Η μελέτη, που ξεκίνησε το 2018, αντιπροσωπεύει μια άνευ προηγουμένου προσπάθεια ανάλυσης των αρχαίων τοιχογραφιών με σύγχρονη τεχνολογία, οδηγώντας σε αποκαλύψεις για τις τεχνικές και τα υλικά που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι καλλιτέχνες. Τα αποτελέσματα έχουν εκτεταμένες επιπτώσεις στην κατανόησή μας για την αιγυπτιακή τέχνη και τις πολιτιστικές της συνδέσεις.
Το έργο είναι μια κοινοπραξία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κέντρου Αρχαιομετρίας (CEA) στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης, του Εργαστηρίου Μοριακής και Δομικής Αρχαιολογίας (LAMS) στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού-Σορβόννης και του Κέντρου Μελετών και Τεκμηρίωσης της Αρχαίας Αιγύπτου ( CEDAE) υπό το Ανώτατο Συμβούλιο Αρχαιοτήτων (Α.Σ.Α.). Χρησιμοποιώντας ένα φορητό εργαστήριο, η ομάδα μπόρεσε να πραγματοποιήσει μη επεμβατική φυσικοχημική ανάλυση in situ, αποφεύγοντας τη ζημιά στις εύθραυστες τοιχογραφίες.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια αυστηρή και συστηματική προσέγγιση, σε αντίθεση με προηγούμενες μεθόδους που συχνά περιορίζονταν σε μεμονωμένες αναλύσεις. Αυτή η ολοκληρωμένη μελέτη είχε στόχο να κατανοήσει όχι μόνο τις χρωστικές και τα συνδετικά που χρησιμοποιούνται αλλά και το ευρύτερο πολιτισμικό πλαίσιο και τις καλλιτεχνικές τεχνικές. Ο David Strivay, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης, εξήγησε: Με αυτές τις αναλύσεις, ελπίζουμε να κατανοήσουμε την επιλογή και την εφαρμογή των χρωστικών και συνδετικών που χρησιμοποιούνται σε αυτές τις τοιχογραφίες, αλλά και να κάνουμε συγκρίσεις με προηγούμενες αναλύσεις και αυτές που θα πραγματοποιήσουμε σε το μέλλον .
Η πρώτη σημαντική ανακάλυψη του έργου ήρθε με την ανάλυση του τάφου του Thutmose III, όπου οι ερευνητές βρήκαν έναν ασυνήθιστο συνδυασμό χρωστικών υψηλής ποιότητας και καινοτόμων συνδυασμών χρωμάτων. Αυτό το εύρημα αμφισβήτησε τις υπάρχουσες αντιλήψεις για την αρχαία αιγυπτιακή τέχνη και πρότεινε πολιτιστικές ανταλλαγές με τον μινωικό πολιτισμό. Η Catherine Defeyt, ερευνήτρια της FED-tWIN στο CEA, δήλωσε: Οι αναλύσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του 2024 αποκάλυψαν ένα άνευ προηγουμένου μείγμα χρωμάτων και χρωστικών υψηλής ποιότητας. Αυτή η παρατήρηση θέτει υπό αμφισβήτηση την καθιερωμένη γνώση για την αιγυπτιακή τέχνη. Ο Philippe Martinez, Αιγυπτιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού-Σορβόννης και επικεφαλής του έργου, πρόσθεσε: Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται θα μπορούσαν να είναι αποτέλεσμα έντονων πολιτιστικών ανταλλαγών με τον Μινωικό κόσμο .
Η λεπτομερής μελέτη των χρωστικών και των καλλιτεχνικών τεχνικών παρείχε επίσης πληροφορίες για τη συμβολική σημασία των χρωμάτων. Για παράδειγμα, οι μαύρες γραμμές του ματιού oujdat , που συχνά χρησιμοποιούνται για μαγική και ιατρική προστασία, αποτελούνταν από γαλένα, μια μαύρη ορυκτή σκόνη που χρησιμοποιήθηκε επίσης στο αρχαίο αιγυπτιακό μακιγιάζ. Αυτό το εύρημα, μαζί με άλλα, υποδεικνύει μια περίπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ καλλιτεχνικών, μαγικών και ιατρικών πρακτικών στην αρχαία Αίγυπτο.
Παρά τις υλικοτεχνικές δυσκολίες λόγω της θέσης του τάφου και των προβλημάτων αερισμού, το φορητό εργαστήριο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία του έργου. Η ομάδα μάλιστα δημιούργησε ένα τρισδιάστατο μοντέλο του τάφου, προσφέροντας μια νέα προοπτική στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του. Ο Philippe Martinez τόνισε τη σημασία αυτής της έρευνας για την ενίσχυση της κατανόησής μας για τον αρχαίο αιγυπτιακό πολιτισμό, δηλώνοντας ότι αυτές οι ανακαλύψεις θα μπορούσαν να καθοδηγήσουν τις μελλοντικές προσπάθειες αποκατάστασης από το Ανώτατο Συμβούλιο Αρχαιοτήτων.
photo: pixabay
