Και παρόλο που υπάρχουν είδη δελφινιών του γλυκού νερού του Αμαζονίου ζωντανά σήμερα, δεν είναι συγγενείς με αυτό το αρχαίο κήτος. Οι πλησιέστεροι ζωντανοί συγγενείς του είναι τα δελφίνια του ποταμού που ζουν περισσότερα από 6.000 μίλια (10.000 χιλιόμετρα) μακριά στη Νότια Ασία, σύμφωνα με ερευνητές που περιέγραψαν πρόσφατα το μέχρι τότε άγνωστο εξαφανισμένο θηλαστικό.
Η ανάλυση του πρόσφατα ταυτοποιημένου κρανίου του αρχαίου δελφινιού είπε στους παλαιοντολόγους ότι το σώμα του θα είχε μήκος τουλάχιστον 11 πόδια (3,5 μέτρα) – καθιστώντας το περίπου 20% έως 25% μεγαλύτερο από τα σύγχρονα δελφίνια του ποταμού και το μεγαλύτερο γνωστό δελφίνι του γλυκού νερού.
Αλλά το κρανίο, το οποίο είχε μήκος περίπου 27 ίντσες (70 εκατοστά), ήταν ημιτελές, επομένως το αρχαίο δελφίνι μπορεί να ήταν ακόμη μεγαλύτερο από αυτό, ανέφεραν οι επιστήμονες στις 20 Μαρτίου στο περιοδικό Science Advances , που δημοσιεύτηκε από την Αμερικανική Ένωση για την Πρόοδο του Επιστήμη .
Οι ερευνητές βρήκαν ένα μικροσκοπικό κρανίο με ανοιχτά μάτια και ένα γελοίο σαν καρτούν χαμόγελο. Θα μπορούσε να βοηθήσει στην επίλυση ενός εξελικτικού παζλ.
Αυτό που κάνει το εύρημα ακόμα πιο εξαιρετικό τη γνώση που προσφέρει για την εξελικτική ιστορία των δελφινιών του γλυκού νερού, καθώς αυτά τα πλάσματα είναι εξαιρετικά σπάνια στα απολιθώματα, έγραψαν οι συγγραφείς της μελέτης. Αυτό συμβαίνει επειδή τείνουν να υπάρχουν λιγότερα μεμονωμένα δελφίνια στα οικοσυστήματα του γλυκού νερού και τα ισχυρά ρεύματα νερού συνήθως εμποδίζουν τα απολιθώματα να διατηρηθούν καλά..=
Ονόμασαν το νεοανακαλυφθέν είδος Pebanista yacuruna. Το γένος αναφέρεται στον σχηματισμό Pebas του Περού, όπου βρέθηκε το απολίθωμα, και το «yacuruna» είναι ένας όρος για μυθικούς υδρόβιους ανθρώπους του τοπικού μύθου, στη γλώσσα των ιθαγενών Kichua.
«Πιστεύω ότι αυτή είναι μια αξιοσημείωτη ανακάλυψη, ιδιαίτερα δεδομένου ότι η Νότια Αμερική έχει ένα είδος δελφινιού ποταμού που ανήκει σε μια εντελώς διαφορετική ομάδα οδοντοκήτων (οδοντωτές φάλαινες)», δήλωσε ο Jorge Velez-Juarbe, συνεργάτης επιμελητής θαλάσσιων θηλαστικών στο Natural. Μουσείο Ιστορίας της Κομητείας του Λος Άντζελες, σε ένα email.
«(Με κάνει) επίσης να αναρωτιέμαι πόσα άλλα αρχεία εξαφανισμένων δελφινιών ποταμών περιμένουν να ανακαλυφθούν», είπε στο CNN ο Velez-Juarbe, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα.
Τα σύγχρονα δελφίνια του γλυκού νερού είναι γνωστά για τις εξαιρετικά επιμήκεις μύτες τους, σε σύγκριση με τις πιο σκληρές μύτες των θαλάσσιων δελφινιών. Υπάρχει το ποταμοδελφίνι της Νότιας Ασίας (γένος Platanista) και το δελφίνι του ποταμού Αμαζονίου (γένος Inia), γνωστό και ως ροζ δελφίνι του ποταμού, και οι δύο ομάδες περιλαμβάνουν πολλά είδη και υποείδη.
Το δελφίνι του ποταμού Yangtze της Κίνας (Lipotes vexillifer) αντιπροσωπεύει ένα τρίτο γένος, αλλά το είδος δεν έχει εμφανιστεί στη φύση εδώ και 40 χρόνια και μπορεί να έχει εξαφανιστεί, σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN). Στην πραγματικότητα, όλα τα υπάρχοντα είδη δελφινιών ποταμών κινδυνεύουν ή κινδυνεύουν κρίσιμα, λέει η IUCN.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν το απολίθωμα του δελφινιού του Αμαζονίου το 2018, κοντά στον ποταμό Napo στο Loreto του Περού. Ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Aldo Benites-Palomino, υποψήφιος διδάκτορας στο Τμήμα Παλαιοντολογίας του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης, είχε σταματήσει για να εξετάσει μερικά παράξενης όψης βραχώδη θραύσματα στο έδαφος, είπε στο CNN. Την ίδια στιγμή, ο συν-συγγραφέας της μελέτης John J. Flynn, επιμελητής απολιθωμάτων θηλαστικών στο Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στη Νέα Υόρκη, επεσήμανε αυτό που έμοιαζε με ένα κρανίο που προεξείχε από ένα ανάχωμα.
Μια διεθνής ομάδα ερευνητών ανακάλυψε το απολίθωμα κατά τη διάρκεια μιας αποστολής του 2018 στον ποταμό Napo στο Περού.
«Είπα: «Γεια, Τζον, αυτό συνδέεται με αυτό το κομμάτι που έχω στα χέρια μου;» θυμάται ο Μπενίτες-Παλομίνο. Αυτό που κρατούσε αποδείχθηκε ότι ήταν ένα βήμα – η στρογγυλεμένη άκρη μιας μύτης – από το ενσωματωμένο κρανίο. Καθώς το καθάρισαν αρκετά για να δουν τα σχήματα των υποδοχών των δοντιών, ο Benites-Palomino συνειδητοποίησε ότι κοίταζαν κάτι ασυνήθιστο.
«Αρχίσαμε να ουρλιάζουμε: «Είναι δελφίνι! Είναι δελφίνι!» είπε ο Μπενίτες-Παλομίνο.
Στην αρχή, νόμιζαν ότι θα αποδεικνυόταν ότι ήταν ένας αρχαίος συγγενής των σύγχρονων δελφινιών του Αμαζονίου. Αλλά ο περαιτέρω καθαρισμός αποκάλυψε ότι το μέγεθος και το σχήμα της κόγχης των ματιών έμοιαζε με αυτά των δελφινιών ποταμών της Νότιας Ασίας, τα οποία έχουν πολύ μικρότερα μάτια από τα ξαδέρφια τους στη Νότια Αμερική.
«Αυτή ήταν μια στιγμή που όλοι τρόμαξαν, γιατί δεν ήταν δελφίνι του Αμαζονίου», είπε ο Benites-Palomino. Αυτό είπε στους επιστήμονες ότι δύο τύποι δελφινιών είχαν μετακινηθεί ανεξάρτητα και σε διαφορετικές χρονικές στιγμές στην ενδοχώρα της περιοχής.
Ανακαλύπτοντας την ποικιλομορφία των δελφινιών
Τα πλατανιστοειδή – η ομάδα που περιλαμβάνει το P. yacuruna και τα σύγχρονα δελφίνια του ποταμού της Νότιας Ασίας – ήταν ευρέως διαδεδομένα πριν από περίπου 20 εκατομμύρια χρόνια. Οι πρόγονοι των σύγχρονων δελφινιών του Αμαζονίου ήταν κοινοί στους ωκεανούς περίπου 10 έως 6 εκατομμύρια χρόνια πριν, είπε ο Benites-Palomino.
Επειδή και οι δύο ομάδες δελφινιών ήταν τόσο διαφορετικές, ορισμένα είδη πιθανότατα αποτολμούσαν στα οικοσυστήματα των ποταμών και των λιμνών, αναζητώντας λιγότερο ανταγωνισμό για τροφή. Αυτό το περιβάλλον του γλυκού νερού του Αμαζονίου ήταν πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά και γεμάτο ζωή, όπου ζούσαν κροκόδειλοι, χελώνες και ψάρια, καθώς και θηλαστικά όπως βραδύποδες, τρωκτικά, οπληφόρα και πρωτεύοντα θηλαστικά.
«Σε γενικές γραμμές, σε αυτά τα οικοσυστήματα τα «δελφίνια του ποταμού» μπορούν να θεωρηθούν ως αρπακτικά της κορυφής», είπε ο Velez-Juarbe.
Το P. yacuruna ήταν ένα από τα πρώτα κύμα δελφινιών που δοκίμασαν τα νερά στους ποταμούς και τις λίμνες του Αμαζονίου. Η έλλειψη αρπακτικών στο νέο του σπίτι θα μπορούσε να εξηγήσει πώς το είδος εξελίχθηκε για να γίνει τόσο μεγάλο, σύμφωνα με τη μελέτη. Αλλά οι περιβαλλοντικές αλλαγές όπως η ξηρασία μπορεί αργότερα να καταδίκασαν το P. yacuruna και να το οδήγησαν σε εξαφάνιση, ανοίγοντας τον βιότοπο του γλυκού νερού στους προγόνους των σωζόμενων ροζ δελφινιών του ποταμού.
Ο παλαιοντολόγος Aldo Benites-Palomino προετοιμάζει το ολότυπο κρανίο Pebanista yacuruna στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Λίμα το 2018. Ροδόλφο Σάλας-Γισμόντι
«Γνωρίζουμε τώρα ότι αυτό το είδος ζούσε εκεί στο παρελθόν, αλλά επίσης ο Αμαζόνιος είναι σημαντικός για την υφιστάμενη Inia geoffrensis», είπε ο Benites-Palomino. «[Η ανακάλυψη] υπογραμμίζει ότι αυτό είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό περιβάλλον για την εξέλιξη των κητοειδών του γλυκού νερού».
Η εξαφάνιση του P. yacuruna είναι μια ζοφερή υπενθύμιση ότι αυτό το σημαντικό περιβάλλον διαταράσσεται πολύ εύκολα. Σήμερα, τα σύγχρονα δελφίνια του Αμαζονίου αντιμετωπίζουν ένα αβέβαιο μέλλον, κυρίως λόγω της ρύπανσης υδραργύρου από την εξόρυξη χρυσού που εισβάλλει στην τροφική αλυσίδα, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο Άγριας Ζωής . Το νεοανακαλυφθέν απολίθωμα υποδηλώνει την ευθραυστότητα των οικοσυστημάτων του γλυκού νερού και την ευπάθεια των κατοίκων τους —παρελθόν και παρόν— στις περιβαλλοντικές αλλαγές, είτε αυτές είναι φυσικές είτε ανθρωπογενείς, πρόσθεσε ο Velez-Juarbe.
«Το Pebanista προσθέτει ένα άλλο στρώμα στην περίπλοκη εξελικτική ιστορία των κητωδών και ιδιαίτερα των «δελφινιών του ποταμού», τα λίγα είδη που επιβιώνουν μέχρι σήμερα δεν είναι παρά τα τελευταία απομεινάρια ομάδων που κάποτε ήταν πιο διαφορετικές».
photo: pixabay
