα) πρέπει να προχωρήσει σε καταγγελία. Όσον αφορά το χριστουγεννιάτικο τραπέζι η επιλογή τροφίμων πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή, τόσο για την υγεία και ασφάλεια των καταναλωτών όσο και για την ποιότητα των προϊόντων:

5. Επιλογή φρέσκων και ποιοτικών προϊόντων. Η ποιότητα των τροφίμων είναι το κλειδί για ένα επιτυχημένο χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Οι καταναλωτές καλό θα ήταν να προτιμούν τα βιολογικά προϊόντα και να δίνουν προσοχή στις ετικέτες τους για την ημερομηνία συσκευασίας και την ημερομηνία λήξης. Όσον αφορά τα φρούτα, επιλέξτε φρούτα και λαχανικά εποχής που είναι πιο φρέσκα και οικονομικά και ελέγξτε για τυχόν σημάδια αλλοίωσης, όπως μαυρίσματα ή μαλακά σημεία.

6. Προμήθεια κρέατος. Η διάθεση του νωπού κρέατος πρέπει να γίνεται υπό ψύξη μεταξύ +2ºC και +5ºC, ενώ η διάθεση του κατεψυγμένου σε θερμοκρασία από -18ºC και κάτω. Το κρέας δεν πρέπει να διατίθεται εκτός ψύξης. Στα σημεία πώλησης πρέπει να τηρούνται πινακίδες για την προέλευση του κρέατος, πληροφορία που περιέχεται και στην αυτοκόλλητη ετικέτα που εκδίδεται από την ταμειακή μηχανή ενώ ο καταναλωτής πρέπει να αναζητά τις σφραγίδες υγειονομικών ελέγχων που αποδεικνύουν ότι οι αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες έχουν πραγματοποιήσει τον απαιτούμενο έλεγχο. Η ΕΚΠΟΙΖΩ υπενθυμίζει ότι ο ΕΦΕΤ συνιστά στους καταναλωτές να πραγματοποιούν πλήρη απόψυξη του κατεψυγμένου κρέατος πριν από το μαγείρεμα (π.χ. κατεψυγμένο κοτόπουλο), τοποθετώντας το (κατά προτίμηση) εντός της συντήρησης του οικιακού ψυγείου, καλυμμένο με προστατευτική μεμβράνη συσκευασίας κατάλληλη για τρόφιμα και μέσα σε δοχείο κατάλληλο για τρόφιμα, το οποίο να κρατάει τα υγρά από την απόψυξη. Για το χρόνο πλήρους απόψυξης, ανάλογα με το βάρος του προϊόντος, υπάρχουν προτεινόμενοι χρόνοι από τους προμηθευτές.

7. Συσκευασμένα και κατεψυγμένα προϊόντα. Πολλά από τα τρόφιμα που αγοράζουμε την εορταστική περίοδο είναι συσκευασμένα. Καλό είναι λοιπόν να διαβάζουμε προσεκτικά τις ετικέτες ώστε να γνωρίζουμε τα συστατικά, την ημερομηνία λήξης και την προέλευση και να αποφεύγουμε προϊόντα με υπερβολικά πρόσθετα ή τεχνητές χρωστικές. Οι καταναλωτές πρέπει να βεβαιώνονται ότι η συσκευασία δεν έχει φθορές ή σημάδια παραβίασης, καθώς αυτά μπορεί να υποδεικνύουν επιμόλυνση. Τα κατεψυγμένα προϊόντα είναι μεν βολικά αλλά απαιτούν σωστή διαχείριση. Όταν αγοράζουμε κατεψυγμένα οφείλουμε να ελέγξουμε ότι η κατάψυξη στο κατάστημα διατηρεί τη σωστή θερμοκρασία και αφού τα αγοράσουμε φροντίζουμε να τα μεταφέρουμε στο σπίτι όσο το δυνατόν γρηγορότερα ώστε να αποθηκευτούν άμεσα στην κατάψυξη. Όσον αφορά τα συσκευασμένα τυριά, αυτά θα πρέπει να φέρουν σήμανση αναγνώρισης (οβάλ σφραγίδα) με τα αρχικά της χώρας παραγωγής και τον αριθμό έγκρισης του παρασκευαστή. Επίσης, η ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας θα πρέπει να αναγράφεται επάνω στη συσκευασία. Ωστόσο, καλό θα ήταν να αποφεύγονται τα συσκευασμένα γαλακτοκομικά και αλλαντικά καθώς ναι μεν διατηρούνται για πολλές μέρες αλλά κοστίζουν περισσότερο από τα μη συσκευασμένα.

8. Γλυκά Από το χριστουγεννιάτικο τραπέζι δεν θα μπορούσαν να λείπουν και τα γλυκά. Αν αγοράζετε παραδοσιακά γλυκά όπως μελομακάρονα ή κουραμπιέδες, επιλέξτε καταστήματα με καλή φήμη και διασφαλισμένη ποιότητα. Αν αντίθετα προτιμάτε να φτιάξετε γλυκά στο σπίτι, προμηθευτείτε πρώτες ύλες υψηλής ποιότητας, όπως αγνό μέλι, αλεύρι και ξηρούς καρπούς. Και στις δυο περιπτώσεις αν έχετε αλλεργίες ή διατροφικούς περιορισμούς, ελέγξτε τα συστατικά προσεκτικά. Τέλος, είναι σημαντικό να έχουμε υπόψη ότι οι υπερβολές στις εορταστικές δαπάνες δεν είναι απαραίτητες για να δημιουργήσουμε μια όμορφη ατμόσφαιρα. Αγοράζουμε μόνο όσα πραγματικά χρειαζόμαστε, για να αποφύγουμε την σπατάλη τόσο χρημάτων όσο και τροφίμων. Κάνοντας σωστό σχεδιασμό και προσεκτικές επιλογές, μπορούμε να εξασφαλίσουμε ένα πλούσιο και ποιοτικό γιορτινό τραπέζι, χωρίς αυτό να επιβαρύνει τον προϋπολογισμό μας. Οι καταναλωτές δίνουν έμφαση στην εξοικονόμηση και στη διαχείριση πόρων Προσπάθεια προσαρμογής στις προκλήσεις του αυξημένου κόστους ζωής εμφανίζουν να καταβάλλουν οι Έλληνες καταναλωτές ενόψει της εορταστικής περιόδου. Σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας που διενήργησε η Klarna, οι Έλληνες καταναλωτές προσαρμόζουν τις συνήθειες τους για να ανταποκριθούν στις προκλήσεις του αυξημένου κόστους ζωής, δίνοντας έμφαση στην εξοικονόμηση και τη στρατηγική διαχείριση πόρων.

• Πάνω από τους μισούς συμμετέχοντες (50,8%) αναζητούν πιο οικονομικά προϊόντα.
• Το 41,1% σχεδιάζει να μειώσει τις δαπάνες του σε μη απαραίτητα είδη και το 32,5% θα αγοράσει μόνο αν υπάρχει σημαντική προσφορά.
• Συγκριτικά με προηγούμενες χρονιές, το 20,1% δηλώνει ότι θα αγοράσει λιγότερα δώρα.
• Για να αποφύγει την σπατάλη τροφίμων, το 25,6% των ερωτηθέντων δήλωσε πως σχεδιάζει να οργανώσει καλύτερα το μενού των γιορτών. Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας που διενήργησε η Klarna, η πλειονότητα των καταναλωτών φαίνεται να διατηρεί έναν συγκρατημένο προϋπολογισμό για τα χριστουγεννιάτικα δώρα φέτος. Συγκεκριμένα:
• Το 7,8% σκοπεύει να ξοδέψει από 1 έως 50 ευρώ και το 18,7% προγραμματίζει δαπάνες μεταξύ 51 και 100 ευρώ.
• Το μεγαλύτερο ποσοστό, που φτάνει το 37%, διαθέτει προϋπολογισμό από 101 έως 250 ευρώ, ενώ το 20,2% σχεδιάζει να ξοδέψει από 251 έως 500 ευρώ.
• Ένα 10,3% στοχεύει σε δαπάνες από 501 έως 1.000 ευρώ, ενώ το 3% των καταναλωτών αναφέρει ότι θα ξοδέψει από 1001 έως 2.000 ευρώ. Οι άνδρες φαίνεται να ξοδεύουν μεγαλύτερα ποσά για χριστουγεννιάτικα δώρα, με το 25% να επιλέγει το εύρος 251-500 ευρώ (έναντι 15% των γυναικών) και 12% το εύρος 501-1000 ευρώ (έναντι 8% των γυναικών). Από την άλλη, οι γυναίκες φαίνεται να διαθέτουν μικρότερο «πορτοφόλι», με το 25% να περιορίζεται στα 51-100 ευρώ (έναντι 13% των ανδρών). «Έξυπνες» πρακτικές για εορταστικές αγορές Σημειώνεται στην έρευνα ότι οι τεχνολογικές λύσεις για την αναζήτηση ιδεών και πιο οικονομικών προϊόντων αυξάνονται, όπως και οι λύσεις πληρωμών, με περισσότερο από το 27% των ερωτηθέντων να δηλώνει ότι έχει ήδη χρησιμοποιήσει τους τελευταίους 12 μήνες λύσεις “Buy Now, Pay Later” . Οι καταναλωτές υιοθετούν διάφορες έξυπνες πρακτικές για να εξοικονομήσουν χρήματα και να μεγιστοποιήσουν την αξία των εορταστικών αγορών τους. Οι πιο συχνοί τρόποι είναι:
• Αγορές κατά τη διάρκεια των εκπτώσεων (56,6%)
• Εργαλεία σύγκρισης τιμών (40,8%)
• Προγράμματα ανταμοιβής (36,2%)
• Προγράμματα επιστροφής χρημάτων (30%)
• Κουπόνια (27,9%) Οικονομικός προγραμματισμός και χριστουγεννιάτικες αγορές Το 56,6% των καταναλωτών κάνει ενδελεχή έρευνα και προγραμματίζει εκ των προτέρων τις αγορές του, ενώ το 30% στοχεύει στην αποτελεσματικότητα, ξοδεύοντας όσο το δυνατόν λιγότερο χρόνο. Το 19,7% αγοράζει την τελευταία στιγμή, αλλά με σαφή εικόνα του τι θέλει, ενώ το 13,9% δηλώνει ότι καθυστερεί λόγω των πολλών επιλογών. Ένα 11% ζητά λίστες ευχών από την οικογένεια και τους φίλους για να διευκολύνει τη διαδικασία. Ηλεκτρονικά καταστήματα «εναντίον» φυσικών καταστημάτων Η πλειονότητα των καταναλωτών (50,2%) αναζητά και ολοκληρώνει τις αγορές της online, επιβεβαιώνοντας την προτίμησή της για τις ψηφιακές αγορές. Ένα 28,4% ακολουθεί μια υβριδική προσέγγιση, καθώς αναζητά προϊόντα online αλλά τα αγοράζει σε φυσικά καταστήματα. Τέλος, το 18,7% παραμένει πιστό στις παραδοσιακές αγορές, πραγματοποιώντας εξ ολοκλήρου τις αγορές του σε φυσικά καταστήματα. Πάντως, σημειώνεται ότι η τεχνολογία δεν αφορά μόνο τα προϊόντα που προσφέρονται ως δώρα, καθώς η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) μεταμορφώνει και τη διαδικασία αγορών. Το 33,1% των καταναλωτών δηλώνει ότι χρησιμοποιεί AI για τις χριστουγεννιάτικες αγορές. Οι κύριες χρήσεις της περιλαμβάνουν:
• Σύγκριση τιμών (67%)
• Αναζήτηση ευκαιριών και εκπτώσεων (57%)
• Εξοικονόμηση χρόνου (51%)
• Εύρεση φθηνότερων επιλογών (52%)
• Εξοικονόμηση χρημάτων (46%). Σημειώνεται ότι τα αποτελέσματα της έρευνας έχουν βασιστεί σε δείγμα άνω των 1.000 Ελλήνων καταναλωτών ηλικίας μεταξύ των 18-77 ετών. Την έρευνα διεξήγαγε η εταιρεία ερευνών Appinio τον Νοέμβριο του 2024. Το μέγεθος του δείγματος, το οποίο διάλεξε η εταιρεία ερευνών, αποτελεί εθνική αντιπροσώπευση και περιέχει χρήστες της Klarna όσο και μη χρήστες της Klarna.

(ΑΠΕ -ΜΠΕ / photo: pixabay)