Ο θρύλος του Παλλάντιου αναφέρεται σε πολλά έργα της κλασικής λογοτεχνίας, με πιο διάσημο την Αινειάδα του Βιργίλιου . Σύμφωνα με την ιστορία, η πόλη ιδρύθηκε από τον Εύανδρο, βασιλιά της Αρκαδίας, μια περιοχή στην καρδιά της ελληνικής Πελοποννήσου. Λέγεται ότι ο Εύανδρος έφτασε στα εδάφη κοντά στον ποταμό Τίβερη πολύ πριν από τον Τρωικό πόλεμο και εγκαταστάθηκε στον Παλατίνο λόφο, όπου ίδρυσε μια μικρή πόλη που ονόμασε Παλλάντιο προς τιμήν του προγόνου του Πάλλα.

Οι αρχαίοι Ρωμαίοι πίστευαν ότι ήταν αυτός, ο Εύανδρος που μετέφερε την Ελληνική λατρεία των θεών στην Ιταλία (π.χ. λατρεία του Πάνα, Λουπερκάλια) και αυτός που επινόησε το Λατινικό αλφάβητο. Ο Εύανδρος λατρεύτηκε σαν θεότητα μετά τον θάνατό του με έναν βωμό, που οικοδομήθηκε προς τιμή του στον Αβεντίνο λόφο.

Ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς , Έλληνας ιστορικός της ρωμαϊκής περιόδου, παρέχει παρόμοια αφήγηση αλλά με επιπλέον λεπτομέρειες. Στα γραπτά του αναφέρει ότι οι Αρκάδες, με αρχηγό τον Εύανδρο, έχτισαν μια πόλη κοντά σε έναν από τους επτά λόφους της Ρώμης , την οποία ονόμασαν Παλλάντιον , προς τιμήν της μητρόπολης τους στην Αρκαδία. Το γεγονός αυτό, σύμφωνα με τον Διονύσιο, έλαβε χώρα εξήντα περίπου χρόνια πριν από τον Τρωικό πόλεμο , τοποθετώντας το Παλλάντιο ως μια από τις πρώτες πόλεις της περιοχής που αργότερα θα γίνει Ρώμη.

Και οι Αρκάδες, όπως τους συμβούλεψε η νύμφη Θέμιδα μέσω έμπνευσης, η μητέρα του Εύανδρου, διάλεξαν έναν λόφο, όχι μακριά από τον Τίβερη, που τώρα βρίσκεται κοντά στο κέντρο της πόλης της Ρώμης, και δίπλα σε αυτόν τον λόφο, έχτισαν ένα μικρό χωριό αρκετό για να χωράει τα δύο πλοία με τα οποία είχαν έρθει από την Ελλάδα. Ωστόσο, η μοίρα όρισε ότι αυτό το χωριό θα ξεπερνούσε όλες τις άλλες πόλεις, ελληνικές ή βάρβαρες, όχι μόνο σε μέγεθος αλλά και στο μεγαλείο της αυτοκρατορίας του και σε όλες τις άλλες μορφές ευημερίας και θα γιορταζόταν πάνω απ’ όλα όσο διαρκούσε η θνητότητα. Ονόμασαν την πόλη Παλλάντιο από το όνομα της μητέρας τους στην Αρκαδία. Τώρα, όμως, οι Ρωμαίοι το αποκαλούν Palatium, δηλαδή Παλατίνο Λόφο, αφού ο χρόνος έκρυψε την καταγωγή του, και αυτό το όνομα έχει προκαλέσει πολλές παράλογες ετυμολογίες.

Ο Στράβων απηχεί επίσης αυτό το θέμα, επικαλούμενος τον Ρωμαίο νομικό και ιστορικό Λούκιο Κοέλιο Αντίπατρο, ο οποίος ισχυρίζεται ότι η Ρώμη είναι ελληνική αποικία :

Ωστόσο, υπάρχει και μια άλλη παλαιότερη και πιο μυθική αφήγηση, σύμφωνα με την οποία η Ρώμη ήταν μια Αρκαδική αποικία που ίδρυσε ο Εύανδρος, θρυλικός ήρωας από την Αρκαδία. Φιλοξένησε τον Ηρακλή όταν οδηγούσε τα βοοειδή του Γηρυώνα και πληροφορούμενος από τη μητέρα του Νικοστράτη (που ήταν ειδικευμένη στην προφητεία) ότι όταν ο Ηρακλής τελείωσε τους κόπους του προοριζόταν να γραφτεί στους θεούς, τον ενημέρωσε επί του θέματος. Αφιέρωσε ένα άλσος γι’ αυτόν και πρόσφερε θυσίες με τον ελληνικό τρόπο, μια θυσία που συνεχίζεται προς τιμή του Ηρακλή μέχρι σήμερα. Ο Ρωμαίος ιστορικός Κοέλιο πιστεύει ότι αυτό είναι η απόδειξη ότι η Ρώμη είναι ελληνική αποικία, καθώς η θυσία στον Ηρακλή με ελληνικό στυλ ήρθε από την πατρίδα του. Οι Ρωμαίοι τιμούν επίσης τη μητέρα του Εύανδρου με το όνομα Καρμέντα, θεωρώντας την μια από τις νύμφες.

Το όνομα Carmenta προέρχεται από το λατινικό carmen , που σημαίνει μαγικό ξόρκι, χρησμός ή τραγούδι, και επίσης η ρίζα της αγγλικής λέξης charm . Το αρχικό της όνομα ήταν Νικοστράτη ( ελληνικά : Νικοστράτη , “νίκη-στρατός”), αλλά αργότερα άλλαξε για να τιμήσει τη φήμη της για τους χρησμούς (Λατινικός ενικός: carmen ).

Στην Αινειάδα , το Παλλάντιο παίζει έναν κρίσιμο ρόλο ως ένα μέτριο προοίμιο για τη μελλοντική δόξα της Ρώμης. Ο Εύανδρος και ο γιος του Πάλλας υποδέχονται με τιμές τον Τρωικό ήρωα Αινεία καθώς ζητά τη βοήθειά τους στον πόλεμο εναντίον των Ρουτουλιανών (λαός του Λατίου) με επικεφαλής τον βασιλιά τους Τύρνο.

Η τραγωδία του θανάτου του Πάλλα στα χέρια του Τύρνου είναι μια από τις πιο συγκινητικές στιγμές στο ποίημα και ο αντίκτυπός της είναι τέτοιος που οδηγεί τον Αινεία να πάρει μια μοιραία απόφαση εναντίον του εχθρού του, σκοτώνοντάς τον.

Αυτή η συμμαχία είναι θεμελιώδης για την επική αφήγηση του Βιργίλιου, καθώς ενισχύει την ιδέα ότι οι μελλοντικοί Ρωμαίοι συνδέθηκαν, από τη μυθική τους καταγωγή, με τους μεγάλους ήρωες της ελληνικής μυθολογίας.

Ο συγγραφέας Λίβιος αναφέρει επίσης την πόλη της Ρώμης στην ιστορία του , εξηγώντας την προέλευση του φεστιβάλ Lupercalia, μια ιεροτελεστία μύησης στην ενηλικίωση για εφήβους που επιβίωσαν για ένα διάστημα κυνηγώντας στο δάσος, σαν ανθρώπινοι λύκοι. Περιέργως, το Αρκαδικό Παλλάντιο, από το οποίο καταγόταν ο Ευάνδρος, είχε ιδρυθεί από τον Πάλλα, γιο του Λυκάονα (τον οποίο ο Δίας είχε μεταμορφώσει σε λύκο).

Λέγεται ότι το φεστιβάλ Lupercalia, το οποίο τηρείται ακόμη, γιορταζόταν ήδη εκείνες τις ημέρες στον λόφο Palatine. Αυτός ο λόφος ονομαζόταν αρχικά Παλλάντιο, από την ομώνυμη πόλη της Αρκαδίας. το όνομα αργότερα άλλαξε σε Palatium. Ο Έβαντερ, ένας Αρκάδιος, είχε στην κατοχή του αυτή την περιοχή πολλά χρόνια πριν και είχε καθιερώσει ένα ετήσιο αρκαδικό φεστιβάλ στο οποίο νεαροί άνδρες έτρεχαν γυμνοί για σπορ και γλέντι, προς τιμήν του Πάνα Λυκαίου, τον οποίο οι Ρωμαίοι ονόμασαν αργότερα Inuus.

Το όνομα του Παλλάντιου , όπως και πολλών αρχαίων πόλεων, καλύπτεται από ετυμολογίες που αναμειγνύουν θρύλους και γενεαλογίες. Ο Βιργίλιος ισχυρίζεται ότι η πόλη ονομάστηκε προς τιμήν του Πάλλα του γιού του Εύανδρου, ενώ άλλοι συγγραφείς, όπως ο Παυσανίας και ο Δίων ο Κάσσιος, προτείνουν ότι το όνομα προέρχεται από την αρχική πόλη του Εύανδρου στην Αρκαδία.

Ο μύθος του Παλλάντιου ήταν κάτι περισσότερο από έναν αρχαίο μύθο. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ρωμαϊκής μυθολογίας. Τοποθετώντας τον Εύανδρο έναν Αρκάδιο βασιλιά, ως έναν από τους πρώτους ιδρυτές αυτού που αργότερα θα γινόταν Ρώμη, οι Ρωμαίοι δημιούργησαν μια πολιτιστική γέφυρα που εξύψωσε το μεγαλείο της Ρώμης, δείχνοντας ότι ακόμη και στις απαρχές της, είχε δεσμούς με τις πιο σεβαστές παραδόσεις και ήρωες του αρχαίου κόσμου.

Στο πέρασμα των αιώνων, η ύπαρξη της αρχαίας ελληνικής πόλης του Παλλαντίου έγινε αποδεκτή ως ιστορικό γεγονός. Συγγραφείς όπως ο Γάιος Ιούλιος Σολίνος ένας Λατίνος γραμματικός και γεωγράφος που γράφει μεταξύ 3ου και 4ου αιώνα μ.Χ., λέει ότι ορισμένοι πιστεύουν ότι ήταν ο Εύανδρος που επινόησε το όνομα Ρώμη για τη νέα πόλη.

Ακόμη και τον 19ο αιώνα, συγγραφείς όπως ο Fustel de Coulanges αναφέρουν ακόμα το Παλλάντιο στα έργα τους ως αναμφισβήτητο γεγονός.

Δείτε ΦΩΤΟ ΕΔΩ

photo: pixabay