Τόσοι ήρθαν εδώ κατά τη διάρκεια του 1965! Αριθμός που αποτελεί ρεκόρ για την ελληνική παροικία και κατατάσσει την Ελλάδα στη δεύτερη θέση μετά την Αγγλία στον πίνακα των χωρών που προμηθεύουν μετανάστες την Αυστραλία. Η πατρίδα μας σ’ αυτόν τον τομέα άφησε πίσω ακόμη και την Ιταλία».

Τα παραπάνω ανέφερε σε αναδρομή του για τη χρονιά που έφευγε, στις 23 Δεκεμβρίου 1965, ο αείμνηστος Χρήστος Μουρίκης, ένας από τους πλέον δυναμικούς δημοσιογράφους που γνώρισε η ομογένεια της Αυστραλίας.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στη σελίδα 13, του φύλλου υπ. αριθμόν 542, του δισεβδομαδιαίου ακόμη «Νέου Κόσμου», που ήταν τότε ακόμη στον 9ο χρόνο κυκλοφορίας του. Ενδεικτικά, το φύλλο αυτής της Πέμπτης, 23 Δεκεμβρίου 2021, είναι το 6.593ο και η εφημερίδα συμπλήρωσε 64 χρόνια ζωής.

Ο Χρήστος Μουρίκης, υπήρξε πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτωρίας, αλλά και συνιδιοκτήτης του «Νέου Κόσμου». Είχε γεννηθεί στην Κεφαλλονιά και μετανάστευσε στην Αυστραλία το 1954.

Τη δεκαετία του ’50, σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία, σημειώνεται σημαντική υπερπόντια μετανάστευση από την Ελλάδα και περίπου μισό εκατομμύριο Ελλήνων αναχώρησε για την Αυστραλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά.

Ειδικότερα, όπως ανέφερε, ο Aλέξανδρος Kιτροέφ, καθηγητής Ιστορίας και διευθυντής του Κέντρου Ειρήνης και Παγκοσμιοποίησης του Haverford College στην Πενσιλβάνια των ΗΠΑ στην έκδοση της Βουλής των Ελλήνων «Οι Έλληνες στη Διασπορά: 15ος – 21ος αιώνας» (2006, επιμέλεια: Ιωάννης Κ. Χασιώτης, Όλγα Κατσιαρδή-Hering, Ευρυδίκη Α. Αμπατζή), μεταπολεμικά, η Αυστραλία υπήρξε εκ των κύριων προορισμών των Ελλήνων μεταναστών:

«Σε αυτό συνετέλεσε η πολιτική της αυστραλιανής κυβέρνησης, που μετά το 1945 αποφάσισε να ανοίξει τις πόρτες της χώρας σε Ευρωπαίους μετανάστες για να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξή της.  Η μετανάστευση από την Ελλάδα κορυφώθηκε στην περίοδο 1961- 1966, κατά την οποία περίπου 69.000 Έλληνες εγκαταστάθηκαν στην Αυστραλία».

Οι Έλληνες της Αυστραλίας έφτασαν τους 77.333 το 1961 και τους 160.200 το 1971, σημειώνει ο κ. Κιτροέφ, προσθέτοντας ότι στη συνέχεια το μεταναστευτικό ρεύμα μειώθηκε και πάλι δραστικά, ενώ ήδη είχε αρχίσει τάση παλιννόστησης προς την Ελλάδα:

«Για το συνολικό αριθμό των Ελλήνων στην Αυστραλία, μετά το τέλος του μεταναστευτικού ρεύματος στη δεκαετία του 1970, συμπεριλαμβανομένων και όσων γεννήθηκαν εκεί, μία από τις ασφαλέστερες πηγές είναι η αυστραλιανή απογραφή (του 1986, που αναφέρει πως ο συνολικός πληθυσμός ελληνικής καταγωγής στη χώρα ήταν 137.611 άτομα (70.687 άνδρες και 66.924 γυναίκες) πρώτης γενιάς (δηλαδή γεννημένοι στην Ελλάδα) και 137.688 άτομα δεύτερης γενιάς (δηλαδή γεννημένοι στην Αυστραλία με έναν ή και τους δύο γονείς γεννημένους στην Ελλάδα).

»Το σύνολό τους ανερχόταν σε 275.299 άτομα. Επιπλέον, στην ερώτηση ‘Ποια είναι η καταγωγή σας’, 336.782 άτομα απάντησαν ότι έχουν ελληνική καταγωγή (πρόκειται προφανώς για αριθμό που περιλαμβάνει τρίτης γενιάς Έλληνες). Στην απογραφή του 2001, 376.000 δήλωσαν πως έχουν ελληνική καταγωγή…».

Εκτιμήσεις ερευνητών φέρουν τον αριθμό των ελληνικής καταγωγής κατοίκων της Αυστραλίας σε λίγο πάνω από 500.000, η πλειοψηφία των οποίων είναι εγκατεστημένοι στη Μελβούρνη.

Όσον αφορά στην παλιννόστηση, «υπολογίζεται ότι το 20% τουλάχιστον των Ελλήνων μεταναστών της Αυστραλίας, ιδιαίτερα της μεταπολεμικής περιόδου, επέστρεψε ‘δοκιμαστικά’ στην Ελλάδα ή αναζητά τρόπους οριστικής επανεγκατάστασης. Στην περίοδο, μάλιστα, μεταξύ του 1966 και του 1972 το ποσοστό αυτό είχε ξεπεράσει το 50%», επεσήμανε ο κ. Κιτροέφ.

Σε μία εποχή που η παροικία μεγάλωνε, παραμονές του 1966, μας μεταφέρει με τα γραφόμενά του ο Χρήστος Μουρίκης. Στην αναδρομή του για τη χρονιά που έφευγε κυριαρχούσαν ακόμη οι εξής ειδήσεις:

«Πολλές ελπίδες είχε η ανθρωπότητα την πρωτοχρονιά του 1965 για την εξέλιξη των διεθνών σχέσεων. Φαίνονταν τότε κάποιες ευοίωνες προοπτικές για την υπόθεση της ειρήνης, του γενικού αφοπλισμού, της ανεξαρτησίας και ελευθερίας των λαών και την κοινωνική πρόοδο. Όμως οι ελπίδες δεν επαληθεύθηκαν …».

« … η αμερικανική αεροπορία στις 7 Φεβρουαρίου πέρασε το 17 παράλληλο που προσωρινά χωρίζει το Βιετνάμ σε Βόρειο και Νότιο και ενήργησε το βάρβαρο, πειρατικό βομβαρδισμό των πόλεων Ντογκ και Χόι».

« … Οι χώρες της Λατινικής Αμερικής, ο Άγιος Δομίνικος, η Ελλάδα, η Κύπρος, η ΝΑ Ασία κλπ. κλπ. ξέρουν πλέον τη σημασία του ‘Δόγματος Τζόνσον’. Ο κόσμος ολόκληρος δαχτυλοδείχνει ήδη την απαίσια μορφή του διεθνή χωροφύλακα -του αμερικανικού ιμπεριαλισμού …».

«Αυτή τη στιγμή ξοδεύονται πάνω από 150 δισεκατομμύρια δολλάρια το χρόνο για τους εξοπλισμούς. Αναλογεί 17 εκ. δολλάρια την ώρα για όλες τις χώρες. Περίπου 20 εκατ. είναι σήμερα οι στρατευμένοι και σ’ άλλα 30 εκατ. φτάνουν οι εργαζόμενοι σε στρατιωτικά έργα και την πολεμική βιομηχανία. Χιλιάδες επιστήμονες και τεχνικοί διαθέτουν τις γνώσεις και την πείρα τους για έργα καταστροφής … Αν η σκέψη και εργασία αυτών των ανθρώπων καταναλωνόταν για έργα ειρήνης! Αν τα 150 δισεκατομμύρια δολλάρια ξοδεύονταν για σπίτια, νοσοκομεία, σχολεία, επιστημονικά έργα, εργαστήρια και εργοστάσια!».

« … Έτσι οι ΗΠΑ αντί να δεχθούν τις προτάσεις των Σοσιαλιστικών χωρών επιβάλλον την συνέχιση των εξοπλισμών».

«Το 1965 συγκλόνισε την Ελλάδα. Στάθηκε χρόνος σημαδιακός για την ιστορία της παλιά και πρόσφατη. Οι ανυπέρβλητες κινητοποιήσεις του ελληνικού λαού πριν και μετά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου απέδειξαν πόσο βαθειά συνειδητοποίησε την έννοια της λαϊκής κυριαρχίας» (με τον όρο Αποστασία ή Ιουλιανά αναφέρεται στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας η περίοδος πολιτικής ανωμαλίας που ακολούθησε την αποπομπή της κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου στις 15 Ιουλίου 1965 έως την επιβολή της δικτατορίας των συνταγματαρχών).

«Το 1965 ήταν σημαντικό και για την χώρα που ζούμε. Στην αρχή του χρόνου η κυβέρνηση αφού επέβαλε την υποχρεωτική στρατολογία προχώρησε στην αποστολή στρατού στο Βιετνάμ. Και πρόσθεσε μία μαύρη σελίδα στην ιστορία της, όπως έγραψε μερίδα του εγχώριου Τύπου. Μέσα στο 65 επίσης σημειώθηκε νέα επέκταση του ξένου κεφαλαίου που ελέγχει το 25% της ντόπιας βιομηχανίας. Έγιναν νέες παραχωρήσεις του αυστραλιανού ορυκτού πλούτου στους Αμερικανούς και τους Ιάπωνες ‘συμμάχους’».

«Αξιοσημείωτη είναι ακόμη η κυβερνητική αλλαγή στη Ν. Αυστραλία, όπου το εργατικό κόμμα πήρε την εξουσία ύστερα από 30 χρόνια που ήταν στην αντιπολίτευση. Όπως άλλωστε και η αλλαγή στη ΝΝΟ που το εργατικό κόμμα ηττήθηκε χάρις στα λάθη του και την άρνησή του να εφαρμόζη όσο ήταν δυνατόν ένα φιλολαϊκό πρόγραμμα».

«Τέλος οι αυξήσεις στις τιμές, ιδίως των ειδών πρώτης ανάγκης, οι νέοι φόροι, η σχετική αύξηση της ανεργίας, σε συνδυασμό με τις καθηλώσεις στους μισθούς προμηνύει σοβαρούς αγώνες του εργαζομένου λαού για την επιβίωσή του στο νέο χρόνο».

«Η αναδρομή μας τελειώνει χωρίς να προφτάσουμε να αναφέρουμε ούτε τα ονόματα και τις ημερομηνίες τόσων άλλων σημαντικών γεγονότων που κλείνει μέσα του ο παλιός χρόνος … Προφτένουμε όμως να σημειώσουμε την αισιοδοξία των φιλειρηνικών δυνάμεων πως θα ‘ρθουνε καλύτερες μέρες για όλο τον κόσμο, πως το 1966 μ’ όλες τις φουρτούνες και κεραυνούς που κι αυτό μπορεί να φέρνει δεν θα σταθεί εμπόδιο όπως παρ’ όλες τις δυσκολίες του δεν ήταν ούτε το 1965 – στις δυνάμεις προόδου που οπωσδήποτε θα κινήσουν».