Η απόφαση επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια προετοιμάζει το έδαφος για οριστική διευθέτηση των ορίων στο Ιόνιο Πέλαγος και στέλνει μήνυμα στην Τουρκία αλλά και στους Συμμάχους μας, οι οποίοι αντιδρούν χλιαρά απέναντι στον Ενρτογάν.

Αρχικά, ας θυμηθούμε εν συντομία τι είναι χωρικά ύδατα και σε τι διαφέρουν από την ΑΟΖ:

ΧΩΡΙΚΑ ΥΔΑΤΑ

Τα χωρικά ύδατα είναι γνωστά και ως αιγιαλίτιδα ζώνη. Συνιστούν την φυσική επέκταση της εθνικής κυριαρχίας μίας χώρας, πέρα από τις ακτές. Στα χωρικά ύδατα, κάθε κράτος έχει κυριαρχικό δικαίωμα πάνω, επί και κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Μπορεί δηλαδή να κάνει ό,τι θέλει στον εναέριο χώρο, στα ύδατα, στον βυθό και στο υπέδαφος.

Το 1994, βάσει του Διεθνούς Δικαίου, το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών υδάτων ορίστηκε στα 12 ναυτικά μίλια από τις ακτές. Αν η απόσταση των ακτών δύο χωρών είναι μικρότερη των 24 μιλίων, τότε σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, εφαρμόζεται ο κανόνας της μέσης γραμμής.

Σήμερα, η συντριπτική πλειονότητα των κρατών έχει αιγιαλίτιδα ζώνη 12 ναυτικά μίλια. Η Ελλάδα σύμφωνα με τον νόμο 230 του 1936 έχει αιγιαλίτιδα ζώνη 6 ναυτικών μιλίων. Έκταση 6 ναυτικών μιλίων έχει και η Τουρκία στο Αιγαίο (στην Μαύρη Θάλασσα πχ έχει αιγιαλίτιδα ζώνη 12 ν.μ.).

Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, τα κράτη εκείνα που -όπως η Ελλάδα- έχουν αιγιαλίτιδα ζώνη μικρότερη των 12 μιλίων, δικαιούνται να επεκτείνουν τα χωρικά τους ύδατα μέχρι το ανώτατο όριο που προβλέπει το άρθρο 3 της UNCLOS, δηλαδή στα 12 ναυτικά μίλια.

ΑΟΖ

Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) θεωρείται η θαλάσσια έκταση, εντός της οποίας ένα κράτος έχει δικαίωμα έρευνας ή άλλης εκμετάλλευσης των θαλασσίων πόρων αλλά και του βυθού-υπεδάφους (υφαλοκρηπίδα). Σε αντίθεση με τα χωρικά ύδατα, στην ΑΟΖ μια χώρα δεν έχει κυριαρχία στην επιφάνεια της θάλασσας. Η επιφάνεια της θάλασσας πέραν των χωρικών υδάτων θεωρείται διεθνή ύδατα.

Η ΑΟΖ εκτείνεται πέραν των χωρικών υδάτων μιας χώρας στα 200 ναυτικά μίλια από την ακτογραμμή, εφόσον δεν υπάρχει στον ορίζοντα στεριά άλλους κράτους. Ειδάλλως οριοθετείται με βάση την μέση γραμμή.

ΤΙ ΕΚΑΝΕ Η ΕΛΛΑΔΑ

Η Ελλάδα, μετά την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Ιταλία, και την μερική οριοθέτηση με την Αίγυπτο, η οποία ακυρώνει το τουρκολιβυκό μνημόνιο και κατοχυρώνει στην πράξη πως τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα και άρα επήρεια στην οριοθέτηση ΑΟΖ (βλ. Καστελόριζο), αποφάσισε να επεκτείνει ΚΑΙ τα χωρικά της ύδατα από 6 στα 12 ναυτικά μίλια, με αρχή το Ιόνιο.

Έχει μάλιστα το δικαίωμα να το πράξει αυτό μονομερώς, διότι τα χωρικά συνιστούν εθνική κυριαρχία. Σε αντίθεση με την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα που αποτελούν κυριαρχικό δικαίωμα (οικονομική αξιοποίηση θαλάσσιων πόρων, βυθού και υπεδάφους), τα χωρικά ύδατα συνιστούν εθνική κυριαρχία (πλήρης κυριαρχία σε επιφάνεια θάλασσας, ύδατα, βυθό και υπέδαφος).

Ξεκινώντας λοιπόν από το Ιόνιο, κάνουμε την αυτονόητη ενέργεια επέκτασης από τα 6 στα 12 μίλια, που κατά κάποιο τρόπο προκαταλαμβάνει και τις διαπραγματεύσεις με την Αλβανία για οριοθέτηση ΑΟΖ. Εξάλλου, τα όρια της αιγιαλίτιδας ζώνης μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας σχεδόν ταυτίζονται με τα όρια της ΑΟΖ. Αλβανία αλλά και Ιταλία έχουν ήδη επεκτείνει τα χωρικά τους ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια.

Αναμφισβήτητα, η εν λόγω κίνηση πρέπει να έχει και συνέχεια. Η Ελλάδα μεγαλώνει εδαφικά καθότι είναι σαν να έχουμε προέκταση του εδάφους στην θάλασσα. Είναι το πρώτο βήμα μια σειράς άλλων βημάτων που είναι εφικτά στο να γίνουν. Πλέον η Ελλάδα δείχνει πως όχι μόνο επικαλείται αλλά και κάνει χρήση του διεθνούς δικαίου, καθώς και χρήση των δικαιωμάτων που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο. Όπως ήρθαν τα πράγματα, αυτό αποτελεί ηχηρό μήνυμα στην Τουρκία και θα δείτε γιατί.

ΑΙΓΑΙΟ ΧΩΡΙΚΑ ΥΔΑΤΑ

Ο πρωθυπουργός δήλωσε πως η Ελλάδα έχει το δικαίωμα και κανείς δεν μπορεί να την εμποδίσει στο να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα και αλλού (βλ. Αιγαίο).

Η Τουρκία, αντιλαμβανόμενη την σημασία της επεκτάσεως των χωρικών υδάτων, έχει δηλώσει από το 1974 ότι «επέκταση της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 μίλια θα σήμαινε ελληνoτουρκικό πόλεμο».

Πιθανή επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλια θα έχει καταλυτικά αποτελέσματα στις περισσότερες από τις τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο:

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ:

• Η περιοχή της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου που θα απομείνει να διεκδικείται από τα δύο κράτη θα περιορισθεί μόλις στο 5% του Αιγαίου. Αυτό θα καταστήσει την διαφορά άνευ σημασίας.
• Το πρόβλημα του διαφορετικού εύρους του εναερίου χώρου (10 μίλια) εν σχέσει προς το εύρος των χωρικών υδάτων (6 μίλια) θα πάψει να υφίσταται.
• Τα όρια του FIR Αθηνών και τα όρια της Ζώνης Έρευνας και Διασώσεως στο Αιγαίο θα περιλαμβάνουν περιοχές ελληνικής κυριαρχίας σε ποσοστό 72% από τη θαλάσσια επιφάνεια του Αιγαίου (έναντι 43% σήμερα). Η Τουρκία θα απονομιμοποιηθεί εντελώς στην προσπάθειά της να αλλάξει τα όρια.

Ως εκ τούτου η Τουρκία δεν τολμά να αυξήσει τα χωρικά της ύδατα στο Αιγαίο (6 ν.μ.), ενώ τα έχει αυξήσει στον Εύξεινο Πόντο και στην Ανατολική Μεσόγειο (12 ν.μ.).

Δείτε ΕΔΩ πως υποδέχθηκαν οι Τούρκοι την επέκταση των ναυτικών μιλίων στο Ιόνιο.

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΣΕ ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΜΑΧΟΥΣ

Εν προκειμένω και δεδομένης της τουρκικής επιθετικότητας, η ελληνική κυβέρνηση διαμηνύει στην Τουρκία πως έχει εφαρμόσει το Διεθνές Δίκαιο και στην επέκταση των χωρικών υδάτων από 6 σε 12 στο Ιόνιο. Αυτό σημαίνει πως βάση και για το Αιγαίο θα είναι το Δίκαιο της Θάλασσας και όχι οι τουρκικές απειλές. Το ότι η Ελλάδα ξεκινά τμηματικά από το Ιόνιο, το κάνει μεν για να μην προκαλέσει γεωστρατηγική ταραχή, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως αποδέχεται την άποψη της Τουρκίας πως υπάρχουν «ειδικές περιστάσεις στο Αιγαίο». Αντίθετα, υπό τις παρούσες συγκυρίες, διαμηνύει ότι πάνω απ’ όλα βρίσκεται το Διεθνές Δίκαιο και όχι το όραμα της Γαλάζιας Πατρίδας.

ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΦΑΝΕΣ πως η Ελλάδα, πέραν της ετοιμότητας των Ενόπλων Δυνάμεων, για κάθε τουρκική πρόκληση προχωρά και σε ένα βήμα επέκτασης της κυριαρχίας ή του κυριαρχικού δικαιώματός της. Εξασφαλίζει νομική κάλυψη για τις όποιες κινήσεις της, ακόμα και αν αυτές θα είναι στρατιωτικές απέναντι στην τουρκική αυθαιρεσία και προκλητικότητα. Με τέτοιες κινήσεις απομακρύνεται μεν ο διάλογος, τουλάχιστον υπό την παρούσα τουρκική ηγεσία, η οποία βλέπει πιο μακριά από το Αιγαίο, αλλά η Αθήνα καταδεικνύει στους Συμμάχους και στην παγκόσμια κοινή γνώμη πως η χώρα μας κινείται με βάση την νομιμότητα, ενώ η Τουρκία αυθαιρετεί. Άρα ό,τι κι αν γίνει ΥΠΟΛΟΓΟΣ θα είναι η Άγκυρα και όχι η ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ.

Επομένως, καλό είναι να αναλογιστούμε την σημασία της Ελληνικής απόφασης επέκτασης των ναυτικών μιλίων με αρχή το Ιόνιο, σε βάθος χρόνου, συνυπολογίζοντας την ειδική συγκυρία στις εξωτερικές σχέσεις που βιώνει η πατρίδα μας, εν όψει των κρίσιμων εξελίξεων που βρίσκονται μπροστά μας.