Η αναγνώριση των κρυφών σημαδιών της κατάθλιψης μπορεί να διευκολύνει την αξιολόγηση και την έγκαιρη παρέμβαση.

Αναστεναγμοί, απελπισία και εκνευρισμός, μπορεί ν’ αποτελούν σημάδια της κρυφής κατάθλιψης
Η κατάθλιψη είναι ένας παγκόσμια γνωστός όρος και λίγο-πολύ, όλοι γνωρίζουν τι σημαίνει. Το πρώτο που έρχεται στο μυαλό είναι τα συμπτώματα της θλίψης, ενώ άλλοι φαντάζονται ότι κατάθλιψη σημαίνει gothic εμφάνιση. Η αλήθεια είναι ότι η κατάθλιψη είναι ένα αχανές φάσμα που περιλαμβάνει όλες τις δυνατές εκφάνσεις-την αποξένωση, το αίσθημα παροδικότητας, την υπερβολή στην εμφάνιση. Οι υποκατηγορίες της κατάθλιψης, είναι πολλές και οι άνθρωποι που υποφέρουν από καθεμιά από αυτές σκιαγραφούνται εντελώς με διαφορετικό τρόπο.

Ασυνήθιστα και ανεπαίσθητα σημάδια
Οι συμπεριφορές είναι εκφράσεις σκέψεων και συναισθημάτων
Σύνδεση της κατάθλιψης με τον αναστεναγμό
Άλλοι άνθρωποι εκφράζουν περισσότερο ή λιγότερο το συναίσθημά τους και διαφέρουν ως προς την ικανότητα διαχείρισή του. Μία γυναίκα, για παράδειγμα, μπορεί να εμφανίζει οκτώ συμπτώματα κατάθλιψης όμως στην καθημερινότητά της να φαίνεται μία χαρά επειδή καταφέρνει να εργάζεται και να φροντίζει την οικογένειά της.

Κάποιος άλλος μπορεί να εμφανίζει πέντε συμπτώματα της κατάθλιψης αλλά να μην μπορεί να φροντίσει τον εαυτό του. Άρα, η σοβαρότητα της κάθε περίπτωσης δεν εξαρτάται από τον αριθμό των συμπτωμάτων, αλλά από τον βαθμό ζημιάς που προκαλούν. Την ίδια στιγμή, αν κάποιος εμφανίζει έντονα τα σημάδια της κατάθλιψης, είναι πιθανόν να οδηγηθεί στη λήψη βοήθειας, καταφέρνοντας να βελτιώσει το επίπεδο της ζωής του, ενώ κάποιος που υποφέρει σιωπηρά μπορεί να βασανίζεται όλη του τη ζωή, ή να βιώσει ένα πολύ τραγικό τέλος.

Όλα αυτά, κάνουν πολύ σημαντική την ανάγκη της αναγνώρισης των κρυφών σημαδιών της κατάθλιψης. Αν κάποιος αναστενάζει, είναι απογοητευμένος και εκνευρισμένος, μπορεί να μαρτυρά περισσότερα απ’ όσο φαίνεται.

Ασυνήθιστα και ανεπαίσθητα σημάδια
Θα σας προκαλούσε εντύπωση αν μαθαίνατε ότι η κατάθλιψη μπορεί να μεταμφιέζεται με διαφορετικούς τρόπους και φαινομενικά άσχετα συμπτώματα;

Οι άνθρωποι οι οποίοι ταλαιπωρούνται από διαταραχές ύπνου, προβλήματα διαχείρισης θυμού, ζητήματα απιστίας, μπορεί να είναι μόνο στην αρχή του εντοπισμού της κατάθλιψης. Οι επιθετικές συμπεριφορές, η αναζήτηση συγκινήσεων μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μίας εσωτερικευμένης διεργασίας. Αυτό παρατηρείται ιδιαίτερα στην περίπτωση των κοινωνιών που θεωρούν ντροπή τη συναισθηματική αδυναμία των αντρών.

Η εσωτερικευμένη συναισθηματική πίεση, σε συνδυασμό με την αϋπνία και την κακή διατροφή, μπορεί να εκδηλωθεί ως αντίδραση θυμού. Η απιστία μπορεί να κατευνάζει την αρνητική αυτό-εικόνα, προσφέροντας μια προσωρινή αίσθηση επιτυχίας στο άλλο φύλο ή τη συγκίνηση, σ’ ένα κατά τ’ άλλα θλιβερό και ανιαρό τοπίο.

Οι διαγνώσεις και τα συμπεράσματα οφείλουν να γίνονται πολύ προσεκτικά, μετά από αναλυτικές αξιολογήσεις, καθώς κανένα σύμπτωμα δεν εκφράζεται μόνο του. Η προσπάθεια αντιμετώπισης μόνο του θυμού ή ξεχωριστά της απιστίας, το μόνο που θα καταφέρει, είναι να παρέχει μία προσωρινή ανακούφιση αλλά δεν θα φτάσει στη ρίζα του προβλήματος.

Περίπλοκη δυναμική
Όποιος έχει εμπειρία με θυμωμένους ανθρώπους, γνωρίζει καλά ότι δεν είναι έτσι από τη φύση τους, ούτε από στιλ ή επιλογή. Το ίδιο ισχύει με τους ανθρώπους που αναστενάζουν πολύ, είναι απελπισμένοι και φαίνονται εκνευρισμένοι. Οι άνθρωποι αυτοί βιώνουν μία σύγκρουση στην έκφραση και, συχνά, έχουν περίπλοκη διάθεση ή προσωπικότητα.

Οι συμπεριφορές είναι εκφράσεις σκέψεων και συναισθημάτων
Οι άνθρωποι που υποφέρουν από κατάθλιψη, μπορεί ν’ αναστενάζουν, να δείχνουν απογοήτευση/ευερεθιστότητα και εκνευρισμό, ακόμη και χωρίς εμφανίζουν τα χαρακτηριστικά σημάδια της κατάθλιψης. Η κατάθλιψη μπορεί να εκφράζεται στην προσπάθεια του ανθρώπου να κρύψει την υπαρξιακή του σύγκρουση.

Ένας εργαζόμενος, για παράδειγμα, μπορεί να εμφανίζεται ολοένα και πιο δυσαρεστημένος στην εργασία του. Αν και μπορεί να ήταν ανέκαθεν κατηφής, ο εργαζόμενος αυτός είχε κάποια θετικά χαρακτηριστικά, όπως αξιοπιστία και ευχάριστο χαρακτήρα, αλλά τελευταία, αναστενάζει διαρκώς στη διάρκεια της ημέρας, λες και προσπαθεί να εξωτερικεύσει το βάρος που νιώθει. Μπορεί η ποιότητα της εργασίας του και η παραγωγικότητά του να μην έχουν πληγεί, όμως είναι φανερή η δυσαρέσκεια και η απογοήτευσή του στις αλληλεπιδράσεις με τους συναδέλφους ή στα meetings, όπου είναι φανερή νευρικότητα ή η ευερεθιστότητά του.

Άσχετα απ’ τον φόρτο εργασίας του, η συμπεριφορά του εργαζόμενου με κρυφή κατάθλιψη προκαλεί πίεση στους συναδέλφους με αποτέλεσμα την παραπομπή του στον σύμβουλο ανθρώπινου δυναμικού.

Η σύνδεση της κατάθλιψης με τον αναστεναγμό
Ο αναστεναγμός δεν αποτελεί αναγκαία ένα σημάδι αρνητικού ψυχισμού. Άλλωστε, κάθε λίγα λεπτά αναστενάζουμε αφού αποτελεί φυσιολογική κίνηση του αναπνευστικού συστήματος και της κίνησης των πνευμόνων. Ωστόσο, οι παρατεταμένοι αναστεναγμοί, σε συνδυασμό με άλλες παρατηρήσεις, όπως αυτές που αναφέρονται παραπάνω, μπορεί να μαρτυρούν ότι ο άνθρωπος πρέπει να συμβουλευτεί έναν ειδικό ψυχικής υγείας.

Αναστενάζουμε περισσότερο όταν είμαστε αγχωμένοι ή στεναχωρημένοι. Ο αναστεναγμός επανεκκινεί τη συναισθηματική μας κατάσταση μέσα από συναισθηματικές μεταβάσεις. Δηλαδή, ο συχνός αναστεναγμός βοηθά τους ανθρώπους που βασανίζονται από αρνητικά συναισθήματα να επανέρχονται σε μία πιο υποφερτή συναισθηματική κατάσταση.

Ο εκνευρισμός, δεν είναι μόνο σωματική έκφραση της νευρικής ψυχικής κατάστασης ενός ατόμου, αλλά μπορεί ν’ αποτελέσει και περισπασμό, ή απασχόληση ή διέγερση για το άτομο. Μπορεί επίσης, να είναι ένδειξη απελπισίας, κάτι συνηθισμένο σε ανθρώπους με κατάθλιψη.

Η κακή ποιότητα ύπνου ή η απώλεια όρεξης που αποδίδεται στην κατάθλιψη, είναι υπεύθυνες για τον εκνευρισμό, την ανησυχία, αλλά σε συνδυασμό με τη ραθυμία και τη γνωστική επιβράδυνση της κατάθλιψης, η συναισθηματική εμπειρία του ατόμου που πάσχει μπορεί να μοιάζει με καζάνι που βράζει. Περιστασιακά, όλοι μας εκνευριζόμαστε και γινόμαστε ανυπόμονοι, αν όμως αυτό γίνεται επί μονίμου βάσεως, σημαίνει χρόνια εσωτερική αναστάτωση που απαιτεί θεραπεία.

Κλινικές επιπτώσεις
Όταν απευθύνεται ένας άνθρωπος με κρυφή κατάθλιψη για βοήθεια, είναι αναγκαίο ο ειδικός να μεριμνήσει για την αποτελεσματική του διάγνωση και θεραπεία, ξεκινώντας απ’ την ανάλυση των συμπτωμάτων, στη σταδιακή εμβάθυνση στη ζωή του ασθενούς και τις προηγούμενες εμπειρίες του με την κατάθλιψη, καθώς και πότε παρατηρήθηκαν αυτές.

Το περιβάλλον πρέπει να είναι σ’ επαγρύπνηση να διαβάζει τα κρυφά συμπτώματα, ώστε να ενθαρρύνει τον άνθρωπο σε έγκαιρη και κατάλληλη θεραπεία, ώστε να μην χρειάζεται να βασανίζεται κανείς σιωπηρά.

Η κατάθλιψη επηρεάζει αμέσως την εσωτερική διάθεση και τη γνωστική ικανότητα των ανθρώπων, γι’ αυτό είναι συχνά «αόρατη» στους τρίτους. Η προσωπική φύση της κατάθλιψης μπορεί έτσι, να παρεμποδίζει την πρώιμη διάγνωση και την επαρκή θεραπεία της. Ακόμη περισσότερο, το κοινωνικό στίγμα μπορεί να περιπλέκει την κατάσταση, παρακινώντας τους ασθενείς που υποφέρουν στο να κρύβουν τα συμπτώματά τους. Για τον λόγο αυτό, η αναγνώριση των εμφανών, συμπεριφορικών δεικτών της κατάθλιψης είναι μία επιστημονική κατάκτηση με σημαντικά θεωρητικά και κλινικά αποτελέσματα.

(Με πληροφορίες από enikos. gr / photo: pixabay)