Αυτός ο οικισμός, γνωστός ως Tossal de Baltarga, αποτεφρώθηκε τόσο γρήγορα και βίαια που οι κάτοικοι δεν είχαν καμία ευκαιρία να σώσουν τα ζώα τους ή τα πολύτιμα υπάρχοντά τους.
Η καταστροφή, που χρονολογείται από τα τέλη του 3ου αιώνα π.Χ., συμπίπτει με την περίοδο του Β’ Πουνικού Πολέμου, όταν οι Καρχηδονιακές δυνάμεις του Αννίβα διέσχισαν τα Πυρηναία για να εμπλακούν με τους Ρωμαίους.
Ο Δρ Oriol Olesti Vila του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης, ο οποίος συνέγραψε την αρχική μελέτη στο Frontiers in Environmental Archaeology , υποστηρίζει ότι αυτό το βίαιο γεγονός πιθανότατα συνδέεται με αυτήν την ιστορική σύγκρουση.
Ο Olesti Vila επισημαίνει ότι η ολοκληρωμένη αποτέφρωση της τοποθεσίας υπαινίσσεται ένα σημαντικό επεισόδιο πολέμου, υπογραμμίζοντας περαιτέρω την αγριότητα της πυρκαγιάς.
Το Tossal de Baltarga, ένας οικισμός της κοινότητας Cerretani, δεν είχε αμυντικά τείχη, αλλά διέθετε στρατηγικό πλεονέκτημα πάνω από τον ποταμό και τις κύριες εμπορικές οδούς. Η απότομη πυρκαγιά διατήρησε έναν πλούτο οργανικού υλικού, επιτρέποντας στους αρχαιολόγους να ανασυνθέσουν τον τρόπο ζωής των πρώην κατοίκων του.
Αυτές οι κοιλάδες είχαν μεγάλη οικονομική και στρατηγική σημασία , λέει ο Olesti Vila. Σημειώνει ότι η διέλευση του Αννίβα από τα Πυρηναία περιελάμβανε αψιμαχίες με τοπικές φυλές, πιθανώς τους Cerretani. Λίγα αρχαιολογικά απομεινάρια αυτής της αποστολής έχουν απομείνει, καθιστώντας το Tossal de Baltarga μια κρίσιμη τοποθεσία για την κατανόηση της περιόδου.
Μια διώροφη κατασκευή, υπέστη πλήρη κατάρρευση καθώς η φωτιά κατέστρεψε την ξύλινη στέγη, τα δοκάρια στήριξης και τον επάνω όροφο. Ανάμεσα στα ερείπια, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μια σιδερένια λαβή και ένα χρυσό σκουλαρίκι κρυμμένο σε ένα μικρό δοχείο.
Ο επάνω όροφος φαινόταν να ήταν χωρισμένος σε χώρους μαγειρέματος και παραγωγής υφασμάτων, όπως αποδεικνύεται από πολυάριθμες ατράκτους και βάρη αργαλειού, υποδηλώνοντας την κλώση και την ύφανση μαλλιού από πρόβατα και κατσίκια που φυλάσσονταν στο ισόγειο. Επιπλέον, βρήκαν αναλώσιμους κόκκους όπως βρώμη και κριθάρι, και μαγειρικά σκεύη που έφεραν υπολείμματα γάλακτος και χοιρινού στιφάδο.
Αν και δεν βρέθηκαν ανθρώπινα υπολείμματα, έξι ζώα —τέσσερα πρόβατα, μια κατσίκα και ένα άλογο— δεν γλίτωσαν. Το άλογο, το οποίο πιθανότατα επέβαιναν οι ιδιοκτήτες του κτιρίου, ήταν αρκετά παλιό και είχε ένα μεταλλικό κομμάτι στο στόμα του. Τα ζώα πιθανότατα παγιδεύτηκαν στα ξύλινα περιβλήματά τους από μια κλειστή πόρτα, όπως υποδεικνύεται από απανθρακωμένα ξύλα στην είσοδο.
Αυτός ο περιορισμός, ασυνήθιστος για την κοινότητα, υποδηλώνει αυξημένο φόβο σύγκρουσης. Η ανάλυση ισοτόπων αποκάλυψε ότι ορισμένα πρόβατα είχαν βοσκήσει σε πεδινούς βοσκότοπους, πιθανώς μέσω διευθετήσεων με γειτονικές κοινότητες.
Αυτές οι ορεινές κοινότητες δεν ήταν απομονωμένες αλλά συνδέονταν με τις γύρω περιοχές, ανταλλάσσοντας αγαθά και πολιτιστικές πρακτικές , εξηγεί ο Olesti Vila. Η πολύπλοκη οικονομία του οικισμού αντικατοπτρίζει μια κοινωνία της Εποχής του Σιδήρου καλά προσαρμοσμένη στο περιβάλλον της, που εκμεταλλεύεται τους ορεινούς πόρους διατηρώντας παράλληλα εξωτερικές συνδέσεις.
Η ξαφνική φύση της καταστροφής, χωρίς χρόνο να απελευθερωθούν τα ζώα, συνεπάγεται μια απροσδόκητη επίθεση. Το κρυμμένο χρυσό σκουλαρίκι υποδηλώνει περαιτέρω ότι οι κάτοικοι περίμεναν μια απειλή, πιθανώς τις δυνάμεις του Αννίβα. Αυτό, σε συνδυασμό με τον ασυνήθιστο αριθμό των ζώων που είναι εγκλωβισμένα σε ένα μικρό στάβλο, ενισχύει την ιδέα ενός επικείμενου κινδύνου.
Η τύχη των κατοίκων του Tossal de Baltarga παραμένει αβέβαιη, αλλά η τοποθεσία αργότερα καταλήφθηκε ξανά και οχυρώθηκε από τους Ρωμαίους. Αυτή η εκ νέου κατάληψη περιελάμβανε την κατασκευή σημαντικών αμυντικών συστημάτων, όπως ένας εντυπωσιακός πύργος σκοπιάς, πιθανώς ως απάντηση στην καταστροφή που θυμόμαστε.
photo: pixabay
