Η άνοια είναι ένας γενικότερος όρος για να περιγράψει τα συμπτώματα που σχετίζονται με προοδευτική παρακμή του εγκεφάλου. Αν και οι περισσότεροι συσχετίζουν την απώλεια μνήμης με την εμφάνιση άνοιας, ένα άλλο σύμπτωμα μπορεί να εμφανιστεί «πολλά χρόνια» νωρίτερα.

Υπάρχουν πάνω από 100 τύποι άνοιας και είναι σημαντικό κάποιος να κατανοήσει τις διαφορές μεταξύ τους, καθώς μπορούν να παρουσιάσουν διαφορετικά συμπτώματα.

Η απώλεια μνήμης δεν είναι μάλιστα πάντα το πρώτο προειδοποιητικό σημάδι, καθώς σύμφωνα με μια έρευνα, η έλλειψη ενδιαφέροντος (απάθεια) μπορεί να προηγείται των αναμενόμενων συμπτωμάτων της άνοιας κατά δεκαετίες.

Το σύμπτωμα αυτό έχει συνδεθεί με την ανάπτυξη της μετωποκροταφικής άνοιας (FTD), ένας ασυνήθιστος τύπος άνοιας που μπορεί να είναι γενετικός.Μελέτες έχουν δείξει ότι σε άτομα με FTD προκαλείται συρρίκνωση σε σημεία του μπροστινού μέρους του εγκεφάλου, ενώ όσο πιο σοβαρή είναι αυτή, τόσο χειρότερη είναι η απάθεια.Η απάθεια ωστόσο ενδέχεται να εμφανιστεί δεκαετίες πριν από τα άλλα συμπτώματα και να είναι ένα σημάδι των προβλημάτων υγείας που… έρχονται.

Αυτό είναι το βασικό εύρημα της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο «Alzheimer & Dementia: The Journal of the Alzheimer Association».

Πώς εκδηλώνεται η απάθεια

Η Maura Malpetti, επιστήμονας στο Τμήμα Κλινικών Νευροεπιστημών του Πανεπιστημίου του Cambridge και οι συνεργάτες της απέδειξαν πώς η απάθεια προβλέπει την παρακμή του εγκεφάλου ακόμα και πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα της άνοιας.

«Η απάθεια είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα σε ασθενείς με μετωποκροταφική άνοια. Συνδέεται με λειτουργική πτώση, μειωμένη ποιότητα ζωής, απώλεια ανεξαρτησίας και φτωχότερες συνθήκες διαβίωσης», δήλωσε η Malpetti, συμπληρώνοντας:

«Όσα περισσότερα ανακαλύπτουμε για τις πρώτες επιπτώσεις της μετωπιαίας άνοιας, όταν οι άνθρωποι εξακολουθούν να αισθάνονται καλά με τον εαυτό τους, τόσο καλύτερα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα συμπτώματα και να καθυστερήσουμε ή ακόμα και να αποτρέψουμε την άνοια».

Στη μελέτη συμμετείχαν 304 υγιείς άνθρωποι, οι οποίοι έφεραν το ελαττωματικό γονίδιο που προκαλεί FTD και 296 συγγενείς τους με φυσιολογικά γονίδια. Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν για αρκετά χρόνια. Κανένας δεν είχε άνοια, ενώ οι περισσότεροι δεν γνώριζαν αν φέρουν ελαττωματικό γονίδιο ή όχι.Οι ερευνητές αναζήτησαν αλλαγές στην απάθεια, τα τεστ μνήμης και τις μαγνητικές τομογραφίες του εγκεφάλου.

«Μελετώντας τους ανθρώπους με την πάροδο του χρόνου αποκαλύψαμε πώς ακόμα και οι μικρές αλλαγές στην απάθεια προέβλεπαν αλλαγή στη γνωστική λειτουργία, αλλά όχι το αντίστροφο», εξήγησε η Malpetti, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.

«Είδαμε επίσης συρρίκνωση του εγκεφάλου σε περιοχές που σχετίζονται με τα κίνητρα και τις πρωτοβουλίες, πολλά χρόνια πριν από την αναμενόμενη εμφάνιση συμπτωμάτων», πρόσθεσε.

Ποιοι εμφανίζουν πιο έντονα σημάδια απάθειας

Τα άτομα με γενετικές μεταλλάξεις είχαν επίσης μεγαλύτερη απάθεια από τα άλλα μέλη της οικογένειάς τους, ενώ, σε διάστημα δύο ετών, αυξήθηκε πολύ περισσότερο από ό,τι σε άτομα με φυσιολογικά γονίδια.Η απάθεια, δε, αυξανόταν καθώς πλησίαζαν την εκτιμώμενη ηλικία εμφάνισης των συμπτωμάτων.«Η απάθεια προχωρά πολύ πιο γρήγορα για εκείνα τα άτομα που γνωρίζουμε ότι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης μετωποκροταφικής άνοιας, και αυτό συνδέεται με τη μεγαλύτερη ατροφία στον εγκέφαλο. Στην αρχή, παρ΄ όλο που οι συμμετέχοντες με γενετική μετάλλαξη ένιωθαν καλά και δεν είχαν συμπτώματα, έδειχναν μεγαλύτερα επίπεδα απάθειας.

Το μέγεθος της απάθειας προέβλεπε γνωστικά προβλήματα τα επόμενα χρόνια», δήλωσε ο καθηγητής Rogier Kievit από το Ινστιτούτο Donders, το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Radboud στο Nijmegen και του MRC Cognition and Brain Sciences Unit του Cambridge.«Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους κάποιος αισθάνεται απαθής. Ίσως είναι εύκολο να αντιμετωπιστεί ιατρική κατάσταση, ωστόσο οι γιατροί πρέπει να έχουν κατά νου την πιθανότητα απάθειας που προαναγγέλλει την άνοια και την αύξηση της πιθανότητας άνοιας αν δεν αντιμετωπιστεί, ιδιαίτερα αν κάποιος έχει οικογενειακό ιστορικό άνοιας», συμπληρώνει, από την πλευρά του ο καθηγητής James Rowe του Department of Clinical Neurosciences, καταλήγοντας:

«Η θεραπεία της άνοιας είναι μια πρόκληση, αλλά όσο πιο γρήγορα μπορούμε να διαγνώσουμε την ασθένεια, τόσο μεγαλύτερο είναι το περιθώριο της ευκαιρίας να προσπαθήσουμε να παρέμβουμε και να επιβραδύνουμε ή να σταματήσουμε την εξέλιξή της».

(sputniknews. gr / photo: pexels)