Όσον αφορά τον κινηματογράφο, μια από τις πιο συνηθισμένες πλοκές σε ταινίες θρίλερ, είναι να βλέπουμε ζόμπι να κυνηγούν ανθρώπους. Ο πρωταγωνιστής αρχίζει να πιστεύει ότι ο γείτονας συμπεριφέρεται περίεργα πριν συνειδητοποιήσει ότι ολόκληρη η γειτονιά είναι γεμάτη από αιμοδιψή ζόμπι. Λίγες σκηνές αργότερα, οι πόλεις καίγονται και η κοινωνία έχει κατέβει σε μια ζώνη μάχης κάθε άνθρωπος για τον εαυτό του. Ζόμπι μανιασμένα, με νεκρά μάτια που αναζητούν την επόμενη μπουκιά σάρκας τους, καταδιώκουν τη γη, η οποία έχει μολυνθεί από κάποιο είδος φανταστικού, ανίατου ιού.
Η γνωστή σειρά The Last of Us του HBO , που βασίζεται σε ένα βιντεοπαιχνίδι με το ίδιο όνομα, σπάει το καλούπι —τουλάχιστον με επιδημιολογική έννοια. Αντί για ένα φανταστικό παθογόνο, τα ζόμπι της σειράς μολύνονται με έναν παρασιτικό μύκητα που υπάρχει στην πραγματικότητα στη φύση. Ονομάζεται Cordyceps, και μπορεί πραγματικά να κλέψει τον εγκέφαλο και το σώμα των εντόμων, μετατρέποντάς τα σε ζόμπι της πραγματικής ζωής.
Ο μύκητας των ζόμπι-μυρμηγκιών
Οι πιο διάσημοι παρασιτικοί μύκητες – και η έμπνευση για το The Last of Us , σύμφωνα με τον δημιουργό του παιχνιδιού και της σειράς Neal Druckmann – είναι ο Ophiocordyceps unilateralis , κοινώς γνωστός ως «μύκητας ζόμπι-μυρμήγκι». Ζει στα τροπικά δάση της Αυστραλίας, της Βραζιλίας και της Ταϊλάνδης και αναπαράγεται παίρνοντας τον έλεγχο των σωμάτων ανυποψίαστων μυρμηγκιών που τρέφονται στο δάσος.
Ποια η διαδικασία που ακολουθεί ο μύκητας για να καταλάβει τα σώματα των εντόμων… και των εγκέφαλό τους!!!
Πρώτον, τα σπόρια του μύκητα προσκολλώνται στον εξωσκελετό των μυρμηγκιών που αναζητούν τροφή πριν πιέσουν το εσωτερικό τους και χρησιμοποιήσουν το σώμα του εντόμου για τροφή και προστασία. Στη συνέχεια, το παράσιτο αναπτύσσει μυκητιακά κύτταρα δίπλα στον εγκέφαλο του ξενιστή του, εκκρίνοντας τελικά ενώσεις που του επιτρέπουν να καταλάβει το κεντρικό νευρικό σύστημα του μυρμηγκιού!!!
Καθώς η μόλυνση εξελίσσεται, το μυρμήγκι υφίσταται σπασμούς που το τινάζουν από τη φωλιά του ψηλά στο θόλο και πίσω στο δάσος. Από εκεί, το μυρμήγκι αναγκάζεται να σκαρφαλώσει περίπου 10 ίντσες από το έδαφος (το τέλειο μικροκλίμα για ανάπτυξη μυκήτων), να κλειδώσει τα σαγόνια του σε ένα φύλλο και να περιμένει να πεθάνει. Λίγες μέρες αργότερα, μανιτάρια ανθίζουν από το κεφάλι του μυρμηγκιού, ρίχνοντας νέα σπόρια στο έδαφος και ξεκινώντας την όλη διαδικασία από την αρχή.
Διαφορετικά είδη Cordyceps μολύνουν διαφορετικά είδη εντόμων —και το καθένα χρειάστηκε εκατομμύρια χρόνια για να τελειοποιήσει το συγκεκριμένο είδος παρασιτισμού του.
Λόγοι για να παραμείνετε ήρεμοι… για την ώρα
Τα καλά νέα είναι ότι το Cordyceps έχει λίγες πιθανότητες έναντι των ανθρώπων. Κάθε είδος μύκητα που μετατρέπει τον ξενιστή σε ζόμπι είναι τόσο προσανατολισμένο προς το είδος του ξενιστή του που ένας μύκητας που μολύνει τα μυρμήγκια σε ένα μέρος του κόσμου δεν μπορεί να μολύνει το ίδιο μυρμήγκι σε διαφορετικό μέρος.
Επιπλέον, οι άνθρωποι δεν είναι έντομα. Είμαστε περίπλοκα πλάσματα με πολύ υψηλή θερμοκρασία σώματος για να επιβιώσουν οι περισσότεροι μύκητες, για να μην αναφέρουμε το προηγμένο ανοσοποιητικό μας σύστημα. Πιθανότατα θα χρειαζόταν το Cordyceps εκατομμύρια χρόνια για να καταλάβουμε πώς να κατακτήσουμε τον εγκέφαλο και το κεντρικό νευρικό μας σύστημα.
Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι καταναλώνουν κορντίσεψ (φαρμακευτικό μανιτάρι) επί αιώνες χωρίς να μετατρέπονται σε ζόμπι. Ένα παραδοσιακό κινέζικο φάρμακο, το Cordyceps παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο σε ορισμένα πραγματικά εκκεντρικά προϊόντα ευεξίας που διατίθενται στο εμπόριο.
Φυσικά, υπάρχουν μύκητες που επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας. Οι μύκητες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην παραγωγή αιθανόλης, του μέρους της μπύρας που σε μεθύζει, και τα παραισθησιογόνα μανιτάρια αυξάνουν τη δραστηριότητα σε ορισμένα μέρη του εγκεφάλου.
Δεν υπάρχουν βέβαια στοιχεία για το τι μύκητες και μικροοργανισμούς μπορεί ήδη να έχουν αναπτύξει επιστήμονες σε διάφορα μέρη του κόσμου και δεν μπορούμε να ξέρουμε σίγουρα αν δεν το δούμε με τα μάτια μας…
(photo: pixabay)