Η απολιγνιτοποίηση έχει κριθεί επιβεβλημένη από κυβέρνηση, η οποία δέχεται πιέσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο της Ατζέντας 2030 και της απαγόρευσης χρήσης ορυκτών καυσίμων! Το εσπευσμένο και βίαιο κλείσιμο λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ φαίνεται πως έγινε χωρίς σχέδιο και, ενδεχομένως, για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων. Αυτό φάνηκε από την ανάσταση της… απολιγνιτοποιημένης Μεγαλόπολης, η οποία, όπως θα δείτε παρακάτω, ενεργοποιήθηκε άρον-άρον για να ανταπεξέλθει το δίκτυο της χώρας εμπρός στον καύσωνα που την έπληξε.

Είναι δε απορίας άξιο το ότι στα δεδομένα που θα ληφθούν υπόψη στην μελέτη επάρκειας του ΑΔΜΗΕ προβλέπεται κλείσιμο και των πέντε λιγνιτικών μονάδων του Αγίου Δημητρίου τον Αύγουστο του 2021, δηλαδή τώρα, σε συνθήκες ακραίου καύσωνα που δεν οφείλεται, ειρήσθω εν παρόδω, σε καμία κλιματική αλλαγή, όπως έχετε διαβάσει στο el.gr

Ωστόσο, σε έκτακτες συνθήκες, όπως ο παρών ακραίος καύσωνας, ειδικά αν συνοδεύεται από πυρκαγιές, είναι τουλάχιστον προβληματική η εξάρτηση από εισαγωγές είτε απευθείας ρεύματος είτε φυσικού αερίου, με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας φυσικά να μην επαρκούν!

Ο καύσωνας λοιπόν ήρθε και η ζήτηση ενέργειας ήταν πολύ μεγάλη, πράγμα αναμενόμενο καθώς τα κλιματιστικά όλων των ειδών και κατηγοριών αυξάνουν την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας με αποτέλεσμα το δίκτυο να ζοριστεί να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις, ενώ υπήρξαν και περιοχές που είχαν black out.

Η κυβέρνηση έχει αποφασίσει την απότομη απολιγνιτοποίηση της χώρας με την ταυτόχρονη προώθηση των επενδύσεων στις ΑΠΕ, κυρίως στα φωτοβολταϊκά πάρκα και τις ανεμογεννήτριες, με παράλληλη εισαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από το εξωτερικό, ενώ έχουν δημιουργηθεί λίγες σε αριθμό μονάδες παραγωγής ενέργειας  που χρησιμοποιούν ως καύσιμη ύλη το φυσικό αέριο.

Φάνηκε ότι η χώρα δεν έχει ακόμα ικανό σύστημα για να καλύψει τις ανάγκες ακόμα και σε ακραίες καταστάσεις καθώς τις μέρες αυτές του καύσωνα ισχύουν τα εξής:

• Η ζέστη μειώνει την απόδοση των φωτοβολταϊκών πάνελ αφού η αύξηση της θερμοκρασίας σε αυτά, χαμηλώνει και την απόδοσή τους σε τάση. Συστήματα ψύξης δεν τοποθετούνται αφού θα ήταν πολύ ασύμφορο και όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα μικρότερη απόδοση αντί της μέγιστης και άρα μικρότερη απόδοση σα σύνολο από το σύνηθες λόγω των υψηλών θερμοκρασιών.
• Οι μέρες του καύσωνα χαρακτηρίζονται από άπνοια ή πολύ λίγους ανέμους, αυτό σημαίνει ότι η παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από τις ανεμογεννήτριες είναι αρκετά μειωμένη.
• Τα φράγματα δεν είναι αρκετά σε αριθμό και η κάλυψη των αναγκών με τη σπατάλη νερού δεν είναι ενδεδειγμένη τους καλοκαιρινούς μήνες για ευνόητους λόγους.

Με βάση τα προαναφερθέντα, η Κυβέρνηση θα πρέπει να αναπροσαρμόσει την πολιτική της ως προς την απολιγνιτοποίηση της χώρας, καθώς για να ανταπεξέλθει το δίκτυο μπήκε σε λειτουργία και η μονάδα της Μεγαλόπολης, η οποία χρησιμοποιεί ως καύσιμο το λιγνίτη. Ο στόχος της πλήρους απολιγνιτοποίησης μέχρι το 2025 είναι παράλογος, ενώ, κατά τα φαινόμενα, θα χρειαστούν επιπλέον επενδύσεις και μάλιστα μεγάλες σε μονάδες παραγωγής με χρήση φυσικού αερίου.

Οι επενδύσεις αυτές κοστίζουν πολύ, και μεταβάλουν την εξάρτηση της χώρας από το λιγνίτη που παράγει η ίδια σε εξάρτηση στην παραγωγή ενέργειας κατά ένα μεγάλο ποσοστό από την εισαγωγή φυσικού αερίου. Αν η Ελλάδα δεν θέλει να εξαρτάται από το τουρκοαζέρικο αέριο, τότε θα χρειαστεί είτε να εξορύξει δικό της είτε να προμηθεύεται από την Κύπρο ώστε να μην έχει καίρια ενεργειακή εξάρτηση.

Ταυτόχρονα, θα χρειαστούν υποδομές αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας για χρήση σε στιγμές πίεσης του δικτύου, οι οποίες αυτή την στιγμή θεωρούνται ως μία εξελιγμένη τεχνολογία με μεγάλο κόστος. Η κάλυψη των αναγκών με την εισαγωγή πανάκριβου ρεύματος από γειτονικές χώρες και δη εχθρικές (Σκόπια Αλβανία, Τουρκία), παρ’ ότι βοηθά στην σταθεροποίηση του δικτύου, είναι κοστοβόρα εξίσου και δεν μπορεί να χρησιμοποιείται συνεχώς για μεγάλο ποσοστό της κατανάλωσης. Το ιδανικό είναι οι εισαγωγές να βρίσκονται κάτω του 20-25% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας.

Για να υπάρξει επίσης καλύτερη απόδοση των ΑΠΕ, ίσως χρειάζεται και η απελευθέρωση της εγκατάστασης των συστημάτων αυτών από οικιακούς πελάτες για κάλυψη των δικών τους οικιακών μόνο αναγκών με τα κατάλληλα συστήματα που απαιτούνται. Οι σχετικές εγκαταστάσεις είναι ακριβές και η απόσβεση μιας τέτοιας επένδυσης χρειάζεται ίσως και διψήφιο αριθμό ετών.

Σημαντική είναι και η ύπαρξη εφεδρικών μονάδων παραγωγής ρεύματος ακόμα και με χρησιμοποίηση του λιγνίτη για την ενίσχυση του δικτύου σε περίπτωση που αυτό πιεστεί ή μονάδες του βγουν εκτός λειτουργίας για διάφορους λόγους. Απόδειξη περί αυτού, η ενεργοποίηση της Μεγαλόπολης για την ενίσχυση του δικτύου εν μέσω καύσωνα αλλιώς θα υπήρχε κατάρρευσή του.

Εν κατακλείδι, χρειάζονται άμεσα επιπλέον επενδύσεις στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και η υιοθέτηση μίας συγκεκριμένης πολιτικής απέναντι στην εξάρτηση από το φυσικό αέριο αντί του λιγνίτη, η οποία θα συμπληρώνει την παραγόμενη από τα ΑΠΕ ηλεκτρική ισχύ. Επιπλέον, η ύπαρξη μονάδων παραγωγής με καύσιμη ύλη λιγνίτη, πρέπει να επαναξεταστεί για χρησιμοποίηση ως εφεδρικών από την στιγμή που ο λιγνίτης είναι καύσιμη ύλη που υπάρχει άφθονη στην χώρα μας.