Σχεδόν 2.000 Ρώσοι στρατιώτες, μέλη της ειρηνευτικής αποστολής, είχαν αποσταλεί στην αποσχισθείσα περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ τον Νοέμβριο του 2020 στο πλαίσιο μιας συμφωνίας με τη μεσολάβηση της Μόσχας που τερμάτισε έναν πόλεμο έξι εβδομάδων μεταξύ αζέρικων και αρμένικων δυνάμεων.
Παρά τη ρωσική ανάπτυξη, τον Σεπτέμβριο του 2023, το Αζερμπαϊτζάν εξαπέλυσε νέα επίθεση-αστραπή και κατέλαβε ολόκληρο το Ναγκόρνο Καραμπάχ, χωρίς οι ρωσικές δυνάμεις να παρέμβουν, βάζοντας τέλος σε τρεις δεκαετίες σύγκρουσης για τον έλεγχο του θύλακα.
Ως αποτέλεσμα της επίθεσης, τουλάχιστον 100.000 Αρμένιοι κάτοικοι του θύλακα εγκατέλειψαν την περιοχή και οι Αρμένιοι ηγέτες της αποσχισθείσας περιοχής συνελήφθησαν.
Η πολιτική ηγεσία της Αρμενίας κατηγόρησε τη Μόσχα εκείνη την περίοδο για απραξία και ότι δεν προστατεύσει τα αρμενικά συμφέροντα, μια κατηγορία που η Ρωσία απέρριψε. Η Ρωσία θεωρείτο επί μακρόν και κατά παράδοση διαιτητής στον Καύκασο.
Η Μόσχα ανακοίνωσε νωρίτερα αυτό το μήνα ότι οι ειρηνευτικές δυνάμεις της ξεκίνησαν την αποχώρησή τους από το Καραμπάχ και από άλλες περιοχές, τερματίζοντας μια ανάπτυξη που ήταν προγραμματισμένο να διαρκέσει έως το 2025.
Στρατιωτικοί αξιωματικοί από τη Ρωσία, την Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν παρευρέθηκαν στη σημερινή τελετή στο κέντρο παρακολούθησης, που βρίσκεται κοντά στην πόλη-φάντασμα Αγκντάμ σε ένα τμήμα του Καραμπάχ που ελέγχεται από το Μπακού από το 2020.
Δεκάδες Ρώσοι και Τούρκοι μέλη ειρηνευτικών δυνάμεων ντυμένοι με στρατιωτικές στολές καθώς και Αζέροι στρατιώτες κάθισαν σε πτυσσόμενες καρέκλες κάτω από καθαρό ουρανό και παρακολούθησαν μια παράσταση παραδοσιακών αζερικών χορών.
Ο Σεργκέι Ιστράκοφ, αναπληρωτής αρχηγός του γενικού επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων της Ρωσίας, επαίνεσε τις φιλικές σχέσεις μεταξύ Ρωσίας, Τουρκίας και Αζερμπαϊτζάν σε μια ομιλία του στο συγκεντρωμένο πλήθος.
«Εκ μέρους του υπουργού Άμυνας και του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου, εκφράζω την ευγνωμοσύνη μου στους στρατιώτες της Ρωσίας, της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν, που εκτέλεσαν επάξια το στρατιωτικό τους καθήκον στο όνομα της ειρήνης και της ηρεμίας σε όλο τον Νότιο Καύκασο», δήλωσε ο Ιστράκοφ.
«Το επιτυχημένο έργο του κέντρου, που βασίστηκε στον αμοιβαίο σεβασμό και την προτεραιότητα στο διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, κατέστησε εφικτή την ολοκλήρωση της ειρηνευτικής επιχείρησης νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα», συμπλήρωσε.
Στη συνέχεια ήχησε ο εθνικός ύμνος του Αζερμπαϊτζάν προτού γίνει η υποστολή της ρωσικής και της τουρκικής σημαίας υπό τον ήχο των αντίστοιχων εθνικών τους ύμνων.
Σχεδόν όλο το ρωσικό ειρηνευτικό απόσπασμα έχει ήδη φύγει από την περιοχή και τα υπόλοιπα μέλη του πρόκειται να αποχωρήσουν μέχρι τα τέλη Μαΐου, δήλωσε στο Reuters μια πηγή στο αζέρικο υπουργείο Άμυνας.
Όλα τα ρωσικά άρματα μάχης, συμπεριλαμβανομένων 90 τεθωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού (BTR82A) και 380 άλλων οχημάτων, είχαν ήδη εγκαταλείψει την αζέρικη επικράτεια, πρόσθεσε η πηγή.
Η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν προχωρούν πολύ αργά προς μια ειρηνευτική συμφωνία για τον τερματισμό της σύγκρουσης για το Καραμπάχ, η οποία χρονολογείται από το 1988, τρία χρόνια πριν από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.
Το Γερεβάν συμφώνησε να επιστρέψει πολλά χωριά στο Μπακού την περασμένη εβδομάδα, κάτι που και οι δύο πλευρές χαρακτήρισαν ως σημαντικό ορόσημο, αν και η κίνηση αποδείχθηκε αντιδημοφιλής στην Αρμενία, προκαλώντας διαδηλώσεις κατά της κυβέρνησης αυτή την εβδομάδα.
