Η αντίδραση της γενικής διευθύντριας, η οποία έχει την αρμοδιότητα της εκπροσώπησης του Διεθνούς Οργανισμού, δηλώνει την πραγματική ανησυχία και το ενδιαφέρον του. Βεβαίως, θα πρέπει να περιμένουμε τα αποτελέσματα της έκθεσης των επιθεωρητών που εξετάζουν την αλλαγή του status της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας, από μουσεία σε τεμένη». Τα παραπάνω δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφων σχετικά με «την επίσημη απάντηση της UNESCO στις ψευδείς δηλώσεις του υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας της περασμένης εβδομάδας», σύμφωνα με ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ.
Η ανακοίνωση του διεθνούς οργανισμού αναφέρει ότι «η UNESCO αντέδρασε στην αλλαγή του καθεστώτος της Αγίας Σοφίας ήδη από τον Ιούλιο του 2020». Επίσης πληροφορεί ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία επιθεώρησης που ξεκίνησε τον Οκτώβριο «για να εξετάσει λεπτομερώς κάθε μια από τις πιθανές επιπτώσεις αυτής της αλλαγής του καθεστώτος και τον αντίκτυπό τους στην εξαιρετική καθολική αξία της Αγίας Σοφίας […]. Η έκθεση στην οποία αναφέρεται δεν έχει οριστικοποιηθεί και είναι πρόωρο να εξαχθούν συμπεράσματα αυτήν τη στιγμή», συμπληρώνει.
Ολόκληρη η ανακοίνωση της UNESCO έχει ως εξής:
«Ως απάντηση σε πολλές ανακριβείς δηλώσεις και λάθη που κυκλοφορούν στον τύπο σχετικά με την κατάσταση της Αγίας Σοφίας, η UNESCO επιθυμεί να υπενθυμίσει τα ακόλουθα: Η UNESCO αντέδρασε στην αλλαγή του καθεστώτος της Αγίας Σοφίας ήδη από τον Ιούλιο του 2020 και εξέφρασε την ανησυχία της ως προς αυτό. Αυτή η θέση παρέμεινε σταθερή από τότε. Η UNESCO ξεκίνησε αμέσως μια διαδικασία επιθεώρησης και έστειλε μια αποστολή επιτόπου, από τις 5 έως τις 9 Οκτωβρίου 2020, με επικεφαλής έναν επιφανή εμπειρογνώμονα πολιτιστικής κληρονομιάς, για να εξετάσει λεπτομερώς κάθε μια από τις πιθανές επιπτώσεις αυτής της αλλαγής του καθεστώτος και τον αντίκτυπό τους στην εξαιρετική καθολική αξία της Αγίας Σοφίας. Αυτή η επιθεώρηση, η οποία καλύπτει διάφορα στοιχεία στις Ιστορικές Περιοχές της Κωνσταντινούπολης, ιδίως την Αγία Σοφία και τη Μονή Χώρας, βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Η έκθεση στην οποία αναφέρεται δεν έχει οριστικοποιηθεί και είναι πρόωρο να εξαχθούν συμπεράσματα αυτήν τη στιγμή.
Το έργο της UNESCO διέπεται από τις αυστηρές αξίες και διαδικασίες που καθιερώθηκαν από τη Σύμβαση του 1972 σχετικά με την προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς, η οποία επικυρώθηκε από 194 κράτη. Η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς, αποτελούμενη από 21 εκπροσώπους των Κρατών Μερών της Σύμβασης, είναι υπεύθυνη για την εφαρμογή της Σύμβασης Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Τα αποτελέσματα της αποστολής και οι τρέχουσες επιθεωρήσεις θα υποβληθούν στην Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς στην επόμενη σύνοδό της, που έχει προγραμματιστεί για τον Ιούνιο / Ιούλιο 2021».
