Η συμφωνία για την εξαγωγή σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας ήταν μια προσπάθεια να μετριαστεί η επισιτιστική κρίση, η οποία μάλιστα προϋπήρχε του πολέμου στην Ουκρανία και είχε ξεκινήσει ουσιαστικά με τα κορωνομέτρα. Επιδεινώθηκε μετά την έναρξη του πολέμου.
Η συμφωνία, που υπογράφτηκε σε πρώτη φάση από τη Ρωσία, την Ουκρανία, την Τουρκία και τον ΟΗΕ πέρυσι τον Ιούλιο και παρατάθηκε δύο φορές, επιτρέπει την εξαγωγή τροφίμων και λιπασμάτων, περιλαμβανομένης της αμμωνίας, από τα λιμάνια της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα Οδησσός, Χορνομόρσκ και Γιούζνι/Πιβντένιι.
Η Μόσχα αναφέρει πως οι ρωσικές εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων κινδυνεύουν από εμπόδια –όπως φραγμούς στην ασφάλιση και στις πληρωμές– τα οποία όπως λέει πρέπει να απομακρυνθούν.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε πως αν η Δύση δεν θέλει να είναι ειλικρινής σε αυτό που ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες επιδίωξε να κάνει με τη συμφωνία, τότε η Ουκρανία θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσει διαδρομές μέσω ξηράς και ποταμών για τις εξαγωγές.
Αν η Δύση εξακολουθήσει να αρνείται να απομακρύνει τα εμπόδια στις ρωσικές εξαγωγές, η Μόσχα θα εργαστεί εκτός της συμφωνίας για τα σιτηρά, δήλωσε ο Λαβρόφ μιλώντας δίπλα στον Τούρκο ομόλογό του σε συνέντευξη Τύπου στην Άγκυρα.
“Αν δεν έχουν την επιθυμία να προσεγγίσουν ειλικρινά αυτό που πρότεινε και προώθησε με τόση επιμονή ο κ. Γκουτέρες, εντάξει, ας συνεχίσουν να στέλνουν αυτά τα προϊόντα από την Ουκρανία διά ξηράς, σιδηροδρομικώς ή μέσω ποταμών”, είπε ο Λαβρόφ.
“Και εμείς θα εργαστούμε, αν χρειαστεί, εκτός του πλαισίου της πρωτοβουλίας αυτής. Έχουμε την ευκαιρία να το κάνουμε αυτό με την Τουρκία, με το Κατάρ — οι πρόεδροι συζήτησαν σχετικά σχέδια”, είπε ο Λαβρόφ.
Η Ρωσία και η Ουκρανία είναι δύο από τους μεγαλύτερους παραγωγούς αγροτικών προϊόντων στον κόσμο και σημαντικοί παίκτες στις αγορές σιταριού, κριθαριού, καλαμποκιού, ελαιοκράμβης, κραμβελαίου, ηλιόσπορων και ηλιελαίου. Η Ρωσία είναι κυρίαρχη επίσης στην αγορά λιπασμάτων.
Το υπουργείο Γεωργίας της Ρωσίας παρουσίασε το σχέδιό του για παραγωγή 120 εκατομμυρίων τόνων σιτηρών το 2023, σύμφωνα με το πρακτορείο Interfax που επικαλείται προσχέδιο ανακοίνωσης.
Μετά την υπογραφή της συμφωνίας σιτηρών για περίοδο 120 ημερών αυτή έχει παραταθεί δύο φορές, μία τον Νοέμβριο και μία Δεύτερη τον Μάρτιο, αν και η Ρωσία είπε πως η δεύτερη παράταση ήταν μόνο για 60 ημέρες.
Η Ρωσία έχει πει κατ΄επανάληψη πως οποιαδήποτε περαιτέρω παράταση της συμφωνίας για τα σιτηρά θα απαιτήσει την ικανοποίηση πλήθους απαιτήσεών της από τη Δύση, περιλαμβανομένης της επανασύνδεσης της ρωσικής Αγροτικής Τράπεζας (Rosselkhozbank) στο σύστημα πληρωμών SWIFT.
Μεταξύ των υπόλοιπων απαιτήσεων περιλαμβάνεται η επανάληψη των προμηθειών αγροτικών μηχανημάτων και εξαρτημάτων, η άρση των περιορισμών στην ασφάλιση και αντασφάλιση, η πρόσβαση σε λιμάνια, η επαναλειτουργία του αγωγού αμμωνίας Τολιάτι-Οδησσός και η αποδέσμευση περιουσιακών στοιχείων και λογαριασμών ρωσικών εταιριών που εμπλέκονται στις εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων.
(με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ / photo: pixabay)
